Beryl ve daha fazlası

Özgür HATİPOĞLU
Özgür HATİPOĞLU DERİN BAKIŞ [email protected]

Nedir, kimdir bu Beryl? Şimdi ismi Beril olan arkadaşlarımız “buyrun benim!” diyor ola­bilirler ama bahsedeceğim Beryl başka.

Bu Beryl geçtiğimiz haftalarda Karaipler’de başlayan ve oradan Orta Amerika’yı aşıp Meksika Körfe­zi üzerinden ABD’nin Teksas kıyılarına ulaşan bir “kategori 2” kasırga. Kasırga deyince hemen petrol ve doğal gaz yatırımcıları kulak kabartır­lar çünkü Meksika Körfezi’nde bir sürü büyük şirketin deniz üstü platformları var. Geçmiş tecrübelerden hareketle biliyoruz ki bu bölge­de etkili olan kasırgalar önlerine gelen plat­formlarda hasara neden olurken aynı zamanda platformların işlemesini de imkânsız hale geti­rir.

Bu durumda petrol – gaz üretimi sekteye uğ­rar ve ilgili platformda oluşan zarar, sahibi olan şirket için önemli bir gider haline gelebilir. So­nuçta petrol ve gaz fiyatlarında yükseliş ihtima­li artarken enerji şirketlerinin hisselerinde de baskı oluşabilir. Neyse ki kasırga karaya ulaş­mak üzere ve genellikle karada ilerledikçe ka­sırganın etkisi azalır ve sönümlenir.

Berly henüz 2. kategoride

Endişeye mahal yok; Beryl henüz sadece kategori 2. Kasırganın en şiddetlisi kategori 5 olurken en zayıfı kategori 1 oluyor. Ama za­yıf dediğime bakmayın, onun bile ölçeklerde­ki yeri rüzgârın saatte 119-153 km hızla esti­ği bölge. Yani bizim hayatımızda pek görme­diğimiz bir güçten bahsediyoruz. Kategori 5 ise rüzgâr hızının saatte 252 km yi aşmasıyla tanımlanır ve çok çok büyük zararlar vermesi beklenir. Neyse ki Beryl bu güçte değil ve ka­raya çıktığında büyük ihtimalle zayıflayarak sönümlenecek.

Bu arada size kasırgaların isimlerinin hikaye­sini anlatmamıştım, haydi bir bakalım o konu­ya. Geçmişte bir kaynakta kasırgalara bilim in­sanlarının karılarının adlarının verildiğini oku­muştum ama bunu doğrulayamam. O yüzden işin o kısmını atlayalım. Diğer bir görüş ise ka­sırgaların değişken ve öngörülemez davranış­ları nedeniyle kadın isimleriyle adlandırılmış olması ama bu da işin Televole kısmı, o topa da girmeyelim.

Gelelim gerçek konuya; aslında ha­li hazırda Atlantik’te oluşan kasırgalar için Dün­ya Meteoroloji Organizasyonu tarafından hazır­lanmış 6 ayrı isim listesi bulunuyor. Her sene için sıradaki liste kullanılıyor. Bu da demektir ki bu senenin isimleri 6 sene sonra yeniden kul­lanılacak. Ama bir istisna ile; eğer kasırgalardan birisi çok büyük hasar verirse o kasırganın is­mi emekliye ayrılıyor ve bir daha kullanılmıyor. Böylece o isim tarihsel olarak daha kolay hatır­lanıyor. Yerine ise başka bir isim giriyor.

Örneklerden birisi 2005’te gelen Katrina. Hesaplara göre $160 mio’dan fazla maddi ha­sar oluşturdu ve New Orleans’daki nüfusun %29 azalmasına neden oldu. Bunun üzerine Katrina’nın ismi listelerden çıkarıldı ve ye­rine Katia ismi girdi. 2021’de vuran Ida Ka­sırgası’nın ismi ise verdiği büyük zarar sonra emekliye ayrıldı ve listeye İmani olarak yeni bir isim girdi.

Kasırga konusunun sonuna geldik ama gaz ve/veya petrol trade etmek isteyenler için okuduğum raporlardan bir paylaşım yapayım; Beryl’in önünde sadece Shell’e ait bir petrol platformu olduğu söyleniyor ve bu platform­da iş durmuş vaziyette. Ancak sadece bir plat­formun etkilenmiş olması teorik olarak küre­sel veya bölgesel üretimi düşürmeyecektir. Bu nedenle petrolde kasırga fiyatlanması olacağı­nı sanmıyorum.

Diğer yandan doğal gazda ise senenin dönemsel olarak fiyatın yükseldiği ay­larına geldik. Geçtiğimiz hafta sosyal medyada doğal gaz stoklarının miktarı, stok değişimi ve Henry Hub doğal gazı kontratının fiyat grafiği­ni paylaşmıştım, bir göz atmak ufuk açabilir. Stokların azalmaya başlaması da yine dönem­sel olarak gerçekleşen bir olay ve yukarı yönlü fiyat hareketini destekler. Son 2 haftada fiya­tın hızlıca düşmesi ise yakın zamanda olası bir yükselişe kapıyı açacaktır. Bu nedenle doğal gazı yakından izlemeye almakta fayda olabilir.

Fransız seçimi fırsat oldu

Fransa geçtiğimiz hafta sonu 2.tur oylamayı yaptı ve önceki turda beklenene göre oldukça az farkla önde götüren Le Pen’in sağ partisi bu sefer 3.lükle yetindi. Böylece “acaba Avrupa siyasi olarak bölünecek mi?” konusu şimdilik rafa kalktı. Ancak daha önce de dediğim gibi bu konu daha çok su götürür. Laf aramızda son seçimdeki sonucu beklemiyordum doğrusu…

Olayın piyasalarla ilgili tarafında ise ecne­bilerin “relief rally” dedikleri rahatlama rallisi özellikle Fransız hisselerinde kendisini göste­riyor. Airbus’ından Carrefour’una, Sanofi’sin­den Societe Generale’sine kadar birçok ana hissede güçlü yükselişler başladı bile. Fransız tahvilleri ise geçen haftaki utangaçlığını he­nüz üzerinden atabilmiş değil, alıcılar kendi­lerinden emin bir şekilde piyasaya gelmedi­ler. Ancak Alman tahvilleri ile olan makas da­ralmaya devam ediyor. Görünüşe göre tahvil piyasası burada oluşan fırsatı değerlendiriyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Riskler rafa kalktı 27 Kasım 2024
Risk, risk, risk 20 Kasım 2024
Ne hafta ama!! 05 Kasım 2024
Yine yeniden ralli? 17 Eylül 2024