Berlin'den yaş meyve ve sebzeye bakış
İzmir Adnan Menderes Havalimanı'nda bagajı teslim etmek için görevliye pasaportumu uzattım. Bilgisayara baktıktan sonra biraz şaşkın ve gülümseyerek “Berlin'e fuara mı gidiyorsunuz?” diye sordu. “Fuara giden çok mu?” yanıtını verince, “İstanbul uçağının yarısı fuar yolcusu” dedi. İstanbul'dan katılan yolcularla Berlin'de düzenlenen Fruit Logistica Fuarı için havalandık. Uçakta herkes birbirini tanıyor. Hemen hepsi yaş meyve ve sebze üzerine konuşuyor.
Fuar, önceki gün açıldı. Fuara 84 ülkeden 2 bin 800 firma katılıyor. Beklenen ziyaretçi sayısı ise 135 ülkeden 65 bin kişi. Fuar'da pek çok yenilik ilk kez tanıtılıyor. Ülkeler yeni çeşitlerini sergiliyor. Sadece meyve sebze ürünleri değil, ambalajdan, taşımaya ürün lojistiği konusunda da çok sayıda katılımcı yeni teknolojilerini tanıtıyor. Fruit Logistica, bugün de evam edecek. Dünyanın yaş sebze ve meyve sektörünün en önemli fuarı. Türkiye'den de çok sayıda katılımcı ve ziyaretçi var. Fruit Logistica 2016 Fuarı'nın bu yılki onur konuğu Mısır. Mısır, 145 ülkeye tarım ürünleri ihraç ediyor. Fuar organizasyonunu yapan Messe Berlin'in verdiği bilgilere göre, Mısırlı şirketler 2014/2015 sezonunda Avrupa Birliği'ne 743 bin ton yaş meyve ve sebze ihraç etti. Toplam ihracatı ise 3 millon 530 bin ton olarak gerçekleşti. Bu, Mısır'ın yaş meyve ve sebze ihracatının yüzde 21'ini Avrupa Birliği'ne ihraç ettiği anlamına geliyor.
Türkiye açısından bakıldığında Rusya'nın Türkiye ürünlerine uyguladığı ambargo sonrası yaş meyve ve sebze sektörünün buluştuğu ilk fuar.
Hem katılımcılarda hem de ziyaretçilerde Rusya nedeniyle bir hayalkırıklığı var. Fakat kimse karamsar ve ümitsiz değil. Yeni pazar arayışındalar. Alternatif pazar arayışlarını hızlandıran ihracatçılar bu fuara daha çok önem veriyor. Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı ve AkdenizYaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak, İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Ünal, uzun yıllar Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanlığı yapan Mustafa Türkmenoğlu ve diğer ihracatçılarla sektörün durumunu, fuarla ilgili izlenimlerini konuştuk. Bu fuardan umutlu olduklarını ve bu krizin de aşılacağını söylüyorlar.
Akdeniz Yaş Meyve ve Sebze İhracatçılar Birliği'nin Milli Katılım Organizasyonu ile Türkiye'den 40'ı aşkın firma fuarda yer alıyor. Hepsinin tek tek ziyaret ettiğimizde, herkes Rusya pazarının önemini anlatıyor: Fakat Rusya dışında da bir dünya olduğunu bunun için çalıştıklarını ifade ediyor.
Fuar alanında 1. Hall'deki Türkiye standlarına Türkiye'den gelenlerin dışında diğer ülkelerden de yoğun ilgi var. Türkiye bu sektörde güçlü bir konuma sahip.
Türkiye'nin yer aldığı 1. Hall'de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de var. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi, Sanayi ve Ticaret Bakanı Sunat Atun ile sohbet ederken, su başta olmak üzere altyapı konusunda ciddi sıkıntıları olduğunu, bunu aşarak dünyada bu sektörde önemli bir atılım yapmak istediklerini anlattı. Türkiye'nin hemen yanında, Türkiye'nin kaybettiği Rusya pazarına büyük iştahla girmeye çalışan Fas var. Hem ürün bakımından hem de kalite bakımından Türkiye ile Fas'ı karşılaştırmak bile Türkiye'ye haksızlık olur.
Fas'ın yanında da Rusya'nın büyük tedarikçi firmaları, market zincirlerinin standları var. Bazı Rus firmaları hazırladıkları standlarda ürün tedarik ettikleri ülkeleri harita üzerinde gösterirken, Türkiye'ye yer vermemeleri dikkat çekiyor.
Türkiye standını ziyaret eden kimi Rus alıcılar ise Türkiye'den ürün almak istediklerini ancak hükümetin kararına uymak zorunda olduklarını söylüyor. Hem Türk ihracatçılar hem de Ruslar bu anlamsız ambargonun bir an önce bitmesini istiyor.
Bu arada yeni pazar arayışları da devam ediyor. Özler Tarım'dan Özbek Özler ile Uzakdoğu pazarı konusundaki çalışmalarla ilgili uzun uzun sohbet ettik. Bunu daha sonraki yazılarda ayrıntılı olarak paylaşacağız. Özetle şunu söyleyebiliriz ki, yeni pazarlara girmek için mutlaka zihinsel bir değişime gitmek, yeni pazarın koşullarına, damak tadına uygun üretim ve ihracat yapmak gerekiyor.
Ekonomi Bakanlığı Tarım Dairesi Başkanlığı'nda kurulan, Uzukdoğu'ya Yaş Meyve Sebze İhracatını Geliştirme Komitesi tam da bu konulurda araştırmalar, çalışmalar yapıyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Bakanlığın Arıştırma Enstitüleri, Ankara Üniversitesi ve özel sektör adına Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birlikleri'nin yer aldığı Komite'nin araştırmalarını ihracatçılar finanse ediyor.
Özetle dünyanın en büyük yaş meyve sebze fuarı olarak adlandırılan Berlin'deki Fruit Logistica'da Türkiye'nin yeni pazar arayışlarına katkı sağlayacak çalışmalar yapılıyor. Sektörle ilgili yeni gelişmeleri, trendleri sonraki yazılarda paylaşacağız.
DÜZELTME VE ÖZÜR:
Yazarımız Ali Ekber Yıldırım'ın dünkü Tarım sayfamızda bu yazısı yerine, “Rusya'ya Girişi Yasak Ürünler” yazısı sehven yayınlanmıştır. Düzeltir, özür dileriz.