Belirgin yol haritası için: OVP
Türkiye’de 2006 yılından başlanarak yıllık programlar yerini üç yıllık Orta Vadeli Program açıklaması gündeme geldi. Üç yıllık OVPler ile kamunun ve özel sektörün önünü daha iyi görmesi, belirsizliğin azaltılması amaçlandı. 2006’daki ilk OVP 2006-2008 yıllarını kapsıyordu. O günden buyana her yıl yenisi açıklanan OVP’lerde yaşanan yıl sonuçları geride bırakılırken, kalan iki yıl rakkamları revize edilip onlara bir üçüncü yılın beklentileri eklenerek yola devam edildi. OVP’ler üç yıllık dönemler için, her yıla özel büyüme, kişi başına milli gelir, işsizlik, ithalat, ihracat, cari denge ve enflasyon rakamları ile ilgili beklentileri ortaya koyduğu içiniş dünyasının önünüdaha iyi görmesini amaçlıyordu.
Bugün 2006-2012 yılları arasında yayınlanan 5 OVP’nin sonuçlarını, hedefleri ile gerçekleşmeleri arasında ne denli sapma yaşandığını biliyoruz. Arkadaşımız Talip Aktaş, bu 5 OVP dönemiyle ilgili araştırmasında hedefler ile gerçekleşmeler arasında önemli sapmalar olduğunu ortaya koymuştu.
Aktaş’ın araştırmasına göre 2006-2012 arasındaki 5 OVP’de belirlediği temel ekonomik göstergelerdeki sapmalar şöyleydi: Büyüme tahminlerinde yüzde 167, cari dengede yüazde 87, ihracatta yüzde 26, ithalatta yüzde 38, işsizlikte yüzde 34 oranında sapma yaşanmış durumda.
Bu sapmalara karşın OVPlerin uygulanmaya başlandığından bu yana bazı kazanımlar da elde edildi. Kamu OVP’li dönemde kendine çekidazen vererek mali disiplin sağlamayı başardı. Enflasyon hedeflemesinde sapmalar yaşansa da hemen hemen bütün yıllarda tek haneli enflasyon yaşandı.
Hedeflenen sonuçlar elde edilmese, sapmalar yaşansa da OVP’ler mali disiplin yaratırken, enflasyonla mücadeleyi hedef alırken, istihdamı geliştirmeyi amaçlarken, makro ekonomik hedeflere sahip olduğu için geliştirilerek sürdürülmesi gerekir. Sapmaların nedenlerine inerek, sapmaları azaltacak yada sonlandırılacak adımların ve reformların neler olduğunu belirlemeliyiz...
2012 OVP hedefleri ve gerçekleşmelerine baktığımızda birçok konuda hedefe yakınsama olduğunu görüyoruz. Büyüme hedefi önemli sapma olan alan, yüzde 4 büyüme beklenirken gerçekleşme yüzde 1.6 olmuştu. Cari fiyatlarla GSYİH beklentisi 822 milyar dolar iken gerçekleşme 786 milyar dolarda kaldı. İşsizlik beklentisi yüzde 10.4 iken, gerçekleşme daha düşük yüzde 9,2 olarak sonuçlandı. İhracat beklentisi 148.5 milyar dolarken, gerçekleşme onun üzerinde 152.6 milyar dolar oldu. 248.7 milyarlık ithalat beklensisi de daha düşük 236 milyar dolar olarak gerçekleşince dış ticaret açığıda 100.2 milyar dolar iken 84milyar dolarda kaldı. Bunun sonucunda cari açık yüzde 8 yerine yüzde 6.2 olarak gerçekleşmişti. Yıl sonu enflasyonu Tüfe rakamı ise yüzde 5.2 beklentisinin bir puan üstünde yüzde 6.2 olmuştu.
Dün saat 17’de düzenledikleri ortak basın toplantısında Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 2014-2016 yıollarını kapsayan OVP beklentilerini açıkladılar. 2014 ve 2015 yılları için geçen yılkı OVP’de yer alan rakkamları revize ederken, üçüncü yıl için 2016 yılı rakamlarını da açıkladılar. Babacan toplanın başlangıcında IMF’in dünya ekonomisi değerlendirmelerine değinip,dünya ekonomisi rakmlarının gelişmiş ve gelişmekte olanülkeler için büyüme ve ticaret rakamlarının aşağıya doğru revize edildiğini belirtti.Ardından OVP’nin önceliklerini bealirterek ilk önceliğin cari açığı azaltmak,. diğerinin enflasyonu düşürmek olduğunu açıkladı. Mali disiplinin ise süreceğini belirtti. Bu yıl sonu rakamlarıyla önümüzdeki üç yılın hedeflerini açıkladı.
Ve yeni dönem2014-2016 rakamlarını açıtklarken olumlu gelişmealerden söz etti.