Belediyelerin gizli hazinesi
Türk Telekom’un 427 bin kilometre fiber altyapısı var. Alternatif operatörlerin sahip oldukları ile birlikte Türkiye’deki toplam fiber uzunluğu 549 bin kilometre. Bunlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun açıkladığı son rakamlar. Eylül 2023 sonu verileri…
2024 yılı içinde 600 bin kilometreyi geçeriz sanırım. Türkiye’nin sahip olması gereken fiber uzunluğu konusunda çeşitli tartışmalar mevcut. Bazıları milyon kilometre olmalı diyor, bazıları bu milyon rakamını bir kaç kat büyütüyor. Mevcut 549 bin kilometre fiber hattın tamamı operatörlerin değil. Karayolları Genel Müdürlüğü, özel otoyol işletmecileri, elektrik dağıtım şirketleri, TCDD gibi kurumların da fiber ağları var. Botaş’ın bile var.
Bu altyapının büyük bir kısmı, ihalelerle operatörlere kiralanmış durumda. Kiralaması yapılmış olan hatlar, 549 bin kilometre içerisinde yer alıyor. Ya kiralanmamış olanlar. Hele hele belediyelerin kendi fiber altyapıları? Neredeyse, şehir içindeki her kavşakta, köşe başında denk geldiğimiz trafik ışıkları var ya. Sinyalizasyon sistemi deniliyor. O sistemlerin neredeyse tamamı bir birine fiber hatlarla bağlı. Türkiye’de, belediyelerin elinde ne kadar büyük bir fiber ağ olduğunu düşünebiliyor musunuz?
Bu sinyalizasyon sistemleri için ayrı bir şirketi olan (İSBAK), İstanbul Büyükşehir Belediyesi, fiber altyapı hizmetleri için de İsttelkom isimli şirkete sahip. İsttelkom, son dönemde yaptığı yatırımlarla ortak kullanıma hazır fiber altyapı uzunluğunu 4 bin kilometrenin üzerine çıkardı. Ancak, sadece kendilerinin, yani belediyenin kullandığı fiber altyapısı da var. Türkiye’nin 81 ilindeki belediyelerin de kendi kullandığı altyapı var. Belediyeler, bunu kendi ihtiyaçları için kullanıyor.
İsttelkom gibi bir başka şirket ben bilmiyorum. Eğer, başka belediyelerde de varsa bize duyuramamışlar. Kısaca, 81 ilde toplam 1.400 belediye ayrı ayrı birer fiber ağa sahip. Uzunluğu ne kadar? Kapasitesi ne kadar? Bunlarda kapasite artırımı yapılabilir mi? Kapasite artışı yapılınca ortak kullanıma açılabilir mi? Bu soruların cevabı yok. Cevabı olmayan soru olmaz da bu soruların cevabını alabileceğimiz bir merci yok. Hayırlısı ile pazar günü seçimimizi yapalım. Sonra, bu soruların cevaplarını nereden, nasıl buluruz? Ona bakalım.
Belediyeler, gizli bir hazine üzerinde oturuyor. Bunun ne farkındayız ne de değerlendirme peşinde. Önce elimizdeki olanakları bir değere dönüştürelim. Daha sonra milyon kilometre(ler) fiber alt yapı ihtiyacımızın eksik kalan kısmını nasıl tamamlayacağız, onu düşünürüz.