Beklentiler

Gündüz FINDIKÇIOĞLU
Gündüz FINDIKÇIOĞLU GLOKAL BAKIŞ debrovian@gmail.com

 

 

Beklentiler yeni bir likidite dalgasının geleceği üzerine kuruluyor. Gerçekten de Jackson Hall konuşmaları ve 13 Eylül'de gelmesi muhtemel sinyal veya kararlar, ECB'nin de muhtemelen Fed'in rahatlatıcı hamlesine paralel kararlar alması bu yöndeki beklentileri hızla doğrulayabilecek. Bölgedeki büyük risklere rağmen faizler düşerken TCMB de bu yönde davranarak koridor tavanını aşağı çekebilecek. Fiili etkisi daha çok psikolojik olan ancak risk hesaplamasında rahatlamaya yol açarak kredi faizlerini biraz aşağı çekebilecek bir adım diyebiliriz. Brüt rezerv artırıcı önlemler devam edecek ve beklenen döviz girişi kısmen merkeze kanalize edilecek. Bu durumda ne olacak? Enflasyon tek hanede kalacak -ama muhtemelen yüzde 7.5-8, fiyat ayarlamasının zamanına bağlı olarak, yükselecek. Bu olmazsa ve enflasyon daha düşük kalsa bile 2013'e devretmiş olacak. Cari açık düşmeye devam edecek, fakat son çeyrekte stabilize olacak. Seçim silsilesi başlarken büyüme ateşlenmeye çalışılacağı için cari açık yeniden yükselecek. 2013 büyümesi beklendiği gibi 2012'nin üzerinde gerçekleşirse başlangıç noktasına geri dönmüş olacağız. Yapacak bir şey yok çünkü yapısal durum para politikası varyasyonlarıyla değişemez.  
Bankalar açısından hedef yavaş yavaş 2013 oluyor. Bu senenin manzarası aşağı yukarı belli oldu. Fakat burada da şöyle bir durum var: Artırılabilecek ana kalem bireysel krediler. Ortadoğu piyasalarının çözüldüğü, Avrupa'nın büyüyemediği noktada yatırım kararlarının  etkilenmemesi beklenemez. Bireysel kredilerin hızlı artması istenmeyen kalem olduğunu düşünürsek burada da başlangıç noktasına geri dönmüş olacağız gibi görünüyor. Özetle ekonomi soğudu; artık bir miktar canlanması istenecek çünkü ayar kaçıyor. Zaten burada "ince ayar" en zor işlerden birisi. Canlanma başlarsa -likidite bolluğu ön şart- 2010 yılındaki koşullara geri dönmüş olacağız. Bir farkla; arada bir kontrol, soğuma, cari açığı düşürme dönemi geçirmiş oluyoruz. Kuru stabilize etmenin dayanılmaz önemini de bir kez daha görmüş olduk. Nominal kurla oynayarak ihracatı ateşleyemezsiniz; bu olmaz. Maliyetler artar, rekabet gücü dış ticaret partnerleriyle aramızda oluşmaya başlayan ekstra enflasyon farkı nedeniyle reel kur yeniden değerleneceği için hızla erir. Hızla eriyor çünkü kurdan enflasyona geçiş hızlı gerçekleşiyor ve geçiş katsayısı hala yüksek. Bu yol kapalıdır.

Demek ki oldukça yaratıcı ve zaman zaman etkili olduğu açık olan merkez bankası politikaları demeti tek başına ancak karşı-döngüsel bir düzenleyici, kararlılaştırıcı etkide bulunabilir. Yapısal tahditler aynı kaldığı sürece sonuçta dönüp gelinecek yer -rakamsal olarak değil ama işleyiş prensibi olarak- aynı yerdir. Ayrıca, senaryo şu an satın alınmakta olunan iyimser senaryo. En iyi ihtimal "back to square one". 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Risk ve yavaşlama 01 Ekim 2019
Fed, resesyon, Türkiye 24 Eylül 2019
Coğrafya ve imparatorluk 17 Eylül 2019
Fed ve dolarizasyon 25 Haziran 2019