Bedava paylaşım ve hukuk
Fransa’da gözlem altına alınan 3 milyon internet kullanıcısından 1.15 milyonu “ücret ödemeden” indirim yaparken, HADOPI tarafından saptandı. (Haute Autorité pour la Diffusion des Oeuvres et la Protection des droits sur Internet: İnternette yayınlanan eserlerin telif haklarının korunması için yüksek kurul). HADOPI, 1.15 milyon kişiye mektupla uyarı yolladı. Tekrar yapmayın diye. Ama 102,854’ü yine ücret ödemeden indirim yaptı. HADOPI, bunlara ikinci bir uyarı mektubu daha yolladı. Ama 340’ı tekrar yaptı. HADOPI, bunlara üçüncü ve son kez uyarıda bulundu: Bir
daha yaparsanız 300 bin Euro’ya kadar para cezası ve 3 yıla kadar hapis. Savcının insafına göre...
***
1 Temmuz 2012 itibarile 14 kişi hakkında dava açıldı. Ve şimdilik sadece bir kişi hüküm giydi: Ama işin “gariban” tarafı şu ki, suçu işleyen, “o” kişi değil. Kişinin laptop’unu kullanan eşi! Hanım, Rihanna’dan 2 parçayı “parasını ödemeden” indirmiş.
Bu durumda savcı, para cezasını asgari düzeyden talep etti. Kişiye 150 Euro ceza verildi. O da ertelendi. Bütün bu bilgileri açıklayan: HADOPI Başkanı Mireille Imbert-Quaretta... “Amacımız, insanları cezalandırmak değil. Telif hakkının anayasal koruma altında olduğunu anlamalarını sağlamak,” dedi. “Biz, sadece kullanıcıların davranışlarını değiştirmek istiyoruz.”
Basına ilk kez kapsamlı açıklama yapan Madam Başkana, “Acaba bütün bu operasyon kaça mal oluyor?” diye soruldu: 10.3 milyon Euro bütçe. 60 kişi çalışıyor.
Bütün işleri, kullanıcıları izleyip, “kaçak indirim” var mı diye bakmak.
Sarkozy’nin ite kaka çıkarttığı HADOPI yasasına, yeni cumhurbaşkanı Hollande, itirazını, yeni kültür bakanı Aurélie Filippetti aracılığıyla duyurmuştu: “Bir milyon uyarı epostası yollamak için pahalı bir yöntem.”Ve hemen, 2013 bütçesinde HADOPI bütçesi % 23 kısıldı. Ama, bundan böyle “gözleme”ye videolar da giriyor.
Şimdiye kadar müzik ve filme bakıyorlardı. Video da eklenince HADOPI, 2013’te en az 1.1 milyon eposta yollayacak.
Türkiye ve ABD de benzer bir uygulamaya doğru ilerliyor.
***
Bir yanda, internetin özgür, denetsiz, dağıtık yapısı...
Öte yanda hükümetlerin denetim, telif, yasalar v.b. sınırlamaları. Eğer hukuk, “hayatın gerçeklerine” uygun bir orta yol bulamazsa, bu çekişme sürüp gidecek. Örneğin: Pirate Bay, “telif ücreti ödemeden paylaşım hizmeti”ni uluslararası hava sahasında uçacak insansız hava araçlarına taşımaya hazırlanıyor. Pirate Bay’in faaliyetini durdurmak için savaş uçaklarının, iha’ları bulup
yok etmesi gerekecek! Şaka gibi...
Yine şaka gibi: İsveç Bilim ve Teknoloji Müzesi, Pirate Bay’e yapılan polis baskınlarında el konulan sunuculardan birini Müze’ye 245 Dolara satın aldı. Çünkü, “telif haklarının önemi”ne dair bir sergide göstereceklermiş. Bu arada, Pirate Bay’in kurucu ortağı Peter Sunde, hakkında verilen 8 ay hapis cezasını İsveç Yüksek Mahkemesi de onaylayınca, AİHM’e başvurdu. AİHM’in vereceği
karar, “internette özgürlük” tanımına AB hukukunun yanıtı olacak.