BBC 100 Kadın 2023
BBC, bu yıl 11. sini düzenlediği 2023 yılının ilham kaynağı ve etkili 100 Kadın listesini açıkladı. Bu kadınlar arasında insan hakları avukatı Amal Clooney, sinema yıldızı America Ferrera, feminist Gloria Steinem, eski ABD First Lady'si Michelle Obama, güzellik şirketi sahibi Huda Kattan ve Ballon d'Or ödüllü futbolcu Aitana Bonmatí ve yapay zeka (AI) uzmanı Timnit Gebru gibi isimler yer alıyor. Türkiye için bir gurur kaynağı, listede Türk Bilim İnsanı olarak Canan Dağdeviren’in de yer alması.
100 kadın nasıl seçiliyor?
Geçtiğimiz yıl büyük başarılar elde etmiş, yaşadıkları toplumlarda etki bırakan işler başarmış, ilham veren hikayeleri olan, dünya çapında haber olmuş ya da olmamış adaylar değerlendiriliyor. Nihai isimler seçilmeden önce listenin bölgesel temsili ve tarafsızlığı da ölçüldüğü ifade ediliyor. Ayrıca bu yılın teması olan iklim değişikliği ve bunun kadınlar ve kız çocuklar üzerindeki orantısız etkisi ile ilgili çalışmalar yapmış isimlerin de aday listesine eklediğini görüyoruz. Bunlar arasından 28 İklim Öncüsü ve başka çevre liderleri de yer alıyor.
Siyasi yelpazenin her yerinden ve toplumun her kesiminden seslerin temsil edilmesi ana fikri ile, fikir ayrılıklarına yol açan konular etrafında isimlerin araştırıldığı ve kendi değişimlerini yaratan kadınların aday gösterildiği ifade ediliyor. Aşırı sıcaklar, orman yangınları, sel ve diğer doğal afetlerin manşetlerden düşmediği bir yılda, iklim değişikliğiyle mücadele ve etkilerine uyum sağlamak için harekete geçen kadınlar listede öne çıkıyor.
Liste, İklim Öncüleri, Kültür ve Eğitim, Eğlence ve Spor, Siyaset ve Hak Savunuculuğu, Bilim, Sağlık ve Teknoloji olarak kategorilere ayrılıyor. Listede Bilim İnsanı ve Mucit olarak yer alan Sayın Canan Dağdeviren, meme kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir elektronik sütyen icat etmesi şeklinde yer alıyor.
Bu icatı tasarlarken, düzenli kanser taraması yaptırmasına rağmen 49 yaşında geç evre meme kanseri teşhisi konan ve altı ay sonra hayatını kaybeden teyzesinden esinlendi. Dağdeviren, teyzesinin başucunda, sütyen içine yerleştirilebilecek ve yüksek meme kanseri riski taşıyan bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis cihazının kaba şemasını çizdiğini ve bu teknolojinin potansiyel olarak milyonlarca insanın hayatını kurtarabileceğini ifade ediyor.
Dağdeviren’in, sosyal medya paylaşımlarında yayınladığı mesaj son derece anlamlıydı. Cumhuriyet’in 100. Yılında bu listede Türkiye Cumhuriyet’ini temsil ederek "Biz de varız" diyebilmekten dolayı çok mutluyum. Kadınlar için icat ettiğim medikal cihaz buluşlarım, dünya kadınlarına ve onları sevenlere armağan olsun. Çok yaşa, Cumhuriyet… 2023 yılı bize Türk Kadınının ne kadar azimli, çalışkan, zeki olduğunu bir kez daha, birçok alanda muhteşem örneklerle gösterdi…