Bayram tatili, dünyanın dönmesini durdurmayacak!

Dokuz günlük uzatmalı Bayram tatili öncesinde, her bakımdan ilginç denebilecek bir haftayı geride bıraktık. Yarıyıl bilançolarını olduğundan çok daha iyi imiş gibi göstermek adına, olumsuzluklar görmezden gelindi ve fiyatlanmadı; bu amaca hizmet edebilecek olasılıklar ise acil ihtiyaç nedeni ile fazlası ile abartıldı. Geçici bir süre için gelişen ülke paraları kısmen değerlendi, emtia ve sermaye piyasaları rahatlama ve nefeslenme fırsatı bulabildi. 

Tüm bunlar olup biterken küresel ekonomiye ilişkin beklentilerin olumsuzlaşmaya devam ettiğini, belirsizlik ve kırılganlık algılarının yeni rekorlara yelken açtığını dikkate almak gerekiyor. İngiltere’de yapılan referandumdan çıkan sonucun, sadece AB üyelerini etkilemesi ve diğerleri üzerinde etkisiz kalması pek olası görünmüyor. AB ile İngiltere’nin kredi notu gerilerken, diğerlerinin hiç etkilenmemesi veya bu olumsuzluktan yararlanması olası seçeneklerden biri olamıyor! Riskten kaçınma eğilimi, bu yılın üçüncü çeyrek dönemi genelinde belirleyici olabilir! 

Yeni siyasi dinamikler, ekonomik eğilimler ve beklentiler konusundaki endişelerin büyümesini tetikleyebilir. AB bünyesindeki gelişmelerin yanı sıra, Rusya ile ülkemiz arasında dış politika ekseninde yaşanmakta olan seri farklılaşmayı da bu kapsamda irdelemek gerekiyor. 

İsrail ile aramızda yapılan anlaşma ve net sermaye girişini hedefleyen girişimler, Rusya ile aramızda yaşanmakta olan siyasi gelişmelerin yanında önemsiz kalıyor. Rus yaptırımlarının kademeli olarak kalkmaya başlaması ekonomimiz açısından olumlu; fakat terör tanımı konusunda ortak paydada buluşulmuş olması muhtemelen başkalarının geleceğe yönelik hesaplarını bozacak, çok farklı tepkisellikler muhtemelen sahne almaya başlayabilecek! Bir şeyleri düzeltmeye çalışırken, daha farklı konuların olumsuzlaşmasını önleyemiyor olmanın verdiği sıkıntılar ile tanışmak durumunda olacağız! 

2011 yılındaki Arap Baharı sonrasında, siyasi gelişmelerin daha belirleyici olduğu ve tüm ülkeleri ağırlaşan sorunlar ile yüzleşmek zorunda bıraktığını unutmamak gerekiyor. Ukrayna’da yaşanan gelişmeler, AB ile Rusya arasındaki Minsk Anlaşması, İran ile yapılan P5+1 Anlaşması, Rusya’nın Suriye’deki gelişmelere müdahil olması, son olarak ta düşürülen Rus uçağı sonrasında Türkiye’nin dış politika ve güvenlik konularındaki tercihlerini değiştiriyor gibi görünmesi geleceğe yönelik tüm beklentileri farklılaştırıyor. Öngörülemeyen türde gelişmelerin yaşanması olasılıkları güçleniyor; bu ve benzeri türdeki jeopolitik olgular riskten kaçınma eğilimlerini keskinleştirebiliyor! 

Piyasalarımızın kapalı olduğu bu hafta genelinde küresel ölçekte nelerin yaşanabileceğini ve dokuz günlük Bayram Tatili dönüşünde nasıl bir tablo ile karşılaşacağımızı öngörebilmek nerede ise olanaksızlaştı. Ayrıca son dört ay boyunca manipüle edilen gelişen piyasalara rağmen, söz konusu ekonomilerin durgunlaşma eğiliminden kurtulamadığını ve gelişmişlerin de bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenmeye başladığını hesaba katmak gerekiyor. Para otoritelerinin etkisizleşmesi ve sermaye kesiminin kayıplarını sınırlamak üzere başının çaresine bakmaya yoğunlaşması türünden eğilimler de olumlu düşünmeye izin vermiyor; artan olumsuz baskılar altında bunalan siyasilerden gelen yeni hamlelerin ise sistemik risk algısını yükseltmesi olasılığı artıyor. 

Küresel ekonomi çok yorgun ve kırılgan, olumsuzluklar bardağı ise yaşmak üzere! Kısa vadeleri uç uca ekleyerek, sorunların ağırlaşması pahasına günü kurtarmak ta iyice zorlaşmış gibi görünüyor ve her kesimi acı gerçekler ile yüzleşmeye mecbur ediyor! Önümüzdeki bir hafta boyunca belki hiçbir şe olmayabilir ve herkes nefesini tutarak kendi umudunu besleyecek bir şeyleri beklemeye devam edebilir; belki de heyecanlanan ve daha fazla sakin duramayan kararlı birilerinin devreye girmesi ile ortalık karışabilir ve fiyat oynaklıkları anormal seviyeleri zorlayabilir, gelişmeler tüm kesimleri hiç istemedikleri konumlara sürükleyebilir! 

Gerçeklerin dayanılmaz ağırlığına karşı durmanın çok zorlaştığı bir dönemden geçiyoruz!

Okurlarımızın Ramazan Bayramı'nı kutluyor, iyi olarak bilinen evrensel değerlerin kazanan olmasını diliyoruz.