Batı Çin hakkında neleri anlamadı?

'Çin' denildiğinde, birçok kişinin ilk aklına gelen bir gemi dolusu oyuncak, giysi veya teknolojik ürün oluyor. Bu yanlış bir görüş değil, fakat çok sayıda kişinin gözden kaçırdığı bir gerçek de, Çin'in iç tüketimini desteklemek için attığı önemli adımlar. Her ne kadar milyonlarca Çinli kırsal bölgede yaşamaya devam etse de, bir o kadar Çinlinin de kentlere göç ettiği ve orta sınıf yaşamına geçiş yaptıkları gerçek.  Çin'deki yaşam tarzı değişikliğini ortaya koyan bazı rakamlara bakacak olursak:

. Tüketici elektroniği, ayakkabı, mücevher gibi tüketici kategorilerinde, Çin dünyanın en önemli birinci ya da ikinci pazarı konumunda. 

. Asya ve Kuzey Amerika ile Asya ve Avrupa arasındaki konteyner gemilerinin sayısı, Asya ülkeleri arasındaki trafikten daha az. Bu trafiğin büyük bir bölümünü Çin'e ithal edilen ürünler oluşturuyor.

. Orta sınıfın yeni teknolojileri kullanma oranı, gelişmiş ülkelere kıyasla oldukça yüksek. Çin genelinde internet kullanıcılarının sayısı 400 milyona ulaşıyor.

. Çin'in şehirleri o kadar hızlı bir şekilde büyüyor ki, ülkedeki kent merkezlerinin sayısı Batılı ülkeleri geride bırakıyor. Çin'de 90 şehir merkezi var ve orta sınıf nüfusu 250 binin üzerinde. ABD ve Kanada'nın şehir merkezlerinin toplamı ise 70 civarında. Yapılan tahminlere göre, 2020 yılına kadar Çin'in 250 bin nüfusa sahip olan şehirlerinin sayısı 400'e ulaşacak. Aynı tarihe kadar nufüsü bir milyonun üzerinde olacağı tahmin edilen şehir sayısı ise 50.

. Tüketici piyasalarının ötesine bakıldığında ise, Çinli şirketler, rüzgar türbini üretimi, solar paneller, hızlı tren ekipmanı, buhar ısıtıcıları, elektrik iletim ekipmanı gibi birçok teknolojide dünya liderleri arasında yer alıyor. 

Batılı şirketler Pekin ve Şangay'ın dışına çıkmalı

Harvard Business Review'de yer alan bir değerlendirmede, Çin'i ziyaret eden Batılı yöneticilerin, ülkedeki ekonomik büyümenin gerçek resmini göremedikleri ifade ediliyor. Boston Consulting Group baş danışmanı George Stalk ve ortaklarından David Micheal imzalı yazıda yer verilen yorum şöyle:

"Batılı şirketler doğrudan Pekin ya da Şangay'a gidiyorlar; Hilton veya Hyatt gibi beş yıldızlı otellerde kalıyorlar. Lobide mutlaka Starbucks oluyor. Bu tanıdık ortam nedeniyle, Çin pazarının bir gün, batılı ürünlerle dolu tipik bir batı ekonomisine benzeyeceğini düşünüyorlar. Oysa, Pekin ve Şangay'ın uzağındaki şehirler yerel şirketler tarafından üretilen ürünlerle dolu. Eğer batılı şirketler kısa sürede bu şehirlere gitmezlerse, oyunun dışında kalacaklar."

Her ne kadar Çin, birçok alanda kendi kendine yeterli bir konuma gelmiş olsa da, eksik kaldığı birkaç önemli nokta var. Yeni piyasalara ulaşma bunlardan birisi. Çinli şirketler ihracatı başlatmak konusunda çok deneyimli değiller. Bir diğer konu eğitim. Çin, kaliteli yüksek eğitimde yabancı üniversitelere bağlı durumda. Üçüncü konu Çin'in enerji ve gıdada önemli bir ithalatçı olmaya devam etmesi. Geleneksel enerji kaynağı kömür olan Çin'in artan petrol talebi, son dönemde petrol fiyatlarındaki artışın en önemli unsurlarından biri oldu.  Çin aynı zamanda, gıdada da önemli bir ithalatçı konumunda. Ülkenin zayıf olduğu bir diğer alan ise, inovatif kimya ve sağlık ürünleri sektörü.

Çin'de başarılı olmak için izlenmesi gereken trendler

Sonuçta her çokuluslu şirketin Çin stratejisi olsa da, bu şirketlerin büyük bir bölümü yeterince hızlı hareket edemiyor.  Yabancı şirketlerin Çin'de daha iyi bir konuma sahip olabilmeleri için, ülkede yükselen trendleri yakından izlemeleri gerekiyor.

İşte Çin'de başarılı olmanın yolları:

. Yerel şirketlerin hızlı büyümesine hazır olun

Yerel rakipler, çokuluslu şirketlerin tahmininden daha hızlı bir şekilde yükselecekler. Asansör sektöründe Xizi; ekonomik otellerde 7 Days Inn; tüketici ürünlerinde ise Midea gibi bazı yerel markalar hızlı büyüyen sektörlerde şimdiden lider konuma yükselmiş durumdalar.

. Sadece büyük şehirlerde değil, heryerde iş yapın

Çin'deki fırsatlardan yararlanmak isteyen şirketler, sadece büyük şehirlerde değil, Çin'in heryerinde iş yapmaya hazır olmalılar. Bu durum organizasyon yapısını, dağıtım altyapısını, iş ortakları seçimini ve gerekli olan sermaye miktarını yakından ilgilendiriyor. 

. Talepteki olağanüstü artışa hazırlıklı olun

Çin'de başarılı olmak isteyen şirketlerin olağanüstü talep artışına hazırlıklı olmaları gerekiyor. Bazı batılı şirketler, satışların yüzde 35 oranında artması ile başa çıkmakta zorlanırken, Çin pazarında satışlar yüzde 60 oranında büyüme kaydediyor. İnsan ve sermaye kaynaklarına yapılan yatırımlara rağmen, bu şirketler Çinli şirketlerle rekabet etmekte zorlanıyorlar. Bu derece hızlı büyüyen bir pazarda, aşırı kapasite yaratmakta fayda var.

. Çinli tüketiciler, batılı tüketicilerden farklı

Batılı şirketlerin anlamaları gereken önemli konu, Çinli tüketicilerin ihtiyaçlarının batılı tüketicilerden farklı olduğu. Çinliler cappucino makineleri istemiyorlar, fakat su filtreleri, hava filtreleri istiyorlar. 

. Çinli şirketler gelişen piyasalarda da öne çıkacak

İç piyasada kendini kanıtlayan Çinli şirketler, yabancı piyasalara açılmayı tercih ediyorlar. Çinli şirketler, Kuzey Amerika ve Avrupa pazarından önce, Afrika ve Güney Amerika pazarlarını tercih edecekler. Dolayısıyla, batılı şirketler sadece Çin iç pazarından değil, aynı zamanda gelişmekte olan piyasalardan da pay kapmak için Çinli şirketlerle rekabet etmek zorunda kalacaklar.

. Çin'de rekabeti hükümet politikaları değil, ürünler belirleyecek

Batılı şirketler, Çin ile iş yaparken meydana gelebilecek siyasi ve bürokratik zorlukları tek başlarına aşmak zorundalar. Batılı hükümetlerin Çin'deki etkisi gitgide azalıyor. Dolayısıyla Çin'de rekabet etmek, hükümet politikalarından çok, doğru ürünleri ve hizmetleri doğru fiyata sunmaya bağlı olacak.

Onlar Çin'de başarılı oldular

Tabii ki Çin pazarında başarılı olan şirketler de var. Volkswagen, General Motors, General Electric, Honeywell, Phillips, Emerson ve Yum Brands bu istisnai şirketlerin başında geliyor:

- Alman otomobil üreticisi Volkswagen,  diğer şirketlerin Çin'e riskli bir pazar olarak baktıkları 1980'lerde Çin pazarına girdi. Bugün binek otomobil pazarının yüzde 90'ına sahip.

- KFC'nin ana markası Yum Brands Çin'de açılan ilk fast-food zinciri oldu. Ülkenin en hızlı büyüyen fast-food zinciri olma özelliğini koruyan Yum Brands'in Çin'in 700 şehrinde yaklaşık 3 bin 800 restoranı bulunuyor.

- Tüketici ürünleri devi Procter & Gamble'ın ülke genelinde Rejoice, Safeguard, Olay, Pampers, Tide ve Gillette gibi çok sayıda markası mevcut. Şirketin ülkedeki çalışanlarının yüzde 98'ini Çinliler oluşturuyor. P&G son olarak Pekin'de açtığı Pekin İnovasyon Merkezi ile küresel anlamda Ar-Ge desteği verecek. Şirket, önümüzdeki beş yıl içinde Çin'e en azından 1 milyar dolar yatırım yapmayı planlıyor.

- Nokia bugün Çin'deki en büyük mobil telefon üreticisi konumunda. Şirketin en büyük müşterisi de Çin.

- General Electric, Çin pazarında enerji, havacılık, sağlık ve ulaşım sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Ülkedeki operasyonlarını artırmayı planlayan şirket, son olarak 2 milyar dolarlık gelir sağlayacak beş yeni anlaşma gerçekleştirdiğini duyurdu.