Başlıca Merkez Bankaları ve Para Politikaları Görünümü

Fed, Avrupa Merkez Bankası (ECB), İngiltere Merkez Bankası’nın (BOE) son dönemde toplantı tutanakları açıklamaları ve son olarak Fed Başkanı Yellen’in Kongre’de yaptığı konuşmadaki temel ortak, nokta enflasyonun merkez bankalarının hedeflerinin çok altında seyretmesi ve gerileyen petrol fiyatlarının da etkisiyle  kısa vadeli enflasyon görünümünde aşağı yönlü baskının artması. 

Bu görünüm, Avrupa’da ek  parasal genişleme adımlarını gerekçelendirirken, genel olarak faiz artırımları da öteleniyor. Örneğin ECB’nin Mart ayında başlatacağı, devlet tahvili alımlarını da içeren geniş kapsamlı varlık alım programının gerekçesini, Haziran ve Eylül 2014’de uygulamaya başlanan ek nicel genişleme programlarının etkisinin sınırlı olması ve enflasyonun çok düşük seviyede uzun süre kalma riskinin artması oluşturmuştu.  Varlık alımının reel ekonomiye etkisinin birkaç yoldan olması bekleniyor: Öncelikle varlık alım miktarı yeterince yüksek (aylık 60 milyar euro) ve kapsamı geniş tutuluyor.  Ayrıca, alınacak varlıkların vade yapısı 2-30 yıl arası olup, program  hedeflenen enflasyon seviyesine ulaşılana kadar, en az Eylül 2016’ya kadar sürecek. Bu yolla, bankalara likidite sağlanarak, zayıf seyreden kredi kanalı mekanizmasının güçlenmesi hedefleniyor. Bu süreçte de, orta vadeli enflasyon beklentisinin %2 hedefine yakınsamasının sağlanması amaçlanıyor. Halihazırda euro bölgesinde yıllık enflasyon eksi %0.6’da.

İngiltere’ye baktığımızda ise ekonomik aktivite ılımlı seyretmesine rağmen, kısa vadeli enflasyon görünümünde aşağı yönlü baskı sürüyor ve yıllık enflasyondaki artış %0.3. 2015 içinde enflasyonda negatif seviyelerin görülmesi ve yılı sıfır civarında bitirmesi bekleniyor. Her ne kadar enflasyondaki beklenen bu düşüş geçici olarak görülse de politika faiz artırımı bir miktar ötelenmiş görünüyor. İlk faiz artırımı için piyasa beklentisi 2016 ilk çeyreğini işaret ediyor.
Japonya’da ise 2014 Ekim’de yıllık 80 trilyon yene artırılan varlık alımı sürdürülecek.  Enflasyon, Nisan 2014’de yürürlüğe giren vergi artışından arındırıldığında, %0.5 seviyesinde. Yıllık enflasyon görünümü için kritik faktör, bahar aylarında yapılması beklenen ücret artış görüşmeleri. Japonya’da yıl sonu enflasyon tahmini %1.7’den %1’e  revize edildi.

Son olarak Fed Başkanı Yellen, Kongre’de yaptığı konuşmada, önümüzdeki dönem para politikası uygulamaları konusunda daha esnek olunabileceğinin sinyalini verdi. Enflasyon %2 seviyesinin önemli ölçüde altında kaldığı ve emek piyasasında daha fazla iyileşme ihtiyacı olduğu sürece Fed, ilk faiz artırımının zamanlaması konusunda “sabırlı” tutumunu sürdürecek. Diğer bir deyişle Yellen sabırlı ifadesinin ne zaman kaldırılacağı ve ilk faiz artırımının zamanlaması konusunda net  bir işaret vermedi. 

“Sabırlı” ifadesinin metinde kalması, Fed Para Politikası Kurulu’nun gelecekteki birkaç toplantısında faiz artırımına başlamaları ihtimalinin düşük olduğuna işaret ediyor. Aynı şekilde bu ifadenin çıkarılması da bir sonraki toplantıda faiz artırımı yapılacağı anlamına gelmiyor. Bunun yerine, ifadenin  kaldırılması, Fed üyelerinin ekonomik görünüme ilişkin değerlendirmesinin yeterli bir iyileşmeye işaret ettiği anlamına gelecek. Bunun ardından, kurul üyeleri istihdam piyasası koşullarında ve enflasyonun %2 hedefine yakınsayacağı konusunda yeterince ikna oldukları takdirde, faiz artırımı herhangi bir toplantıda gelebilecek. Dolayısıyla ilk faiz artırımı için seçenekler açık tutuluyor. Fed’in dikkate aldığı kişisel tüketim harcamaları enflasyon tahmini 2015 için yılı için %1.3. Ondan sonraki 2 yıl içinde %2 hedefine yakınsaması bekleniyor. 

Bundan sonraki dönem için Fed’in, ekonomik görünüme ilişkin değerlendirmeleri ve özellikle enflasyon ile istihdam piyasasına ilişkin gelişmeler başta olmak üzere  makro ekonomik veriler ilk faiz artırımının zamanlaması konusunda temel rol oynamaya devam edecek.