Başbakan'ın tarıma destek paketinde neler var?

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın uzun bir süreden beri üzerinde çalıştığı tarım ve hayvancılık paketi nihayet açıklanıyor. Başbakan Binali Yıldırım, cumartesi günü İzmir Ödemiş'te yapılacak çiftçi mitinginde paketi açıklayacak.

Başbakan Binali Yıldırım'ın açıklayacağı pakette neler var?
DÜNYA okurları ve yazılarımızı takip edenlerin bilmediği yeni bir şey yok. Pakette yer alanları büyük oranda daha önce yazmıştık.

Tarım ve hayvancılık paketinde yer alanların bir bölümünü Başbakan Binali Yıldırım, daha büyük bölümünü Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, katıldığı toplantılarda, açıklamalarda dile getirdi. "Milli Tarım Reformu", "Milli Tarım Paketi" olarak adlandırılan pakette yer alması beklenen ana konular özetle şöyle:

Havza modeline geçilecek

Tarımda havza modeline geçilecek. Havza modeli yeni bir çalışma değil. Mehdi Eker'in Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı döneminde 2006'da başlayan ve 2009'da tamamlanan bir çalışma. Türkiye, 30 havzaya bölünerek, hangi ürün hangi havzada daha verimli üretilecekse orada desteklenmesini öngörüyor. Tarımda verimliliği artırması, ürün desenini değiştirmesi öngörülen bu model 2009'da açıklandı, fakat uygulanmadı. Şimdi 7 yıl sonra raftan indirildi ve ilçe bazında,ürün bazında çalışmalarla uygulamaya hazır hale getirildi. 1 Ocak 2017 itibariyle havza modelinin uygulanması öngörülüyor. Havza modeli ile verimliliğin artırılması, ürün desenindeki değişime bağlı olarak Türkiye'nin yıllık 15 milyar liralık ilave tarımsal üretim elde etmesi hedefleniyor.

Hayvancılığa yeni destekler

Başbakan Binali Yıldırım'ın açıklayacağı paketin ikinci ayağında hayvancılıkla ilgili düzenlemeler var. Havza modelinde olduğu gibi hayvancılıkta da alt bölgeler oluşturulacak. "Yetiştiricilik","Besicilik", "Süt ve Sanayi Bölgesi" olmak üzere 3 ayrı ana bölge belirlenecek. Her il yer aldığı bölgeye uygun hayvancılık yapacak ve buna uygun destek alacak. Bu proje ile hayvancılıkta ithalata bağımlılığın azaltılması ve yerli hayvan varlığının artırılması hedefleniyor.

Hayvancılık paketi kapsamında Damızlık Sığır Yetiştirici Birliklerinin öncülüğünde damızlık düve işletmeleri kurulacak.Bu amaçla en az 500 başlık damızlık düve işletmesi kuracaklara ve mevcut işletmelerini 500 başa çıkaracaklara yüzde 50 hibe desteği sağlanacak. Buna ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 27 Haziran 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Uygulama Tebliği de 3 Ekim 2016'da yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Düve desteği kapsamında Bakanlıkça belirlenecek illerde ahır inşaatı, damızlık amaçlı dişi buzağı alımı ve makine alet ve ekipman alımları ile ilgili olarak yatırımcılara yüzde 50 oranında karşılıksız (hibe) desteği sağlanacak.
Bu desteğin hangi illerde uygulanacağı henüz açıklanmadı. Başbakan Binali Yıldırım Ödemiş'te bu illeri açıklayabilir.

Büyükbaş hayvancılıkta olduğu gibi küçükbaş hayvancılık için de damızlık işletmeleri kurulması öngörülüyor.

Tarım paketinin hayvancılık bölümünde özellikle Doğu ve Güneydoğu illerinin ağırlıklı olarak yer alacağı 25 il "Yetiştiricilik Bölgesi" ilan edilecek. Bu bölgede besilik hayvan yetiştiriciliği yapılacak. Bu illerde yem bitkileri destekleri artırılacak.Böylece besilik hayvan ithalatı yerine ihtiyacın bu bölgeden karşılanması öngörülüyor.

Hayvancılıkla ilgili pakette yer alan bir başka önemli proje ise, Trakya Bölgesi ile sınırlı olan şap hastalığından ari bölgenin genişletilmesi olacak. Avrupa Birliği ile yürütülen proje kapsamında sadece Trakya Bölgesi Şap hastalığından ari bölge olarak korunuyor. Pakette yer alacak düzenleme ile Marmara ve Ege Bölgesi'nin de şaptan ari bölge ilan edilmesi bekleniyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in deyimi ile Sinop'tan Antalya'ya bir hat çizilecek ve batıda kalan bölge şap hastalığından ari bölge olacak.Hayvan hastalıklarıyla mücadele için çok büyük öneme sahip bu uygulama ile, hastalığa bağlı hayvan ölümlerinin önlenmesi ve verimliliğin artırılması öngörülüyor.

Destekler 2 taksitte ödenecek

Başbakan Binali Yıldırım'ın daha önce bir kaç kez dile getirdiği tarım desteklerinin yılda iki kez ödenmesi de pakette yer alıyor. Devletin çiftçiye ödediği 2016 yılı için 11.6 milyar liralık devlet desteği var. Bugüne kadar destekler her bir ürün ve kalem için ayrı ayrı icmaller hazırlanarak, bütçe durumuna göre ödeniyordu. Desteğin yüzde 80-90'nı yılın ilk 6 ayında çiftçinin eline geçiyordu. Pakette yer alacak uygulama ile çiftçiler yılda iki taksitte destekleri alacak. Uygulama 2017den itibaren başlayacak.

Sulama yatırımlarının yapılması, ülke genelinde tarımsal üretimin yoğun olduğu 184 ovanın SİT alanı ilan edilerek korunması,genç çiftçi desteği gibi uygulamaların da pakette yer alması bekleniyor.

Özetle, daha önce dile getirilen, açıklanan,yazılan çizilen destekler bir paket olarak Başbakan Binali Yıldırım tarafından açıklanacak. Bu destek paketi, gerçekten uygulanabilirse tarıma ve çiftçiye katkı sağlayacaktır. Ancak, geçmişte olduğu gibi bu paket sulandırılırsa, havza modelinde her ürün her yerde desteklenirse, siyasi müdahaleler olursa paket geçmişteki örnekleri gibi kağıt üzerinde kalmaya mahkum olur.

******
Sadullah Usumi'siz 14 yıl

Ülkemizde tarım yazarlığının öncüsü, gazeteci, sendikacı, milletvekili, "çiftçi dostu", Sadullah Usumi'yi yitireli 14 yıl oldu. Gazetemizin Kurucusu Nezih Demirkent, tarım yazmamı istediğinde O’nu örnek göstermişti. Ustam Sadullah Usumi'yi ve tarım yazarı olmamı sağlayan Nezih Demirkent'i saygı ve özlemle anıyorum.