Bardak hem boş, hem dolu!

Geçenlerde bir örnek vermiştik. Demiştik ki, bebeğinizin ateşi 40 dereceye çıksa ve bir süre sonra, ister yapılan müdahalelerin ve verilen ilaçların etkisiyle, ister ateşi yükselten olumsuzlukların etkisinin hafiflemesiyle 39’a, 38’e inse, “Normale göre ateş halen çok yüksek” diye hayıflanmaya devam mı edersiniz, yoksa ateşin düşmekte olduğunu görüp memnun mu olursunuz? Böyle bir durumda kuşkusuz kaygılarınızdan tümüyle arınamamış olmakla birlikte gidişatın olumlu olduğunu görüp biraz olsun rahatlarsınız.

İmalat sanayindeki kapasite kullanım oranı ve sanayi üretimine ilişkin verilerde de benzer bir değerlendirme yapmak mümkün. TÜİK’in dün açıkladığı verilere göre imalat sanayinde kapasite kullanım oranı nisanda yüzde 66.8 oldu. Bu oran, geçen yılın aynı ayındaki yüzde 81.7’ye göre 14.9 puanlık bir gerilemeye işaret ediyor. Ama artık önemli olan eğilimin nasıl seyrettiği, yani önceki aylara göre nasıl bir değişim görüldüğü.

Kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre ekimde 2.1 puan, kasımda 3.8 puan, aralıkta ise tam 8.2 puan azalmıştı. Düşüş, ocakta hız kesti ve 0.9 puana indi. Kapasite kullanım oranı, şubatta ocak ayına göre değişmedi ve aynı kaldı. Mart ayıyla birlikte sınırlı da olsa bir çıkış başladı. İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı martta şubata göre 0.9 puan arttı, nisanda marta göre kaydedilen artış ise 2.1 puanı buldu.

Kapasite kullanım oranındaki eğilim, doğal olarak sanayi üretimine de yansıyor. Bir önceki aya göre olmak üzere geçen yılın ekim ayından bu yılın şubat ayına kadar olan beş aylık dönemde hem toplam sanayi üretiminde, hem imalat sanayi üretiminde gerileme görüldü. Üretimdeki düşüşler, aralık ayında en yüksek düzeye ulaştı. Kapasite kullanımının 8.2 puan gerilediği aralık ayında toplam sanayi üretiminde yüzde 15.2, imalat sanayi üretiminde yüzde 17.7 düşüş kaydedildi.

Sanayi üretiminde geçen hafta içinde açıklanan mart ayı rakamları, şubata göre bir sıçrama yaşandığını gösterdi. Martta şubata göre toplam sanayi üretimi yüzde 13.4, imalat sanayi üretimi ise yüzde 14.3 artış gösterdi.

Kapasite kullanım oranında nisanda mart ayına göre kaydedilen 2.1 puanlık artışın yansımasını, sanayi üretiminin nisan gerçekleşmesinde göreceğiz. Üretim bir önceki aya göre artmaya devam edecek, ancak geçen yılki üretim düzeyini yakalamak bu artışa rağmen pek kolay olmayacak.

Sanayide kapasite kullanımı ve üretime dönük tüm bu veriler, krizde dibe yaklaşıldığının işaretleri. Krizde dibe inildikten sonra orada ne kadar kalınacağı ise meçhul. Kimilerinin dile getirdiği gibi krizden çıkış U biçiminde değil de W biçiminde olacaksa, zaten bir önceki aya göre ortaya çıkan bu iyileşmeler de bir süre sonra aranır olacak ve yeniden olumsuz gelişmeler görülecek demektir.    

Kapasite Kullanımı ve Sanayi Üretiminde Bir Önceki Aya Göre Değişim (Yüzde)