Bankacılıkta gizliliğin sonu yaklaştı
Ekonomik krizin ardından bankalar yeterince açık olmamakla suçlanırken, vergi cennetlerinin de bundan pay almaması beklenemezdi. Nitekim geçtiğimiz haftalarda vergi cenneti olarak tanınan Liechtenstein, Virgin ve Cayman Adaları'nın gerçekleştirdiği işbirliği ve bilgi alışverişi anlaşmaları dünya genelinde bankacılık sırlarının üzerindeki perdeyi kaldırmakta önemli birer gelişme olarak değerlendirildi.
Vergi cennetlerine yönelik mücadelede önemli çalışmalara imza atan OECD uzmanı Pascal Saint-Amans, özellikle nisan ayında gerçekleşen G20 zirvesinin ardından vergi cennetlerine yönelik mücadelenin hız kazandığını söylüyor ve "Bankacılıkta gizliliğin sonu yaklaştı" diyor.
G20'de herkesin hemfikir olduğu konu, şeffaflık
2 Nisan'da Londra'da gerçekleşen G20 zirvesinde tüm liderlerin anlaştığı tek konu vergi cenneti ülkelerde şeffaflığın sağlanmasıydı. OECD bu zirve ile eş zamanlı olarak vergi cennetlerini kara ve gri listeye aldığını açıkladı. Uluslararası anlaşmalara dayalı vergi standartlarını büyük ölçüde uygulamaya koyan ülkeleri beyaz, uluslararası anlaşmalara dayalı vergi standartlarını uygulama sözü veren ancak henüz tam olarak uygulamayanları gri; uygulamaya yanaşmayan ülkeleri de kara listeye alan OECD, 4 ülkeyi en kötü kategoride gösteriyor. Bunlar Kosta Rika, Malezya, Filipinler ve Uruguay. OECD raporunda bu 4 ülke vergi düzenlemeleri konusunda işbirliği yapmaya sıcak bakmıyor. Türkiye ise vergi standartları uygulamasını büyük ölçüde hayata geçiren ülkelerin bulunduğu beyaz listede yer alıyor. Zirvenin ardından, yaklaşık 90 ülke OECD standartlarına uymayı kabul etti ve bankacılık bilgileri de dahil olmak üzere veri paylaşımına yönelik anlaşmalara imza attı. Saint-Amans, Belçika ve Lüksemburg'un bir kaç ay içinde bankacılığa yönelik sırların ortadan kalkmasını sağlayacak onikiden fazla anlaşmaya imza attığını söylüyor. "İsviçre de 12 anlaşmanın müzakere sürecini tamamladı ve yakın bir zaman içinde bunları imzalayacak. Geçmiş yıllarda bu konuda oldukça uzlaşmaz bir tavır takınan Cayman Adaları da, aktif bir şekilde müzakere sürecine dahil olmuş durumda. Sonuçta bu ülkeleri 'gri liste'den çıkarmış durumdayız. Hongkong ve Singapur da standartlara uygun bir şekilde bilgi paylaşımı sağlayabilmek için yasalarını gözden geçiriyorlar" bilgilerini veren Saint-Amans, bugün gri listede 40 ülke olduğunu belirtiyor. Bu ülkeler arasında Andora, Anguilla, Bahamalar, Bahreyn, Liberya, Hollanda, Karayipler, Guatemala yer alıyor.
Vergi cennetlerinin yok olması bankacılık sırlarını bitirir mi?
Peki OECD, bu ülkelere yönelik yaptırım uygulayabilir mi? Saint-Amans OECD'nin böyle bir gücü olmadığını söylüyor. Fakat G20 ülkeleri 2 Nisan'daki zirvede bu kurallara uymayan ülkelere yönelik önlem alacaklarını açıkladılar. Vergi cennetlerine yönelik alınacak kararların 23-24 Eylül tarihlerinde Pittsburgh'da gerçekleşecek olan G20 zirvesinde açıklanması bekleniyor.
Bu noktada ise şu soru gündeme geliyor: "Bankacılık sırlarının ortadan kalkması için vergi cenneti kavramının yok edilmesi yeterli olacak mı?"
Saint-Amans'ın bu konuya yönelik görüşleri şöyle: "OECD standartları bankacılık dahil olmak üzere talep üzerine bilgilerin paylaşımını içeriyor. Bir hükümet istediği zaman bir başka ülkenin vergi mükelleflerine yönelik bilgi talep edebilir, bu bilgilere ulaşabilir ve bu kişileri vergilendirebilir. Dolayısıyla off-shore yoluyla kurulmuş bir şirketin veya kurumun arkasına saklanmak artık mümkün değil."
Saint-Amans, paylaşılan bilgilerin doğruluğunun ve güvenilirliğinin de kontrol edileceğini hatırlatıyor. Para aklama veya kamu sektöründeki yolsuzlukla mücadelede olduğu gibi yetkililer belirleneceğini ve ülkelerin karşılıklı olarak birbirlerini kontrol edebileceğini ifade eden Saint-Amans, "Tüm ülkeler bankacılık sırlarının sona ermesinde kararlı. Dolayısıyla herkesin kurallara uyması gerekiyor" diyor.
Sürdürülebilir ve adil bir rekabet ortamı oluşacak
Vergi cennetlerinin yok edilmesinin başlıca amacının vergi sisteminin doğru işlemesini ve herkesin kendine düşen vergi payını ödemesini sağlamak olduğunu ifade eden Saint-Amans, bunun sonuçlarını ise şöyle sıralıyor: "Bunun ilk sonucu, vergi gelirlerinin artması olacak. Örneğin İrlanda'nın, yerel bankalarının off-shore ortaklarından topladığı vergi geliri 1 milyar Euro'ya ulaştı. Bu çok büyük bir para. Öte yandan, vergi amacıyla bankacılık sırlarına son veren ülkeler, sundukları gizlilik için değil, verdikleri hizmet için rekabet etmeye başlayacaklar. Bu da daha sürdürülebilir ve adil bir rekabet ortamının oluşmasını sağlayacak."