Bandırma Vapurunun Hikayesi
19 Mayıs’larda Mustafa Kemal’in İstanbul’dan yola çıkarak 19 Mayıs 1919‘da Samsun’a çıkışını, “Milli Mücadele’nin Başlangıcı” olarak kutluyoruz.
Her 19 Mayıs’ta, Bandırma Vapuru’nun fotoğrafı diyerek farklı fotoğraflar yayınlanır. Farklı çizimler yayınlanır.
DÜNYA gazetesinde 19 Mayıs 1995 tarihinde, Bandırma vapurunun hikayesini anlatmış ve gerçek fotoğrafını yayınlamıştım. Bu defa daha iyi bir fotoğrafını buldum. Fotoğrafla birlikte vapurun hikayesini de özetlemek istiyorum.
Lloyd's sigorta kuruluşunun kayıtlarına göre Bandırma gemisi, 1878'de İskoçya'nın Paisley bölgesindeki MacIntyre kuruluşu tarafından Hutson and Cardett tezgahlarında 21 numarayla, 279 grostonluk yolcu ve yük gemisi olarak inşa edildi.
Yelken ve buhar donanımlı, demir uskurlu ve 48.9 metre uzunluğunda, 6 metre genişliğindeydi.
Denize indirildiğinde ismi "Trocadero"ydu.
İlk sahibi Dousey and Robinson şirketi gemiyi 1883'te Yunanlı armatör H.Psicha'ya sattı; Pire limanına kaydedildi ve 1885'te adı "Kyma" (Yunanca'da dalga) olarak değiştirildi.
1890'da Kaptan Andreadis'in mülkiyetine geçti, "Rama P.Derasimo-İstanbul" kumpanyasına satıldı, kaydı bir yıl sonra İstanbul limanına alındı ve 1893'te bu defa İdare-i Mahsusa satın aldı. İsmi önce "Panderma"ya, İdare-i Mahsusa 1910'da "Osmanlı Seyrüsefain İdaresi" olunca da "Bandırma"ya çevrildi ve posta vapuru yapıldı.
İki defa batma tehlikesi geçirdi:
12 Aralık 1891'de Erdek yakınlarında kayalara çarptı, batmak üzereyken yüzdürüldü.
1915 Mart'ında Silivri açıklarında bir İngiliz denizaltısından torpil yedi ve gene yüzdürüldü.
Samsun seferinden sonra posta hizmetine devam eden Bandırma, 1925'te arızalandı, tamir edilemeyince Haliç Feneri'ndeki gemi bozmacısı İlhami Söker'e satıldı ve 1925'te dört ayda parçalandı. (Murat Bardakçı: Şahbaba-Sayfa:137-138 Pan Yayıncılık 1998)
Her yıl 19 Mayıs nedeniyle Bandırma hatırlanır. Sonra unutulur. Deniz Kuvvetleri Kumandanlığı’mızın yapımcı gemi firmasından geminin orijinal fotoğraflarını ve çizimlerini temin ederek Deniz Müzesi’nde sergilemesi beklenir. Böylece “temsili-benzer” gemi fotoğrafları ve çizimleri ile farklı farklı gemi görüntülerini Bandırma Gemisi diye izlemeye gerek kalmaz.