Balıkesir'in ülkenin bütününden ayrı özel bir gündemi olabilir mi?

Balıkesir'in ya da başka bir yerleşim birimindeki insanların dünyadan ve ülkenin bütününden soyutlanmış bir gündemi olamaz ama kendi özel koşullarını öne çıkaran, kendi fırsatlarını en üst düzeyde değerlendirmeyi hedefleyen bir gündem oluşturulabilir.

Balıkesir'de valilik, belediye, sanayi ve ticaret odaları ve diğer bütün sivil inisiyatiflerin somut gündemi olmalı. Bizi göre gündemin maddeleri aşağıda özetle belirteceğimiz hususlar olmalı

1. İşbirliği gelişmenin göstergesidir: İnsanoğlu içgüdüden binince doğru ilerleyen ender canlılardan biri. Üreme, mutasyon, ayıklama, yalıtım ve işbirliği onun varlığının temel taşları. Gelişmenin doruğunda ise "işbirliği" var. Bu açıdan bakıldığında, Balıkesir'in sorunlarını çözmeye, yerel kurumsal yapıların işleyişini sağlama; ama asıl önemlisi ise işbirliğini mutlaka gerçekleştirme noktasından başlama gereğine işaret edebiliriz.

Kore'deki büyük kalkınma hamlesini, özel kesim ve kamunun Cumhurbaşkanı gözetiminde sürekli koordinasyon çalışmalarına bağlayan çok sayıda araştırma var. Bir kentin valisi, belediye başkanı, sanayi ve ticaret odası başkanı, sivil toplum örgütlerinin liderleri sürekli bir araya gelmiyorsa; orada kentin potansiyellerini değerlendirileceğini söylemenin pek anlamı yok.

Kasaba kültürünün dışa kapılı, dünyadan habersiz, pusu kuran, arkadan vuran, hasede ve fesada dayanan, "...bende yok, sende de olmasın" anlayışını yansıtan kısıtlarını aşıp, bir yüksek amaç için birlikte çalışmayı öğrenmek, insan ve sermaye kaynağını üretim sürecinde etkin değerlendirmenin ilk ve en önemli adımımıdır.

İşbirliğinin gerektirdiği demokratik sabrı ne kadar gösterdiğimize bakalım.Bu ölçü, yerel kalkınma konusundaki samimiyetimizin de ölçüsü olacaktır.

2. Bilginin güç olduğunu unutmayalım: Çok rahatlıkla söyleyebilirim ki, ülkemizin bugün en önemli sorunu "bilgi noksanlığıdır." Diyebilirim ki, hemen hemen hiçbir konuda sağlıklı "veri bazı" elimizin altında yok.

Neye ne kadar sahibiz? Potansiyelimiz ne? Potansiyelimizin ne kadarına ulaşılabilir; ne kadarına erişilebilir? Bizim elimizin altındaki kaynaklar rakiplerinin durumu ne? Böyle onlarca sorunun yanıtını net veremeden tanımlar yapılabilir mi? Politika üretilebilir mi? Strateji geliştirilebilir mi?

"Envanter yapmak bizim işimiz değil" demeye hiçbirimiz hakkı yok. Yerel ölçekte bir envanter çıkarılamıyorsa; ona dinamik bir yapı kazandırılamıyorsa, bu işi merkezi yönetimin yapmasını beklememiz boşunadır.

Teknikler ne denli gelişme olursa olsun, ciddi ve dinamik bir envanter oluşturmanın başlangıcı yerel bilinçtir. Balıkesir kendi envanterini yapabilecek bütün imkanlara sahiptir. Bu sadece bir niyet ve örgütlenme işidir.

Hiç kimsenin topu tacı atmaya hakkı yok. Diğer bütün yerleşim yerleri gibi, Balıkesir'de de ortaya çıkıp o yöre adına söz söyleyenler, dinamik bir envanter konusunda ciddi ve ağır bir sorumluluk taşıdıklarını bilmeli.

3. Kolektif çözüm gereken alanlar saptanmalı: Gündemin üçüncü maddesi, kentin kendi olanakları ile çözemeyeceği, kolektif kaynak gerektiren projelerin ortaya konmasıdır.

Bizim gözlemlerimize göre, önce Bursa-Balıkesir-İzmir otobanının yapılması için bütün güçler harekete geçirilmeli.

Otobanın Osmaneli-Bursa-Bandırma-Balıkesir ile hızlı demiryolu ile bağlanması projesi sürekli gündemde tutulmalı.

Bursa-Balıkesir-İzmir ekseninde en az beş tane ihtisaslaşmış organize sanayi bölgesi oluşturulmalı. Bu bölgeler karayolu, demiryolu, liman ve havayolu bağlantıları ile birlikte ele alınmalı. Organize sanayi bölgelerinin "rant aracı" olması mutlaka önlenmeli.

Özetle başta ulaşım olmak üzere, iletişim, okul, hastane vb. kolektif çözüm gerektiren konularda kısa, orta ve uzun dönemli bir çerçeve plan elimizin altında yoksa isteklerimiz tutarsızlaşır; bütünlükten uzaklaşır ve yarar yerine kaynak israfına yol açar.

4. Mevcut yapının dönüşümü planlanmalı: Dünya genelinde üretimin ve ticaretin yapısı hızla değişiyor. Bu değişimin yarattığı dönüşüm ihtiyacını doğru belirleyebilmek için, önce mevcut durumu saptayan bir veri bazına ihtiyaç var. Sonra da, ölçüleri iyi konmuş bir "dönüşüm planına". Eğer dönüşüm planı elimizde yoksa, kurunun yanında yaş da yanabilir. Piyasanın kendi yasalarının yarattığı "vahşi dönüşüm" çok sancılı olabilir. Akıl, öngörme ve önlem alma disiplini ile somutlaşır. Balıkesir'deki kanat önderlerinin mevcut yapıdaki dönüşüm konusuna kafa yorması, kendi çözümlerini üretmesi de önemli bir adımdır.

5. Geri bildirim önemli: Hangi işi yaparsak yapalım, öngördüklerimiz ile yarattığımız sonuçlar arasında bir karşılaştırma yapmıyorsak, sürekli gelişme, sürdürülebilir büyüme sözlerinin ayakları boşlukta kalır.

Kasaba kültürünün önemli göstergelerinden biri de, kendimize dönük eleştiriye kapalı durmadır.

"Gerçeklik" zamana ve kullanılan varsayıma göre değişen görece bir kavramdır. Bizi gerçeğe yaklaştıran da, yaptığımız işin açık, anlaşılabilir olmasına; hepsinden önemlisi de hata kültürüne inanarak, hesap verilebilirliği öne çıkarmaktır.