Bakalım döviz çıkışı duracak ve yabancılar tekrar gelmeye başlayacak mı?

Öncelikle belirtelim; bu satırları yazarken seçim sonuçlarına ilişkin hiçbir bilgiye sahip değildik. Oysa şu an sizler bu yazıya göz atarken artık tüm tablo ortada. Kim ne kadar oy aldı, hangi parti ne kadar milletvekili çıkardı, hatta nasıl bir hükümet kurulacak, iyi kötü biliyoruz. Temel sorular yanıtını buldu bile. Meclise üç parti mi girdi, dört mü, Anayasa değiştirecek bir çoğunluk söz konusu mu, değil mi, her şey belli. 

Türkiye seçim öncesinde ekonomide çalkantılı bir dönem yaşadı. Türk parasının hızla değer yitirdiğini gördük. Bu değer kaybı dolara karşı çok daha belirgindi. Hemen hemen tüm paralar dolara karşı değer yitirdi; ama bizim paramızın değer kaybı çok daha fazla oldu. 

Bunu da elbirliğiyle biz “sağladık”. Bir dönem neredeyse her gün faiz tartışması yapınca, Merkez Bankası üstündeki baskı had safhaya ulaşınca TL’deki değer kaybı diğer paralardan daha fazla oldu. 

Bir kısır döngüye girdik. TL değer kaybettikçe ve değer kaybının daha da hızlanacağı tahminleri yoğunlaştıkça yabancı çıkışı hızlandı; yabancı çıktıkça TL daha çok değer yitirdi ve bu durum, birbirini besleyen bir sürece döndü. 

3.1 milyar dolar çıktı 

Merkez Bankası’nın kur değişimi ve fiyat hareketlerinden arındırarak yaptığı hesaplama, ilk beş ayda yabancıların hisse senedinde yalnızca 82 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdiklerini, devlet iç borçlanma senedinde ise 3.2 milyar dolarlık net satış yaptıklarını gösteriyor. Buna göre, yabancıların hisse senedi ve DİBS’teki net çıkışları 3.1 milyar dolar olarak gerçekleşmiş bulunuyor. 

Yabancılar toplamda ocak ayında 175 milyon dolarlık net alım yaptıktan sonra şubatta tam 1.5 milyar dolarlık çıkış gerçekleştirdiler. Şubat, Türkiye’de faiz tartışmasının doruğa tırmandığı, Merkez Bankası üstündeki baskının hemen her gün dile getirildiği bir aydı. Şubatta dolar TL’ye karşı yüzde 5.5, euro yüzde 2.7, kur sepeti ise yüzde 4 değer kazandı. (Bu oranlar TL’nin değer kaybı değil, ilgili dövizlerin değer artışını gösteriyor.) 

Hangi hareket hangi hareketi besledi, tartışılır. Yani yabancı 1.5 milyar dolar çıkardığı için mi kur bu kadar arttı, yoksa kur arttığı için ya da artma eğilimi güçlendiği için mi yabancı Türkiye’den çıkmayı tercih etti. Biraz yumurta-tavuk benzetmesi gibi bu durum. 

Mart ayına geldik, bu kez 101 milyon dolar da olsa net giriş yaşandı. Sonra hava yine bozdu nisanda 548 milyon dolarlık, mayısta yaklaşık 1.4 milyar dolarlık çıkış gerçekleştiğini gördük. 

Son dönemdeki çıkışın hızlanmasında dünkü seçimde nasıl bir tablo ortaya çıkacağına ilişkin belirsizliğin de kuşkusuz büyük etkisi vardı. Çok gergin geçen seçim öncesi dönem, haliyle yabancı yatırımcının Türkiye’den biraz uzak durması sonucunu doğurdu. 

Ama artık önemli olan bugünden sonrası... Bugünden itibaren yabancıların nasıl bir eğilim içine gireceklerinin yanıtı da zaten dünkü sonuçlarla ortaya çıkmış durumda...