Bahşişe stopaj getirmek mevcut kanunumuza aykırı
Cumhurbaşkanlığına yapılan sunumda bahşişle ilgili mevcut durum özetlenirken:
"Hizmet alanlar tarafından servis elemanlarına bırakılan bahşişler hediye niteliğinde olduğundan gelir vergisinin konusuna girmemektedir.
Bahşişin fatura bedeline yansıtılması veya diğer şekillerde toplanan bahşişlerin işverence belirlenen kriterlere göre işçilere dağıtılması durumunda, ücretin bir unsuru olarak değerlendirilen bu ödemelerin ücret matrahına eklenerek tevkif suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.
İşletme tarafından fiş/fatura düzenlenmek suretiyle hizmet bedeline ilave olarak tahsil edilen bahşiş bedelleri hizmetin matrahına dahil bir unsur olarak kabul edilmekte ve KDV’ye tabi tutulmaktadır.”
ifadelerine yer verilmiş ve çözüm olarak: “Bahşiş gelirlerinin; işverenlerce ayrı açılan bir banka hesabında takip edilmesi, fatura/ fiş bedelinin %10’undan fazla olmaması, çalışan başına aylık brüt asgari ücreti aşmaması, bahşiş gelirlerinden %10 tevkifat yapılmak suretiyle çalışanlara aktarılması kaydıyla bu gelirlerin ayrıca ücret matrahına dahil edilmemesi.” önerilmiş.
Neden yanlış?
Öncelikle ifade etmek gerekir ki burada mevcut bir sorun çözülmeye çalışılıyor.
Ancak konuya yaklaşım ve yapılan öneri bizce aşağıdaki sebeplerle hatalı.
1-Önerinin giriş cümlesinde de ifade edildiği üzere bahşişler hediye niteliğinde olduğundan gelir vergisinin konusuna girmemektedir.
2-Gelir vergisinin konusuna girmeyen bir ödemeden gelir vergisi stopajı alınmaya çalışılması teknik olarak mümkün veya doğru değildir. İstisna görünümlü vergileme anlamına gelir.
3-Asgari ücretin brüt tutarı aşıldığında ücret olarak vergilemek doğru değildir.
4-Elden alındığında tek kuruşunu vergileyemediğiniz bir geliri, sırf kartla tahsil edildi veya şirket kayıtlarında izlenebiliyor diye vergilemeye çalışmak hukuken doğru değildir.
Durum tespiti
1-Müşteriden servis bedeli adı altında hizmet bedelinin bir unsuru olarak alınan bir tutar bahşiş değildir.
2-Bahşişin dağılımında denetimi, kontrolü ve dağılım esasları çalışanlar tarafından yapılmalıdır.
3-Çalışanların mutlaka bir ücretleri olmalı, tamamen bahşişlere dayalı bir sistem olmamalıdır.
4-Bahşiş kutusu gibi, ayrı hesaplarda izlenmeli, işletmenin gelir gider hesapları ile ilişkilendirilmemelidir.
Önerim
Kartla hesap ödenirken müşteri kendi serbest iradesiyle bahşişi hesaba kendisi eklemeli ve bahşiş tutarı fişte (ve veya faturada) ayrıca gösterilmeli, bu tutar üzerinden KDV hesaplanmamalı ve doğrudan, ayrı bir banka hesabında muhafaza edilmeli, bu hesaptan doğrudan çalışanların hesaplarına aktarılmalıdır.
Yurt dışında çok yaygın olan bu uygulamayı bizim bankacılık sistemimiz haydi haydi ve çok kolayca yapabilir. POS cihazları ve ödeme kaydedici cihazlarda da bu tanımlamanın yapılmasının çok da zaman almayacağını düşünüyorum.