Bağ-Kur'lulara çifte emeklilik var mı?

İşverenler, şirket sahipleri zorunlu olarak Bağ-Kur sigortalısı oluyorlardı. Okurumuz Mehmet Aydın da, şirket ortaklığından dolayı Bağ-Kur sigortalısı olan bir kişinin, aynı zamanda bir işyerinde part-time işçi olarak çalışmaya başlaması halinde SSK'lı olup olmayacağını, sigortalılığının nasıl uygulanacağını ve gazetelerde yer alan Bağ-Kur ve SSK'dan çifte emeklilik hakkı olup olmadığını soruyor?

2011 yılı başında, Torba Kanun'la değişiklik yapılmadan önce, bir Bağ-Kur'lun işçi olarak çalışmaya başlasa dahi, Bağ-Kur sigortalılığı devam ettikçe SSK'lı olamıyordu. Ancak Torba Kanun'la bu uygulama değiştirildi. Ve bu değişiklikle de hizmet çakışmalarında yaşanan önemli bir sorun çözülmüş oldu.

Torba Kanun'la yapılan ve 1 Mart 2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni uygulamaya göre, Bağ-Kur'lu iken SSK'lı olarak çalışmaya başladığı andan itibaren 4/a SSK primi ödenmesi gerekmektedir.

Ayrıca bu durumdaki sigortalılar için, arzu ederlerse SSK priminin düşük tutarlarda ödenmesi durumunda emekli maaş kaybı olmaması için, Bağ-Kur primini de tavan tutara tamamlayacak kadar (SSK ve Bağ-Kur prim toplamı asgari ücretin 6.5 katına ulaşıncaya kadar) Bağ-Kur primi de ödeyebilmektedir. Yani burada Bağ-Kur kapsamında ödenecek primler, SSK sigortalılığı da dahil SGK tavan tutarına kadar olabilecektir.

4/b kapsamında çalışmaktayken, 4/a kapsamında çalışmaya başladığı için Bağ-Kur sigortası sona eren kişilere eğer primleri asgari ücret veya tavanın altında ödeniyorsa, ileride emekli olduklarında primlerini SGK tavanına yükseltmelerine fırsat veriliyor. Yani, tam ay çalışan kişilerin Bağ-Kur primlerini de ödeyerek emeklilik açısından prim matrahını yükseltmeleri söz konusudur. Bu durumda da Bağ-Kur primleri emeklilikte SSK'lı gibi dikkate alınıyor, çünkü kişinin 4/a SSK sigortalılığı var. Halen SGK priminin günlük tavanı 181.35 TL olup, 40 TL günlük kazanç üzerinden 4/a sigortası bildiriliyorsa; 141.35 TL farkı ödeyerek 4/b sigorta prim farkını da ödeyerek yüksek emekli maaşı alabilmesi mümkün olacaktır.

Örneğin, şirket ortaklığı devam ederken bir işyerinde aylık brüt 3000 TL ücretle SSK'lı olarak çalışmaya başlayan bir kişinin, arzu etmesi halinde, SGK prim tavanı olan 5.440,50 TL ile işyerinden aldığı ücreti (brüt 3.000 TL) arasındaki farkı da (2.440,50 TL) ödeyerek emeklilik maaşını artırması mümkün olabilmektedir. Ancak bu kişinin Bağ-Kur primini ödeme zorunluluğu yoktur, isterse sadece SSK priminin ödenmesiyle yetinilebilir.

Basında sanki hem Bağ-Kur primi ödeneceği ve hem de çalıştığı işyerinden SSK primi ödeneceği ve emeklilik halinde iki ayrı emekli maaşı alınacağı şeklinde çıkan haberlerin doğruluğu yoktur. Kişiye tek emekli aylığı bağlanacak, ancak hem SSK primi hem de ödenmiş ise aynı dönemdeki Bağ-Kur primlerinin toplamı dikkate alınacaktır. Bağ-Kur'lulara çifte emeklilik yoktur.

4/a kapsamında işe girişi düzenlenen sigortalının prosedür gereği 4/b sigortalılığı durdurulacağından dolayı 4/b kapsamında da SGK tavan tutarına kadar prim ödemeye devam etmek isteyenler sosyal güvenlik merkezine başvurarak bu taleplerinin gerçekleştirilmesini isteyebilir.

Bağ-Kur'lular part-time SSK'lı olursa

4857 sayılı Kanun'a göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle, ev hizmetlerinden 30 günden az veya puantaj kaydıyla çalışıp eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam), 07 (Puantaj kayıtları) ve 17 (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olan sigortalıların aynı zamanda 4/b yani Bağ-Kur sigortalılık hallerinin bulunması durumunda, 4/a yani SSK sigortalılığı sona ermedikçe ay içerisinde eksik kalan günlerinde 4/b yani Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır. Ay içerisinde eksik kalan süreleri için isteğe bağlı sigortaya müracaat edebilecekleri gibi borçlanabileceklerdir. Bu şekilde kazanılan süreler 4/a yani SSK kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. Ancak, kısmi süreli çalışması nedeniyle 4/a yani SSK kapsamında sigortalı sayılanların devam eden 4/b yani Bağ-Kur kapsamındaki çalışması nedeniyle de prim ödemek istenmesi durumunda 4/b yani Bağ-Kur kapsamında 30 gün üzerinden prim tahakkuk ettirilecektir.  

Yani, Bağ-Kur'lu iken, SSK'lı olarak part-time çalışan kişiler dahi SSK'lı olacaklardır. Vergi mükellefiyeti yada şirket ortağı olması nedeniyle daha önce Bağ-Kur sigortalısı iken aynı zamanda kısmi süreli olarak (part-time) SSK sigortalısı olarak çalışanların Bağ-Kur sigortalılığı sonlandırılmakta ve kişiye üç seçenek sunulmaktadır. Bu seçenekler;

1- Kısmi süreli olarak SSK sigortalısı olarak çalıştıkları için Bağ-Kur sigortalılığın sona erer. İsterlerse bu dönemlerdeki 30 günden eksik kalan süreyi ilerleyen günlerde 30 güne tamamlamak üzere borçlanabilirler. Bu yöntemi seçerlerse bu süreler SSK sigortalılığına sayılır.

2- Kısmi süreli olarak SSK sigortalısı olarak çalıştığın için Bağ-Kur sigortalılığın sona erdi. İsterlerse bu dönemlerdeki 30 günden eksik kalan süreyi isteğe bağlı sigortalı olmak yöntemiyle 30 güne tamamla. Bu yöntemi seçersen 30 günden eksik kalan süreler için ödeyeceğin isteğe bağlı sigorta primi SSK sigortalılığı sayılır.

3- Kısmi süreli olarak SSK sigortalısı olarak çalıştığın için Bağ-Kur sigortalılığı sona erdi. İstenirse bu dönemlerde aynı zamanda 30 gün üzerinden Bağ-Kur sigortalısı olarak prim ödenebilir. Bu yöntemi seçerlerse emekliliğe esas günler SSK sigortalılık günleridir. Her ne kadar Bağ-Kur primi ödense de günler dikkate alınmaz, ancak Bağ-Kur kazançları dikkate alınarak SSK emekli maaşı hesabında sanki SSK primiymiş gibi dikkate alınır.