Avrupa’da çiftçi ayaklanması
Yüzyıldır süregelen bütün siyasi tartışmalarda ismi en az bir kez dile getirilen 1789 Fransız Devrimi”nin başlangıcı bir köylü ayaklanmasına dayanır.
Yirminci yüzyılın en önemli “aykırı” düşünürlerinden biri olan Murray Bookchin, devrimci geleneğin zayıflaması, devrimler çağının eski ve yeni kuşakların belleğinden silinmeye yüz tutması karşısında duyduğu derin kaygı sonucu kaleme aldığı dört ciltlik “Köylü İsyanlarından Fransız Devrimine” kıtabında, her devrimin arka planındaki toplumsal, ekonomik, kültürel ve politik gelişmelere yer verir. Alman Köylü Ayaklanması, on altıncı yüzyılda Avrupa’nın en büyük ve en yaygın halk ayaklanması olarak kabul edilir.
Almanya’nın güneybatısında başlayan ayaklanma daha sonra, Almanya’nın merkezi Alsace bölgesine genişledi. Ayaklanmaya Avusturya ve İsviçreli köylü ve çiftçilerin isyanı ile genişledi. Bütün Avrupa’ya yayılan Alman Köylü Ayaklanması’na 300 bin köylü ve çiftçinin silahlı olarak katıldığı ayaklanma esnasında 100 bin köylü ve çiftçi hayatını kaybetti. Avrupa Parlamentosu için 6-9 Haziran tarihlerinde yapılacak seçimlere 5 ay kala Avrupa’da çiftçi ayaklanmaları şiddetini arttırdı.
Avrupa genelinde yüksek enflasyon ve alım gücü krizinden etkilenen Avrupalı çiftçi, “aşırı ağır finansal yükleri ve karayolu dışındaki motorin vergilerinin adaletsiz olarak kademeli olarak artışını” protesto ediyor. Alman ve Fransız çiftçilere destek veren Hollanda, Belçika, İtalya, Polonya, Romanya, İspanya, Danimarka ve İsveç çiftçileri “AB normlarını ve hükümetlerin tarım politikaları”nı protesto eylemlerine başladı.
AB üyesi devletlerin ekolojik geçişini, tarım ilacı kullanımının azaltılmasını, organik tarımın geliştirilmesini ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını hedefleyen “Yeşil Anlaşma” çiftçiye yeni yükler getirdi. AB Yeşil Anlaşama çerçevesinde kendilerinden istenilen standartlar dışında “ikili ticaret anlaşmalarıyla, kendilerinden istenmeyen standartlarla üretim yapan ucuz ve AB kriterlerine uygun olmayan tarım ürünlerinin ithalindeki artış” AB çiftçilerinin öfkesine neden oldu.
Almanya’da çiftçiler, hükümetin getirmek istediği yeni yasayla “tarımsal akaryakıta uygulanan vergi avantajının kademeli olarak sona ermesini” protesto etmek için Berlin'de sokaklarını traktörleriyle trafiğe kapattı. Fransa’da çiftçiler “iflas ve zorluklar nedeniyle her gün bir çiftçinin intihar” ettiğini savunarak, saman balyalarıyla dolu traktörleriyle Paris’i işgal etti.
Ukrayna tarım-gıda ürünlerinin kontrolsüz ithalatını protesto eden Polonyalı çiftçiler ve iç pazarın dengesini bozan Ukrayna rekabetinden endişe eden Romanyalı çiftçiler hükümetten, “düşük maliyetli Ukrayna tahılı ithalatını” durdurmasını istedi. İspanya, İtalya, Belçika, Danimarka ve İsveçli çiftçiler, “AB Komisyonu’nun çevre standartları”nın gözden geçirilmesi talebiyle sokakları trafiğe kapattı.
Vatandaştan çiftçiye destek
Hollanda hükümetinin “süt inekleri dahil besi hayvanı sayısını en az yüzde 30 oranında azaltmak” politikası çiftçi haklarını savunan Yurttaş Çiftçi Hareketi’ne (Boer Burger Beweging) yerel seçimlerinde büyük başarı kazandırdı.
Hollandalı çiftçilere destek veren aşırı sağcı Geert Wilders seçimlerden birinci parti olarak çıktı. Brüksel’de toplanan Avrupa Birliği Tarım Bakanları, tarım sektörünün sorunları konusunda “görüş alış-verişi ve stratejik diyalog”u konuştu.
Çiftçilerin öfkesinin Avrupa’da aşırı sağın yükselişini hızlandırmasından endişe duyan AB Tarım Bakanları, taleplerin dinlenmesi ve öfkenin yatışması için gereken önlemleri almayı kararlaştırdı. AB Profesyonel Tarım Kuruluşları Komitesi Başkanı Christiane Lambert, tarım dünyasındaki bu tepkiyi, “ortak bir öfke” olarak nitelendirdi.
Avrupa ülkelerinde halkın, kaliteli ürün ürettikleri için cezalandırıldığını düşündükleri ve enflasyon altında ezilen çiftçilere desteği artıyor. Yapılan kamuoyu yoklamalarına göre her ülkede vatandaşların ortalama yüzde 70’i çiftçilere destek veriyor. Alman Köylü Ayaklanması’nın üzerinden beş yüz yıl, Fransız Devrimi’nin üzerinden üç yüz yıl geçse de Avrupalı köylüler ve çiftçiler bugün yine sokaklarda ve yine isyanlardalar…