Avrupa'nın krize çizgi çekmek için dört somut adım atması gerekli

Avrupa Birliği liderleri bankalara yönelik gerçekleştirdikleri stres testlerinin sonuçlarını kamuoyuna açıklamaya karar verdiler. Bu açıklama, bankalara yönelik güvenin yeniden oluşması açısından önemli bir adım.

"Finans krizi belirsizlikle besleniyor. Belirsizlik sürmeye devam ettikçe, güven ortamı daha fazla zarar görecek ve bunu düzeltmek iyice zorlaşacak. Avrupalı yetkililerin daha kararlı davranması ve krizi sonlandırmak için somut kararlara varması gerekiyor" diyen California Berkeley Üniversitesi Ekonomi ve Siyasi Bilimler Profesörü Barry Eichengreen de, AB'nin bu kararından bir kaç gün önce CEPS (Avrupa Siyaset Araştırmaları Merkezi) tarafından yayınlanan "Euro bölgesini kurtarmak için daha ne yapmak gerekli" başlıklı bir çalışma kapsamında, AB'deki krizi sonlandırmanın dört somut yolu olduğunu diler getirmişti. Eichengreen bunları, güven ortamını geri getirmek için banka stres testlerinin detaylı sonuçlarının kamuoyuna açıklanması; Euro bölgesindeki 16 ülkenin, ekonomileri zora girdiğinde ucuz kredi ve kredi garantisi edinmesi için kullanılacak 440 milyar Euro'luk Özel Amaçlı Araç (SPV) mekanizmasının daha net bir şekilde açıklanması; Yunanistan'ın borcunun yeniden yapılandırılması; büyümeyi desteklemek için Euro'nun değerini düşürmenin dışında yollar bulunması olarak sıraladı.

Söylemesi kolay, peki yapması...

"Stres testlerinin sonuçlarını kamuoyuna açıklamayı söylemek kolay, ama bunu yapmak o derece kolay değil" yorumlarında bulunan analistler, bankalara stres testi yapıldığında üç önemli sorunun gündeme geldiğini ifade ediyorlar: "Test edilen hangisidir? Test edilen nedir? Ve sonuçlarla ne yapılacak?" Avrupalı liderler, her bankanın test sonuçlarını ayrı ayrı yayınlayacak, fakat gerçek olan şu ki, yapılan bu stres testi en büyük 15 Avrupa bankasını kapsarken, İspanyol ve Alman tasarruf bankalarının büyük bir bölümünü dahil etmiyor. Oysa bu bankaların potansiyel sermaye açıları, piyasaları endişe edebilecek boyutta.

Kötü yönetilen altın standardı

Berkeley Üniversitesi Profesörü ve Avrupa Siyaset Araştırmaları Merkezi araştırmacısı Eichengreen, 1997-98 yıllarında IMF'ye danışmanlık yapmış bir isim. Eichengreen, o tarihten bu yana IMF'yi eleştiriyor. FED Başkanı Ben Bernanke, Prof. Eichengreen'in krize yönelik tezini şu cümleyle özetliyor: "Dünyanın yaşadığı ekonomik depresyonun en önemli nedeni, kötü yönetilen uluslararası altın standardı oldu." Avrupa'nın bugün yaşadığı krize son vermek için dört alanda harekete geçmesi gerektiğini söylüyor Prof. Eichengreen, bunları şöyle sıralıyor:

1. Banka stres testlerinin detaylı sonuçlarının kamuoyuna açıklanması gerekiyor. Durumu tehlikeli olan bankaların rekapitalizasyonu için hazırlıklı olunması lazım. Yatırımcılar, bireysel bankaların durumu hakkında bilgilendirilip, bu bankalara güven duymaya başlamadıkça, kriz sona ermez.

2. Euro Bölgesi ülkeleri tarafından oluşturulan, 440 milyar Euro tutarındaki Özel Amaçlı Araç (SPV) mekanizmasının daha net bir şekilde açıklanması gerekiyor. Bu fon Euro bölgesindeki 16 ülkenin, ekonomileri zora girdiğinde ucuz kredi ve kredi garantisi edinmesi için kullanılacak. SPV'nin kendini finanse edip edemeyeceğinin ve finans piyasalarının ihtiyacı olan yardımı yeterince hızlı sağlayıp sağlayamayacağının netlik kazanması gerekiyor.

3. Yunanistan konusunun çözüme ulaşması gerekiyor. Avrupalı yetkililer, gerçek verilere rağmen, Yunanistan'ın borcunun yeniden yapılanmaya ihtiyacı olmadığını söylemeye devam ettikleri sürece, söyledikleri hiçbirşey iyi niyetli bir düşünce olarak algılanmayacak. Acı lokmayı şu anda yutmak ve kendi güvenilirliklerini yeniden oluşturmak için, Yunanistan'ın borcunu yeniden yapılandırmaya başlamaları gerekli.

4. Euro'nun değer kaybetmesine izin vermek dışında, büyümeyi desteklemek için daha fazla çaba sarfedilmesi lazım. Krize bir çizgi çekmek için Almanya'nın küresel talep artışını desteklemesi, Avrupalı ortaklarının ise vergi konsolidasyonunu başlatmaları gerekiyor. Yaşlanan bir Almanya için bütçe dengesi takdir edilir bir hedef, fakat bu 2010 değil, 2012 hedefi olmalı.