Avrupa Merkez Bankası’ndan uyarı: Portföylerinizi "yeşillendirin"

Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Sabine Lautenschläger, “Bankalar, iklim değişikliği konusuna hala kurumsal sosyal sorumluluk perspektifinden bakmaya devam ediyorlar. Konuyu henüz risk yönetimi perspektifinden ele almış değiller. Oysa, gelecekte daha az risk almak için, portföylerin bir an önce ‘yeşil’lenmesi gerekiyor” diyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) 2019 başında, iklim temelli riskleri, bankacılık sektörüne yönelik en temel riskler arasında sıraladı. Bu nedenle sektörün, iklim değişikliğinin yol açabileceği riskleri, risk yönetimi perspektifinden ele alması gerektiği uyarısında bulundu. Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Sabine Lautenschläger, geçtiğimiz günlerde Fransa’da gerçekleştirilen Finansal Sistemi Yeşilleştirme Ağı (Network for Greening Financial Services- NGFS) Konferansı’nda finans sektöründeki paydaşların ve merkez bankalarının iklim değişikliği konusunu, geleceğin değil bugünün sorunu olduğunu kavradıklarını ve bu yönde önemli hareket planları belirlediklerini söyledi. Ama daha atılması gereken çok fazla adım olduğunu da ekledi.

Lautenschläger’e göre, finans sektörünün iklim değişikliği temelli riskleri dört ana başlık altında tartışması gerekiyor. Bu başlıklar şöyle sıralanıyor;

1. Denetim işlevi, bankalardaki iklim değişikliğine bağlı riski değerlendirmek ve ele almak için nasıl kullanılacak?

2. İklim değişikliğine bağlı riskler ve bu risklerin finansal istikrara etkisi ne olacak?

3. Bankalar gerek kendi yatırımlarında, gerekse emeklilik fonlarında iklim değişikliği etkisini nasıl ve ne boyutta dikkate alacaklar?

4. İklim değişikliğinin mali politikalar üzerindeki olası etkileri ne olacak?

Sürdürülebilir finansal ürünlere yatırım artmalı

İklim değişikliğinin yaratacağı riskler konusunda araştırma yapmaya ve bilgi toplamaya devam ettiklerini kaydeden Lautenschläger’in bu süreçte altını çizdiği en önemli konu, sürdürülebilir finansal ürünlere yönelik yatırımların bir an önce artması gerektiği.

ECB, bazı bankalar üzerinde bir pilot çalışma hayata geçirmiş durumda. Bu çalışma kapsamında, bankaların iklim değişikliğinin neden olabileceği risklere karşı ne kadar hazır oldukları; iklim değişikliği risklerini iş stratejilerine ve risk yönetimi süreçlerine ne derece entegre ettikleri ölçülüyor. Araştırmanın ilk sonuçlarına göre; her ne kadar bankalar iklim değişikliğini önemli bir risk olarak görseler de, henüz bu konuda çok somut bir harekete geçmiş değiller.

Lautenschlägern’in vurguladığı gibi, bankalar, iklim değişikliği konusuna hala ‘kurumsal sosyal sorumluluk’ perspektifinden bakmaya devam ediyorlar. Konuyu henüz risk yönetimi perspektifinden ele almış değiller.

Araştırmaya göre, bazı bankalar, düzenleyicilerden “rehberlik” veya en iyi uygulama örnekleri hakkında bilgi bekliyor. Diğerleri ise, iklim değişikliğinin yaratacağı riskleri bir iş fırsatı olarak görüyor ve yenilenebilir enerji finansmanına ya da yeşil bono ihracına yöneliyor.

ECB’nin tavrı net: Gelecekte daha az risk almak için, portföylerin bir an önce ‘yeşil’lenmesi gerekiyor. Yeşil yatırımların artması için yapılması gerekenleri ise şöyle anlatıyor Lautenschläger:

- Yakın gelecekte, yeşil finansman ve iklim değişikliği risklerinin politika parametrelerinin biz merkez bankaları ve yasa düzenleyiciler için açıkça tanımlanması gerekiyor. İklim değişikliğinin yaratacağı risklerle başarılı bir şekilde mücadele etmek için tüm paydaşların kendi sorumluluğunu üstlenmesi lazım.

- Farklı bilgi toplama uygulamaları ile finansal endüstriye aşırı yük oluşturmamak için, farklı küresel grupların birlikte çalışmasını organize etmek gerekiyor. Bu süreçte NGFS (Finansal Sistemin Yeşillenmesi için Ağ) önemli bir rol üstlenebilir.

- Küresel seviyede, ortak tanımlar ve sınıflandırmaların yanı sıra, veri ve ölçümleme konusundaki eksikliklerin de ortadan kaldırılması gerekiyor. Yeşil ve “kahverengi” tahvil arasındaki farkın tanımlanması gerekiyor.

- Bankaların iklim değişikliği ile ilgili riskleri değerlendirmek için kullandıkları yöntem ve uygulamalarda ilerleme göstermeleri gerekiyor.

Son olarak şöyle diyor Lautenschlägern: “Harekete geçmek için tüm riskleri en mükemmel şekilde anlamayı bekleyemeyiz. Buna vaktimiz yok.”

Finans sistemi değişmeli

İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney ve Fransa Merkez Bankası Başkanı François Villeroy de Galhau, Nisan ayında yayımladıkları ortak bir makalede, iklim değişikliğiyle mücadele için küresel finans sisteminin değişmesi gerektiğini ifade ettiler.

İngiliz The Guardian gazetesi için kaleme alınan bu makalede Network for Greening the Financial System (Finansal Sistemin Yeşillenmesi için Ağ) Başkanı Frank Elderson’ın görüşleri de yer aldı.

Carney, Villeroy de Galhau ve Elderson makalede özetle şu mesajı verdi:

“Ülkelerin Paris Anlaşması ile verdikleri karbon salımlarını kısıtlama sözünü yerine getirmeleri için sermayenin yer değiştirmesi gerekiyor. ABD’nin California eyaletinde bir adam, evinin çatısında yaklaşmakta olan yangını izlerken, buna ayak uydurmakta başarısız olan şirketler ve sektörler varlıklarını sürdüremeyecekler. İklim politikalarının ana sorumluluğu hükümetlerde olacak. Özel sektör de düzenlemelerin başarısında belirleyici olacak. Fakat finansal politika üreticileri olarak biz de bu riskleri görmezden gelemezdik. Bu yüzden 2017’de 5 kıtadan 34 merkez bankasının başkanları olarak Finansal Sistemin Yeşillenmesi İçin Ağ’ı kurduk. Hazırladığımız ilk kapsamlı rapor dört ana tavsiye içeriyor;

1. İklim temelli finansal riskleri günlük denetim işlerinize, finansal istikrar denetimlerinize ve risk yönetimi birimlerinize entegre edin.

2. İyi örneklerle liderlik edin. Özellikle merkez bankaları sürdürülebilirliği portföy yönetimine entegre etmeli.

3. İklimle ilişkili riskleri hesaplamada eksik veriler varsa, bunları hükümetlerden talep edin.

4. İklimle ilişkili finansal risklerin yönetimindeki diğer paydaşlarla bilgi paylaşın.”