Avrupa borç krizine ne kadar duyarlıyız?
S&P'nin Avrupa'nın en büyük ikinci ülkesi olan Fransa ile birlikte dokuz avro bölgesi ülkesinin notunu düşürmesi Avrupa borç krizinin yeniden gündemde üst sıraya yerleşmesine ve avronun 1,265 ile son onaltı ayın en düşük seviyesinden haftayı kapatmasına neden oldu.
Fransa'nın notunun düşürülmesi Avrupa Finansal İstikrar Fonu için ucuz maliyetli kaynak yaratılmasını zorlaştıracak önemli bir gelişme. Açıklama sonrasında, başarılı geçen ihaleler sayesinde hafta boyunca prim yapmış İtalya ve İspanyol bonolarında da sert satışlar görüldü. İtalyan bonoları %6,50'den %6,85'e yükselirken İspanyol tahvilleri %5,12'den %5,30'a yükseldi.
S&P şoku sonrasında Polonya, Çekoslovakya, Romanya, Macaristan gibi Doğu Avrupa borsalarında sert satışlar görüldü. Bölge ile yakın ilişkileri olan Güney Afrika Cumhuriyeti, Rusya ve Türkiye borsalarında da dalgalanmalar yaşandı.
Yaşanan gelişmeler Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin Avrupa'daki krize ne derece duyarlı olduğunun ölçülmesinin ne kadar önemli olduğunu bizlere gösteriyor.
Avrupa'da yaşanan borç krizi dünya ekonomisini üç temel kanaldan etkiliyor: dış ticaret, mali piyasalar ve beklentiler. Türkiye'nin AB ülkelerine olan ihracatı toplam ihracatının yarısı düzeyinde, AB ülkelerinden sağlanan doğrudan yatırımlar, portföy girişleri, dış finansman toplamın %50'si ile %80'i arasında değişiyor.
Türkiye'nin Avrupa borç krizine ne derece duyarlı olduğunu ölçmek Dünya Bankası, IMF, BIS verilerini kullanarak 2005-2010 dönemini kapsayan basit bir çalışma yaptık ve 17 gelişmekte olan ülke AB Risk skoru hesapladık.
Yaptığımız çalışma beklentimize uygun şekilde Macaristan ve Çekoslavakya'nın en yüksek AB risk skoruna sahip olduğunu gösteriyor. Dışa açıklıkları daha düşük olan Polonya ve Romanya biraz daha geriden geliyor.
Gelelim çalışmadan çıkan şaşırtıcı sonuçlara. Dışa açıklıkları daha yüksek olan Güney Afrika, Şili ve Makezya Türkiye'ye göre %40 daha yüksek AB risk puanına sahipler. Kore ve Türkiye coğrafi uzaklıklarına rağmen benzer AB risk puanına sahip. Bu grubun hemen arkasından gelen Rusya, Brezilya ve Meksika %10-%20 civarında daha düşük riske sahipler.
Bize ayrılan yerin sonuna geldiğimizden yaptığımız AB risk puanı hesaplaması ile piyasaların tepkilerinin karşılaştırılması haftaya kaldı.
