Avrupa Birliği'nin temelini atan Robert Schuman

Avrupa Birliği’nin temelinde yer alan Schuman Deklarasyonu yazan Robert Schuman, barışın onu tehdit eden tehlikelerin büyüklüğü kadar yaratıcılık göstererek güvence altına alınacağını belirterek, barış önerisiyle yola çıkmıştı. Şimdi AB, 28 ülkeli oldu.

1 Eylül 1939’da başlayan dolaylı dolaysız 30 ülkeyi saran, altı yılda 85 milyonun ölümüne yol açan 1. Dünya Savaşı'nın ardından Fransız Dışişleri Bakanı Robert Schuman, 9 Eylül 1950 günü yayınladığı tarihe geçen deklarasyonda, “Dünya barışı onu tehdit eden tehlikelerin büyüklüğü kadar büyük yaratıcılık göstermeden güvence altına alınamaz” diyordu. Bu görüş Avrupalı ulusların barışa kavuşması için Almanya- Fransa çekişmesinin son bulması gerektiğini de ortaya koyuyordu.

Bu savı ortaya sürerek kısa zamanda Avrupa Birliği’nin temellerini atılmasına vesile olan Schuman, 1886 yılında doğduğunda bir Alsaslı olarak kağıt üstünde Almandı. Genetik olarak ise Fransızdı. Mental olarak ise tam bir Avrupa meleziydi. Yaşamı boyunca hep ötekini gördü, bildi, tanıdı. Çünkü öteki onun içinde yaşıyordu…

Robert Schuman deklarasyonuyla “Avrupa’da karşılıklı bağımlılık ilişkisi yaratmadan barışa kavuşmanın mümkün olamayacağını” açıklayarak, Almanya-Fransa çekişmesine son verilmesi gerektiğini ortaya koymuş oldu ve Avrupa Birliği’nin temellerini attı.

Bu beraberliğin ilk adımı 1951’de Avrupa Kömür ve Demir topluluğunun kurulmasıyla atıldı. Toplulukta Fransa ve Almanya’nın yanı sıra üç Benelüks ülkesi ve İtalya da yer aldı. 1957’de Roma anlaşmasıyla altı üye ile yola çıkan AB, bir süre sonra 3 üyenin katılmasıyla 9 üyeye çıktı, sonra üye artışı sürdü, Hırvatistan’ın katılmasıyla üye sayısı 28’e yükseldikten sonra şimdilerde İngiltere’nin ayrılma isteğiyle yeni dönemde 27 üyeli olarak yoluna devam etmesi bekleniyor.

Schuman, 1957’de AB’nin kurucu babaları arasında yer aldıktan sonra 1962’de siyaset sahnesinden ayrılıp, doğduğu köye yerleşti ve bir yıl sonra 77 yaşında öldü.

Ama bugün birçok Avrupa ülkesinde adı bulvarlarda ve meydanlarda yaşıyor.

ABD’nin savaş sonrası yıkılan Avrupa’ya yaptığı Marshall yardımı nedeniyle Avrupa üzerinde söz sahibi olmak istemesi, Schuman deklarasyonunun ABD etkisiyle yayınlandığı yorumlarına da neden oldu. Ama bunu ileri sürenlerin Birleşik Avrupa, fikrini ortaya koyduğunu, Nietzche’nin “Anavatan olarak yeni Avrupa” bilincinden söz eden yazıları olduğunu unutmamaları gerekir. Schuman'ın, Avrupa Birliği’ni öneren açıklamasını Marshall yardımından çok, bu Avrupalı düşünürlerden esinlenerek yapmış olması daha akla yatkın olacaktır.