Avrupa Birliği'nin Türkiye tarımına bakışı...
Avrupa Komisyonu, Türkiye 2015 İlerleme Raporu'nu kabul etti. Rapor çok yönlü olarak tartışılıyor. Muhalefet partileri raporun 1 Kasım seçiminden önce açıklanmamasını eleştiriyor. Parti seçim beyannamelerinin bile okunmadığı Türkiye'de acaba kaç kişi AB İlerleme Raporu'nu okuyarak oy verir?
Raporda basın ve ifade özgürlüğü başta olmak üzere, yolsuzluk, adalet ve daha birçok konuda Türkiye'ye sert eleştiriler var. Tarım, kırsal kalkınma, gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı ve balıkçılık politikası konusunda ise mevcut durum, eksiklikler ve yapılması gerekenlere dikkat çekiliyor. Özellikle hayvancılıkta Türkiye'nin ithalat önündeki engelleri kaldırması istenen raporun tarım, hayvancılık ve balıkçılık konusundaki bölümleri özetle şöyle:
1- Raporda da ifade edildiği gibi Avrupa Birliği ile sürdürülen müzakereler çerçevesinde Tarım ve Kırsal Kalkınma ile Balıkçılık faslı 11 Aralık 2006 tarihinden bu yana askıda. Ne zaman açılacağı da bilinmiyor.
2- Rapora göre; Türkiye’de, tarım ve kırsal kalkınma konusunda geçen yıl kısmen ilerleme kaydedildi. Genel tarım konularında ve ortak tarım politikasına uyum çalışmaları kapsamında hazırlıklar ilerleme gösterdi. Türkiye’nin bu alanda fonlardan faydalanma kapasitesi Katılım Öncesi Kırsal Kalkınma Programı'nın (IPARD) uygulanması ile gelişme gösterdi.
3- Tarım ve kırsal kalkınma konusundaki eksiklikler şöyle ifade ediliyor. Tarım sayımı henüz tamamlanmamıştır. Tarım istatistikleri üzerine bir strateji hala kabul edilmemiştir. Üreticilere doğrudan yardım alanında yasal düzenlemelerin AB Ortak Tarım Politikası ile uyumlaştırılmasına yönelik stratejinin belirlenmesi yönünde ilerleme sağlanmamıştır. Avrupa Birliği ülkelerinden besilik sığır ve dana ithalatına yönelik kısıtlamalar devam etmektedir. Besilik sığır ithalatı ve besilik dana için kota açılmasına rağmen, Avrupa Birliği-Türkiye tarım ürünlerinin ticaretine ilişkin anlaşma kapsamında yükümlülüklerin yerine getirilmesi için dana ve canlı hayvanlar için kalıcı kotalar konulması gerekmektedir.
4- Geçmiş raporlarda olduğu gibi bu raporda da, Türkiye'nin, AB ülkelerinden besilik sığır ve dana ithalatına yönelik tüm kısıtlamaların kaldırılmasını istiyor.
5- Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı konusunda bazı hazırlıklar gerçekleştirilmiştir. Ancak geçtiğimiz yıl bir ilerleme kaydedilmemiştir. Bu alanda AB müktesebatının tam olarak uygulanması için özellikle hayvansal yan ürünler, hayvan refahı, hayvanların tanımı ve kayıt altına alınması, dolaşımlarının kontrolü alanlarında önemli oranda ek çaba harcanması gerekmektedir.
6- Veterinerlik politikasının AB müktesebatıyla tam olarak uyumlaştırılmasına yönelik daha çok çaba harcanmalıdır.Veterinerlik sınır denetimleriyle ilgili, kara ve liman sınır kontrol noktalarının yanı sıra Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki kontrol noktasının tam olarak faaliyete geçmesine ilişkin hiçbir ilerleme gözlemlenmemiştir. Bulaşıcı süngerimsi ensefalopatiden (BSE) korunma ve gözetim sistemlerine ilişkin yasal çerçevenin AB müktesebatına tam uyumu yönünde önemli oranda ilerleme sağlamak gerekmektedir.
7- Agro-gıda işletmelerinin AB standartlarıyla uyum içerisinde modernizasyonu için ulusal bir plan oluşturma çalışmaları sınırlı kalmıştır. Gıda işletmelerinin kayıt ve onaylanması konusundaki yeni kuralların uygulanması için daha çok çaba gösterilmelidir.
8- Gıda enzimleri ve yeni gıda ürünlerine ilişkin mevzuat uyumu tamamlanmamıştır.
9- Balıkçılık konusundaki hazırlıklar erken aşamadadır. Geçmiş dönemde kaynak ve filo yönetimi, denetim ve kontroller, uluslararası anlaşmalar üzerine bazı ilerlemeler sağlanmıştır. Yapısal eylemler, devlet yardımları ve piyasa politikası alanlarında mevzuat uyumunun sağlanması ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi için daha fazla çaba gerekmektedir.
10- Balıkçılıkta yapısal eylemler ve devlet yardımları konusunda ilerleme kaydedilmediği belirtilen raporda piyasa politikasına ilişkin olarak strateji ve eylem planının hazırlanması ve uygulanması için daha çok çaba sarf edilmesi isteniyor.
Özetlersek, Avrupa Komisyonu'nun 2015 İlerleme Raporu'nda tarım, kırsal kalkınma, gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı ve balıkçılık politikası konusunda geçmiş yıllardan farklı, yeni bir şey yok. Son 10 yıldan bu yana hemen her raporda et, besilik dana ithalatı önündeki engellerin kaldırılması isteniyor. Ayrıca, raporda yer verilen gelişmeler, eksik olarak belirlenen konularla ülke tarımında yaşanan gerçeklerle örtüşmüyor.
*****
Osman Arolat'ın meslekte 50. yılı...
Gazetemiz DÜNYA'nın Başyazarı Osman S.Arolat, İstanbul'da düzenlenen ve bizim de katıldığımız etkinlikle meslekte 50.yılını kutladı. Osman Bey, her konuda olduğu gibi tarım konusunda da çok duyarlı, bu konuda fikir üreten ve yazan bir gazeteci. Sağlıklı, mutlu nice yıllar dileriz.