Asgari ücrette tamamlama desteği
2016/15 sayılı Alfa Genelge’mizde açıklandığı üzere, 01.01.2016 –31.12.2016 tarihleri arasında milli seviyede tüm çalışanlar için aynı olarak uygulanmak üzere yeniden belirlenen asgari ücret brüt tutarları şöyledir:
Günlük Aylık
01.01.2016-31.12.2016 54,90 TL 1.647,00 TL
Asgari ücretlinin eline geçecek net tutar ise 2016 yılı için 1.177,46 TL (asgari geçim indirimi ile birlikte 1.300,99 TL) olarak tespit edilmiştir. Ancak, Gelir Vergisi tarifesinde bir değişiklik yapılmadığı için %15 oranındaki ilk gelir dilimi Ekim ayından itibaren aşılmakta ve %20 oranına tabi gelir dilimine girildiği için agi dahil net ücret düşmekteydi.
Net ücretlerin 1.300,99 TL’nin altına düşmesi sonucu sadece 1.300,99 TL ile bunun altına düşen tutar arasındaki farkın ilave asgari geçim indirimi yoluyla telafisine yönelik olarak 28/10/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6753 sayılı Kanun’la 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na geçici 86’ncı madde eklenmiş ve bu maddenin uygulamasına yönelik usul ve esaslar da aynı tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 294 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.
Yapılan bu düzenlemelere göre uygulamanın usul ve esasları şöyle olacaktır:
A- Uygulamadan faydalanacaklar
Söz konusu ilave asgari geçim indirimi uygulamasından, 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle 1.300,99 TL’nin altına düşen hizmet erbabı yararlanacaktır. Gelir vergisi tarifesi nedeniyle ücretlerinde düşüş olsa dahi net ücretleri 1.300,99 TL’nin altına düşmeyenler bu uygulamadan yararlanamayacaklardır.
Hizmet erbabının, ücret aldığı dönemde işe başlaması veya işten ayrılması, ücretsiz izin ve benzeri nedenlerle net ücretinin 1.300,99 TL’nin altına düşmesi durumunda ilave asgari geçim indirimi uygulanmayacaktır.
B- Uygulama esasları
1) 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin net ücretleri 1.300,99 TL’nin altına düşen hizmet erbabının ücretleri ilave asgari geçim indirimi ile 1.300,99 TL’ye tamamlanacaktır.
2) 193 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde yer alan esaslara göre sadece kendisi için asgari geçim indirimi hesaplanan asgari ücretlilere 2016 yılı Ocak ayına ilişkin ödenen net ücret 1.300,99 TL’dir. Ödenen 1.300,99 TL ile 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücret arasındaki fark tutar, Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No: 265) belirtilen esaslara göre düzenlenen “Asgari Geçim İndirimi Bordrosu”nda hesaplanan asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilecektir.
3) Asgari geçim indirimi bordrosunda yer alan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, ücret ödemesinin yapıldığı döneme ilişkin ücret bordrosunun "Asgari Geçim İndirimi" satırına aktarılacaktır.
4) İkinci fıkrada belirtilen esaslara göre hesaplanan ilave tutar dahil toplam asgari geçim indirimi tutarı, hizmet erbabının ücreti üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecektir. Mahsup işleminin yapılabilmesi için, söz konusu tutarın ücretlilere ödenmiş olması gerekmektedir.
5) Asgari geçim indiriminin toplamı, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktır.
6) Bu uygulamada “net ücret”, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgari geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade etmektedir.
7) Asgari geçim indiriminin hesaplanması ve uygulanmasına ilişkin olarak yukarıda açıklanan kısımda yer almayan hususlar hakkında asgari geçim indiriminin ayrıntılı olarak açıklandığı 265 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde yer alan açıklamalar dikkate alınacaktır.
Örnekler
1) Bekâr ve çocuksuz olan hizmet erbabı Bay (A)’nın 2016 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.300,99 TL’dir. 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle Bay (A)’nın, 2016 yılı Ekim ayı net ücreti ise 1.231,08 TL’ye düşmektedir.
Bu hizmet erbabının söz konusu dönemde eline geçen ücretinin 1.300,99 TL’nin altında kalan kısmı olan (1.300,99-1.231,08=) 69,91 TL asgari geçim indirimine ilave edilerek hizmet erbabına ödenecektir. Böylece, örneğimizdeki bekâr ve çocuksuz hizmet erbabının, 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında vergi tarifesinin ikinci dilimine girmesinden kaynaklanan aylık 69,91 TL’lik tutar, asgari geçim indirimi yoluyla telafi edilecek ve kendisine 1.300,99 TL ödenecektir.
2) Bay (B) asgari ücretli olarak çalışmaktadır. Bay (B), evli ve 1 çocuklu olup eşi çalışmamaktadır.
Bay (B)’nin 2016 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.344,22 TL olup Ekim ayı net ücreti ise 193 sayılı Kanun'un 103' üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle 1.274,22 TL’ye düşmektedir. Buna göre, hizmet erbabının söz konusu dönemde eline geçen ücretinin 1.300,99 TL’nin altında kalan kısmı olan (1.300,99-1.274,22=) 26,77 TL asgari geçim indirimine ilave edilerek hizmet erbabına ödenecektir. Böylece, örneğimizdeki hizmet erbabının, 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında vergi tarifesinin ikinci dilimine girmesinden kaynaklanan aylık 26,77 TL’lik tutar, asgari geçim indirimi yoluyla telafi edilecek ve kendisine 1.300,99 TL ödenecektir.
3) Evli, eşi ücretli olarak çalışan Bayan (C), 1.700 TL brüt ücret almaktadır. Bayan (C)’nin 2016 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.338,88 TL’dir. Ekim ayı net ücreti ise 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle 1.266,63 TL’ye düştüğünden (1.300,99-1.266,63=) 34,36 TL’lik fark ücretlinin asgari geçim indirimine ilave edilecek ve kendisine 1.300,99 TL ödenecektir.
4) Bay (D) asgari ücretle çalışmaktadır. Bay (D) evli ve 3 çocuklu olup eşi çalışmamaktadır. Bay (D)’nin 2016 yılı Ocak ayında asgari geçim indirimi dâhil net ücreti 1.387,45 TL’dir. Ekim ayı net ücreti ise 193 sayılı Kanun’un 103'üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi nedeniyle 1.317,45 TL’ye düşmektedir. Bay (D), Ekim ayı net ücreti 1.300,99 TL’nin altına düşmediğinden ilave asgari geçim indiriminden yararlanamayacak ve kendisine 1.317,45 TL ödenecektir.
Yukarıdaki düzenlemeler uyarınca, 2016 yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında hizmet erbabına ödenecek net ücretler 1.300,99 TL’nin altına inmemiş olacaktır.