Asgari ücretle çalışan Temel taksiye binerse
Son iki seçimin en çok tartışılan konusu asgari ücret artışı oldu. Bir seçim öncesi asgari ücret açık artırmaya çıktı diye Cumhurbaşkanımız ciddi eleştiriler yaptı, iktidar partisi de son seçimde bu artış kervanına katıldı.1 Ocak itibariyle %30'luk bir artış oldu. Özellikle hizmet yoğun sektörlerde diğer ülkeler ile rekabet şansımızı yitirdiğimizi, işverenin bunu kaldıramayacağını, devlet işveren ile işçi arasına neden giriyor diye ciddi tartışmalar yaşandı ve halada yaşanıyor.
Şimdi konumuz olan asgari ücret ile taksi ücreti ilişkisine dönelim. UBS Bankası, 5 kilometrelik kısa mesafe ücretlerini karşılaştırarak dünyanın 72 metropolünde taksi ücretleri araştırması yapmış. Bende bu araştırmadan yararlanarak asgari ücretle çalışan Temel’in bu ülkelerde 5 kilometre mesafe için taksiye bindiğinde ne kadar çalışması gerektiğini hesaplayıp bir sonuca ulaşmak istiyorum.
Hesaplama yapılan şehirlerin 36'sı Avrupa, 18'i Asya, 6'sı Kuzey Amerika, 7'si Güney Amerika, 2'si Okyanusya, 3'si Afrika Kıtası'nda yer almaktadır.
Ortalama beş kilometre mesafe için taksi ücreti kıtalara göre Okyanusya’da 15.52, Kuzey Amerika’da 14.65, Avrupa’da 11.77, Afrika'da 5.3, Güney Amerika'da 5.06, Asya’da ise 4.38 dolar tutuyor.
Aslında hesaplama yapabilmek için bu ülkelerde taksicilerin yıllık ne kadar vergi ödediği ve diğer giderlerini de karşılaştırılarak hesaplamak gerekiyor ama bu konuyu bugün için gündeme almayacağım. Çünkü o kısmı asgari ücretten öte şoförün gelir ve gideri ile ilgili.
Ayrıca yazımda karşılaştırma yaptığım ülkelerdeki güncel benzin fiyatlarını da incelemek istiyorum.
Belki bindiğiniz arabaların konforu ülkelere veya şehirlere göre değişebilir biz bu kısmını da dikkate almıyoruz, sadece Temel'in asgari ücretle çalışınca ne kadar taksi ücreti ödemesi gerekiyor ona bakıyoruz.
Tablo’da görüldüğü gibi Temel'in taksi ile işe gitmesi için G-7 ülkelerinde ortalama 89, Türkiye’de ise 120 dakika çalışması gerekiyor. Kişi başı gelire göre kıyasladığımızda ise G-7 ülkelerinde Türkiye’ye göre 2.1 kat daha fazla asgari ücret kazancı ile taksiye binildiği görülmektedir.
• Taksi ücretinin en pahalı olduğu şehirler
Oslo 32.1, Zürih 27.59, Lüksemburg 22.34, Cenevre 20.58 dolar
• Taksi ücretinin en ucuz olduğu şehirler
Yeni Delhi 1.54, Kiev 1.59, Bogota 1.71, Numbai 1.81, Bangkok 1.85 dolar.
Avrupa’da en ucuz şehir 1.59 dolar ile Kiev, Kuzey Amerika’da 11.67 dolar ile New York, Güney Amerika’da 1.71 dolar ile Bogota, Asya’da 1.54 dolar ile Yeni Delhi, Okyanusya’da 11.52 dolar ile Sydney yer almaktadır.
Hükümetin asgari ücretle çalışan bir kişi üzerinden almış olduğu sosyal sigorta priminde geçici olarak daha fazla fedakârlık yapıp bu yük işveren ile eşit paylaşılmalıydı.
Çalışan kişilerden verimli bir çalışma beklenebilmesi için asgari şartlarda geçinimini sağlayarak, sosyal aktivitelerden yararlanması sonucu motivasyon artışına sebep olacak verimlilik artacaktır. Asgari ücret artışı doğru bir karar olarak görülmelidir.
