Asgari ücrete devlet desteği
4857 sayılı İş Kanunu'nun 39. maddesi gereğince, iş akdi ile çalışan ve bu kanun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ücretini tespit etmekle görevli komisyonca alınan Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararı açıklanmış olup, söz konusu Karar 31.12.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Milli seviyede tek asgari ücretin belirlenmesine oybirliğiyle karar verilmiş olup 01.01.2016 –31.12.2016 tarihleri arasında milli seviyede tüm çalışanlar için aynı olarak uygulanmak üzere yeniden belirlenen asgari ücret brüt tutarları şöyledir:
01.01.2016-31.12.2016 günlük 54.90 TL, aylık 1.647.00 TL 3308 sayılı Kanun’un 25. maddesi uyarınca, aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’undan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’inden, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanunu'nun 33'üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si üzerindenbakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekle karşılanır.
Başka bir değişiklik olmadığı takdirde, asgari ücretlinin eline geçecek net tutar 2016 yılı için 1.177,46 TL (asgari geçim indirimi ile birlikte bekar asgari ücretlinin alacağı aylık net ücret 1.300,99 TL) olarak tespit edilmiştir.(Ancak, gelir vergisi tarifesinde bir değişiklik yapılmadığı takdirde, %15 oranındaki ilk gelir dilimi Ekim ayından itibaren aşılacağı ve % 20 oranına tabi gelir dilimine girileceği için asgari geçim indirimi dahil net ücret 1.230,99 TL’ye kadar düşecektir.)
Bir asgari ücretlinin işverene maliyeti ise 2016 yılı boyunca 2.017,58 TL olmaktadır.
Ancak, aylık prim ve hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na düzenli olarak verip, primlerini de düzenli olarak ödeyen ve borcu olmayan işverenler 5 puanlık sigorta primi indiriminden yararlanabilecek (dolayısı ile işveren sigorta primleri %20.5 yerine %15.5 olarak uygulanacak) olup, söz konusu indirim dikkate alındığında, asgari ücretin işverene maliyeti 1.935,23 TL olacaktır.
2016 yılı için 1.177,46 TL (asgari geçim indirimi ile birlikte 1.300,99 TL) olarak belirlenen çalışana ödenecek net tutar bekar bir asgari ücretli için hesaplanmış olup, Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması nedeniyle, evli ve çocuklu asgari ücretlilerde aşağıdaki gibi olacaktır:
Asgari ücretle bağlantılı sigorta primi devlet desteği
Öte yandan, 27 Ocak 2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6661 sayılı “Askerlik Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 01.01.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici 68. madde eklenmiştir.
Anılan madde hükmüne göre;
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;
a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
b) 2016 yılı içinde ilk defa bu kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,
2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazine'ce karşılanır.
Dolayısıyla, 2015 yılının aynı ayında, günlük 85 TL, aylık (30 X 85 =) 2550 TL ve altında prime esas kazanç bildirilen kişilerin toplam gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılının aynı aylarında günlük 3,33 TL, aylık (30 x 3,33 =) 99,99 TL tutarındaki kısmı devlet tarafından karşılanacaktır. Başka bir deyişle; asgari ücretteki artış nedeniyle, bu artışın 99,99 TL’lik kısmı devlet tarafından bu şekilde ödenecektir. Ancak bu ilave destek sadece asgari ücretliler için değil, 2015 yılında aylık 2550 TL ve altında ücreti olan kişiler nedeniyle bildirilmiş olan gün sayısına ulaşıncaya kadar tüm ücretlilere ilişkin gün sayıları için uygulanacaktır.
Keza 2016 yılı içinde ilk defa kapsama giren işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin (sigortalıların ücreti ne olursa olsun) toplam prim ödeme gün sayısı günlük 3,33 TL üzerinden hesaplanacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilecek ve bu tutar Hazine'ce karşılanacaktır.
Bu destek de dikkate alındığında, asgari ücretlinin işverene aylık maliyeti 1.917,59 TL (aylık prim ve hizmet belgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na düzenli olarak verip, primlerini de düzenli olarak ödeyen ve borcu olmayan işverenler için ise 1.835,24 TL) olacaktır.