Asgari ücret tartışmasının hatırlattığı…
Asgari ücret görüşmeleri sürerken, devletin asgari ücretten vergi almaması halinde vergi kaybının ne olacağını bir vergi uzmanı dostumla ele aldım. Hesaplama sonunda yanıtı, “Ben devlet olsam almam” oldu.
Asgari ücret konusu ne zaman gündeme gelse, işçi ve işveren kesiminin farklı yaklaşımları gündeme gelir. Bu dönem tatışmalarında da işçi kesimi, “Yaşanan enflasyon ve üstüne refah farkı” istiyorlar. İşveren kesimi ise yaşanacak yeni dönem enflasyonuna göre hesaplanmasını talep ediyor. Tabii iki tarafın vardıkları sonuçlar farklı oluyor.
Bizde bu konu tartışılırken Fransa’da Makron Sarı Yeleklilerle uzlaşma aradığı konuşmasında asgari ücrete 100 euro zam yapacaklarını açıkladı ve işverenlerden de bir maaş ikramiye vermelerini istedi.
Türkiye’de bir başka gelişme de CHP lideri Kılıçtaroğlu’nun “CHP’li belediyelerde asgari ücret 2 bin 200lira net olacak, 31 Martta kazanacağımız yeni belediyelerde de bu uygulanacak” dedi.
Bu tartışmalar sürerken bir sendikacının, “Üç ayda Hükümetin almaktan vazgeçtiği ÖTV KDV vergileri asgari ücretten vergi alınmasından daha büyük kayıptır” dediğini okuduğumda bu konu aklıma takıldı ve bir vergici dostuma asgari ücretten devletin aldığı verginin ne kadar olduğu sorusunu yönelttim. Aldığım yanıt şöyle oldu:
“ 2018 yılında asgari ücretten yüzde 12.50 vergi alınıyor. Buna göre 16 milyar 486 milyon 373 bin liralık vergi tahakkuk edilmiş. Bundan asgari geçim indirimi indiriliyor. Üç çocuklu da vergi sıfırlanıyor. Ödenen vergi miktarı 8 milyar lira civarında oluyor. Diğer bir ifade ile devlet bu geliri ihmal edebilir. Ben olsak almam.”
Eğer vergici dostumun yaptığı hesaplama da bir sorun yoksa, bizim yıllardır her asgari ücret belirlenmesi sırasında yaptığımız tartışma yersiz oluyor.
Şimdi bir de yürürlükteki 1603 liralık net asgari ücretin hesaplanmasına ve işverene maliyetine bakalım:
Asgari ücret brüt 2 bin 29 lira 50 kuruş. Bunda yüzde 14 , 284 lira 13 kuruş SGK pirimi, yüzde 1 20 lira 30 kuruş işsizlik fonu, yüzde 15, 106 lira 55 kuruş gelir vergisi 152 lira 21 asgari geçim indirimi, 15 lira 40 kuruş damga vergisi olmak üzere kesintiler toplamı 426 lira 38 kuruş oluyor. Net asgari ücret 1.603 lira 12 kuruşa geliyor.
İşverene maliyetinde ise buna lüzde15.5’luk, 314 lira 57 kuruş ve yüzde 2 işsizlik fonu40lira 59 kuruş eklenerek, işverene maliyeti 2 bin 384 lira 66 kuruş oluyor. Tabii işçinin evli bekar, çocuklu çocuksuz olmasına göre de bazı farklılıklar oluşuyor.
Asgari ücret tartışmaları sürerken konuyu ele alıp, asgari ücretten vergi alınmazsa ne olur onu irdelemeye çalıştım…