Asgari ücret, diğer ücretler ve emekli aylıkları

Ülkemizde eski SSK yeni 4/A’ya tabi olarak çalışan sayısı 18.372.784 kişidir. Ancak tamamı gerçek anlamda sigortalı değil yani bu kişiler zorunlu sigortalılık kapsamın­da değildirler.

Çırak 257.118

Yurtdışı Topluluk 11.404

Tarım (4a-2925) 16.615

Diğer sigortalılar 315.559

Stajyer ve Kursiyerler 981.887 olmak üzere;

Toplam 1.582.583 kişi zo­runlu sigortalılık kapsamında değildirler.

Zorunlu sigortalılık kap­samında çalışan sayısı 16.790.201 kişidir. Bu kişiler adına yatırılan primler emekli aylıklarını belirliyor.

Ülkemizde zorunlu sigorta­lılık kapsamı dışında olanlar asgari ücret üzerinden değer­lendiriliyor. Bu kişilerin sayı­sı 1.582.583 kişi ayrıca zorunlu sigortalı olanların da yaklaşık %50’si asgari ücret ve asga­ri ücrete çok yakın ücretle ça­lışan kişilerdir. 8.395.100 kişi yaklaşık asgari ücretle çalışı­yor ya da asgari ücretle bildiri­liyor, diğer sigortalıları da ek­lediğimizde 18 milyon 372 bin 784 sigortalının yaklaşık 9 mil­yon 977.683’ü asgari ücretli ya da asgari ücrete çok yakın üc­retle çalışanlardır.

Bu nedenle ül­kemizde asgari ücret çok yakın­dan takip ediliyor. Asgari ücret mes­leğe giriş ücreti, tecrübe kazana­na kadar kısa sü­reliğine ödenmesi gereken bir ücret olmasına rağmen ülkemizde asgari ücret ortala­ma bir ücret haline gelmiştir, çalışanların %50’sinden faz­lası asgari ücretle çalışmakta. Avrupa’da asgari ücretle çalış­ma oranı %3-%5’ler civarında­dır.

Asgari ücret zammı aynı za­manda diğer ücret artışları­nı da çok yakından ilgilendiri­yor. Asgari ücret 17.000TL’dir. 2025’de asgari ücretin 21.250- 22.000TL bandında olmasını öngörüyorum.

Asgari ücrete yapılacak zam­mın maliyetini işveren karşı­lar, yani devletin kasanından para çıkmaz aksine asgari üc­ret arttıkça devletin geliri ar­tar.

Asgari ücretin işverene maliyeti 23.502 TL’dir. Asga­ri ücret belirlenirken mali­yeti bir miktar düşürülebilir aradaki fark çalışanın ücre­tine eklenebilir. Bu durum­da oransal artış dışında sey­yanen artış yapılmış olur.

Asgari ücretin ortalama bir ücret olduğunu düşün­düğünüzde 30.000TL’nin al­tında bir ücretle yaşamak mümkün değildir.

Yasalarımıza göre asgari üc­retin altında maaş olmaz, an­cak asgari ücretin üzerinde ay­lık alanlara asgari ücret zammı kadar zam yapma zorunluğu yoktur, bu nedenle diğer ücret­ler asgari ücret ile aynı oranda artmıyor, asgari ücretli çalışan sayısı her asgari ücret artışı sonrasında artıyor.

Bizim tartışmamız gerek ko­nu:

Neden bu kadar çok asgari ücretli çalışan var,

Asgari ücretli sayısı nasıl azaltılabilir

Diğer ücretler nasıl attırıla­bilir

Ortalama ücretleri arttıra­rak refah seviyesini nasıl yük­seltebiliriz,

Asgari ücreti tartışma konu­su olmaktan nasıl çıkartılabili­riz.

Örneğin;

Süre belirlenebilir, ilk ça­lışmaya başladığı günden itiba­ren altı ay, bir yıl bu süre mes­lekte tecrübe süresi olabilir bu sürede asgari ücret bir miktar düşük tutulabilir, iş bulma im­kanı arttırılır.

Aynı meslekte prim gün sayısı Aynı meslekte prim gün sayısı baz alınarak üc­retler belirlenebilir. Yeni işe yeni başlayanla 10 yıl, 15 yıl çalışması olan aynı asgari üc­retle çalışamaz.

Kayıt dışı çalışmanın önü­ne geçilir; Primlerin değe­ri maaş ve emekli aylığının belirlenmesinde önemli bir faktör olur ise kayıt dışılığın önüne geçilir.

Gerçek maaşlardan bildi­rim, Bu durumda gerçek ma­aş üzerinden sigorta bildirim­leri yapılır, bu kişiler emekli olduklarında en azından orta­lama bir emekli aylığı alabi­lirler. Aksi halde böyle giderse çalışanlar, çalıştığı sürece yok­sul emekli olduğunda daha da yoksul olurlar.

Gelelim Emekli Aylıklarına;

Ülkemizde en son yayınla­nan SGK verilerine göre 11 milyon 826 bin 453 emekli var. Dul yetim aylıkları ile birlikte 15 milyon 619 bin 976 dosya­da, 16 milyon 437 bin 571 ki­şiye emekli aylığı ve hak sahi­bi olarak ölüm aylığı ödeniyor.

Toplam 16 milyon 437 bin 571 kişiye aylık 245 milyar 897 milyon lira ödeme yapı­lıyor. Yani ülkemizde ortala­ma emekli aylığı aylık 14.959 TL’dir.Bakan Vedat IŞIKHAN ülkemizde emekliler sade­ce 12.500TL emekli aylığı al­mıyor, 50 bin alda var, 60 bin alanda 80 bin alanda var dedi.

Peki oranları kaç! Ülkemiz­de asgari ücretin üzerinde emekli aylığı alanların oranı %25! Başka bir ifade ile emek­lilerin %75’i asgari ücretin al­tında emekli aylığı alıyor.

Tüm emeklilerin ortala­masını aldığımızda ortalama emekli aylığı 14.959TL!

Emeklilere seyyanen zam yapılmadan, oransal bir enf­lasyon farkının verilmesinin çokta bir anlamı yok! Çünkü emekli aylıkları alım değerini yitirdi. Emekli aylığı hesapla­ma sistemi ve TÜİK enflasyo­nu oranında yapılan artışlar emekli aylıklarının değerini mal ve hizmet fiyatları karşı­sında koruyamadı.

Ocak ayı geldiğinde memur ve memur emeklilerine %10- 11 SSK ve Bağ-Kur emeklileri­ne %15-16 arasında yapılacak artışlar yoksulluğu derinleme­sine arttır.