Artçı değil de öncü mü?

Merkez Bankası kurlarını kullanalım. Dolar yılın ilk işgünü olan 2 Ocak’ta 3.77 liraydı. Seçimlerin hemen ertesinde 25 Haziran’ı 4.71 ile geçtik. Ağustosa geldik, dolar bir ara 7 lirayı da aştı, Merkez Bankası’nın ilan ettiği kur da 14 Ağustos için 6.88’i buldu.

Sonra çeşitli önlemler devreye alındı, kur iki gün sonra 16 Ağustos’ta 5.80’e indi. Merkez 5.80’i 16 Ağustos’ta belirleyip 17 Ağustos’un resmi kuru olarak açıkladı.

Doların 7’lerden 5.80’e gerilemesi üzerine çeşitli kademelerdeki yetkililer TL’ye dönük spekülatif atağın geride kaldığı yolunda açıklamalar yaptılar. TL’ye yönelik atak püskürtülmüş, sorun büyük ölçüde geride kalmıştı.

Artık olsa olsa küçük ataklar yaşanırdı, bu da o büyük çıkışın artçısı sayılırdı.

Uzun bayram tatili de adeta kurtarıcı oldu. Yurtiçinde piyasalar kapalıydı, fiyat oluşmayacaktı. Yurtdışında da TL’nin değerine ilişkin önemli bir hareket yaşanmadı.

Ama bayram tatili bitip piyasalar açılınca gördük ki döviz uykuya çekilmiş. Kurlar yeniden kıpırdamaya başladı ve doların bir çırpıda 6 liradan 6.45’e kadar çıktığını gördük. 6.45, önceki gün oluşan düzeydi.

Dün yeniden bir tırmanış başladı. Bu satırların yazıldığı saatte dolar 6.76’yı, euro 7.91’i görmüştü.

Sakın öncü olmasın!

Doların 3.77’den 6.88’e çıkması kuşkusuz büyük bir sarsıntı. Daha sonra 5.80’e gelinince artık umduğumuzu mu dile getirdik, yoksa öyle olduğunu mu zannettik, bilemeyiz, bu durumu kur atağının bertaraf edildiği şeklinde okuduk.

Ama işte görüyoruz ki kur atağı bitmemiş, artış sürüyor. Küçük hareketleri artçı gibi yorumlamaya hazırlanıyorduk, ne var ki hareketin boyutu büyüdü. Şu durumda sakın daha önce yaşadığımız atak bir öncü olmasın, bu gelmiyor değil akla.

Resmi kur çerçevesinde söyleyelim; ya 3.77’den 6.88’e çıkılması bir öncüyse... Şu durumda gerçek atakta dolar nerelere gider acaba?

Hazırlıklı olmamız gerekmez miydi?

Madem dış güçler Türkiye’ye karşı döviz operasyonu yapıyor, madem bu güçler daha çok kısa bir süre önce Türk parasının hızla değer yitirmesine yol açtı, öyleyse 6 liranın altına gerileyen doların oralarda kalmasını sağlayacak adımları niye atmadık?

Artık daha hazırlıklı olmamız gerekmez miydi, niye bu dış güçlere yeniden fırsat verdik ve doların 6.76’ya ulaşmasına seyirci kaldık?

Yoksa dolar bir dizi önleme rağmen mi buralarda, o önlemler olmasa kuru daha yukarıda mı görecektik?

Çıta yukarıda artık

Dolar 7 lirayı aştıktan sonra yeni bir eşik oluştu. Öyle görünüyor ki dolarda yeni denge düzeyi 7 liralar olacak gibi.

Ama ne yazık ki artık dile getirilen 7 liralar da değil. Bir temeli olmasa da son dönemde doların yıl sonunda 10 lirayı bulacağı dillendirilir oldu.

Şüyuu vukuundan beter sözünü durduk yerde söylememiş atalarımız. Bu düzeyler sürekli konuşuldukça kanıksanır ve normal karşılanır oluyor. Tehlike de burada zaten.