Ar-Ge ve Yenilik Reform Paketi’nde neler var?
Özlem Elver KARAÇETİN - PwC Ar-Ge Danışmanlık Hizmetleri Ortağı
Ülkemizin kalkınması ve refah düzeyinin yükselmesi için küreselleşen dünyada uluslararası düzeydeki rekabet gücünün artırılmasına yönelik olarak yüksek katma değerli alanlara odaklanan ve yakın zamanda yürürlüğe girecek olan Ar-Ge ve Yenilik Reform Paketi beraberinde neler getirmektedir gelin birlikte bakalım.
Açıklanan Ar-Ge ve Yenilik Reform Paketi kapsamında;
■ Tasarım merkezleri kurularak tasarım faaliyetlerinin de Ar- Ge ve yenilik faaliyetlerine sağlanan destek ve teşviklere konu edilmesi sağlanacaktır. Ayrıca teknoloji geliştirme bölgelerinde gerçekleştirilecek tasarım faaliyetleri de destek ve teşvikler kapsamına alınacaktır.
■ Öncelikli ve stratejik sektörlerde (bilişim, sağlık, biyoteknoloji, nanoteknoloji, savunma, uzay, havacılık vb.) İhtisas (Tematik) teknoloji geliştirme bölgeleri kurularak odak Ar-Ge yapılarının tesis edilmesi planlanmaktadır.
■ Ar-Ge merkezi kurmak için gerekli en az 30 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısının özellikle yüksek teknolojili sektörlerde 30’dan 15’e düşürülmesi söz konusu olacaktır. Otomotiv, imalat, dayanıklı tüketim vb. sektörlerde personel sayısı 30 olarak kalırken, yazılım, ilaç ve tıbbi cihaz, tarım, gıda, biyoteknoloji, bilgi ve iletişim teknolojileri gibi yüksek teknolojili sektörlerde sayının 15’e düşürülmesi söz konusu olacaktır.
■ Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek temel bilimler mezunlarının firmanın toplam personel sayısının %10’unu aşmayacak şekilde, maaşlarının brüt asgari ücret kadarlık kısmının, 2 yıllığına devlet tarafından karşılanması planlanmaktadır. Bir örnek vermek gerekirse; toplam personel sayısı 200 olan bir şirketin Ar-Ge merkezinde istihdam ettiği fizik, kimya, matematik ve biyoloji lisans programlarından mezun olan en fazla 20 kişiye kadar olan personelin bugünkü asgari ücret tutarı dikkate alınarak bir yıllık toplam 395 bin 280 TL tutarındaki maliyeti devlet tarafından karşılanacaktır.
■ Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri’nde çalışan personelin, projelerle ve lisansüstü eğitimleriyle ilgili olarak dışarıda geçirmeleri gereken sürelerin de muafiyet kapsamına alınacağı açıklanmış olup, eğitimine devam eden personele yönelik, Yüksek Lisans için 1.5 yıl, doktora için 2 yıl muafiyet sağlanacağı belirtilmiştir.
■ Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde nitelikli Ar-Ge personeli istihdamını artırmak için bu yapılarda çalışan doktoralı perseonel için gelir vergisi istisna oranı %90’dan %95’e, yüksek lisans mezunu personel için %80’den %90’a artırılacaktır.
■ Ar-Ge ve tasarım yapan firmaların yanı sıra, Ar-Ge ve tasarımı siparişle yaptıran KOBİ’lerin de Ar-Ge indiriminden yararlandırılması ile siparişe dayalı Ar-Ge faaliyetlerinde, siparişi veren firmanın da destek ve teşviklerden yararlanmasının önü açılacaktır.
■ Proje sürelerinin kısaltılması ve maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri kapsamında yurt dışından temin edilen eşyalara, ilave Gümrük Vergisi İstisnası getirilecektir.
■ Firmaların ortak proje yapmalarını teşvik etmeye yönelik yürürlükte olan; ancak tercih edilmeyen ‘Rekabet Öncesi İşbirliği’ projelerine vergisel ve hibe ek desteklerin sağlanması ile işbirliklerin arttırılması sağlanacaktır.
■ Yenilikçi fikirlere sahip gençlere verilen 100 bin TL’lik Teknogirişim Sermayesi Desteği’nin, proje niteliğine göre 500 bin TL’ye kadar artırılması, mezuniyet sonrası 5 yıllık sürenin 10 yıla uzatılması söz konusu olacaktır.
■ Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yer alan Teknogirişim Sermayesi Desteği ile kurulan firmalara doğrudan girişim sermayesi sağlayan firmalara kurum kazancının tespitinde indirim sağlanacaktır.
Yukarıda belirttiklerim dışında Ar-Ge reform paketinde Türkiye’de Ar-Ge ve yenilik ortamının iyileştirilmesine ilişkin başka birçok konu hakkında da açıklamalar söz konusu. Tüm bu gelişmeler kamu, üniversiteler, reel sektör firmaları, teknoloji geliştirme bölgeleri, Ar-Ge merkezleri ve araştırma altyapılarının bulunduğu çok geniş bir alanı kapsayan Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin iyileştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik çok önemli adımlar. Ancak Ar-Ge ve yenilik gibi alanlarda yapılacakların hiçbir zaman bitmeyeceği ve ekosistemi iyileştirecek adımlar atılmaya devam edilmesi gerektiği de önemli bir gerçek.