Apartman hizmeti, kısmi çalışma, hizmet tespiti
Çalışma hayatında işveren ile çalışanlar arasında yapılacak sözleşmelerde çalışma biçimlerine göre düzenlenecek iş sözleşmesi türü önem taşımaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu’nda da düzenlendiği üzere iş sözleşmesi türleri, çalışanların çalışma saatine, işin süresine, yapılan işin teknik olup olmamasına, niteliğine vb. koşullara göre, değişiklik göstermektedir. Çalışma koşullarına ve İş Kanunu’na uygun olarak belirsiz süreli, belirli süreli, kısmi veya tam süreli gibi farklı sözleşme türleri uygulanması mümkündür. Ancak bazı hallerde işveren ile çalışan arsında akdedilen sözleşme türü doğru belirlenmemekte ya da işveren ile çalışan arasında yazılı sözleşme oluşturulmamaktadır. Çalışan ile işveren arasında sözleşmenin varlığı ancak türünün yanlış belirlenmesi halinde, Yargıtay sözleşmenin türünü işçinin fiili çalışma biçimine göre belirleyerek hizmet tespiti ve işçi alacakları gibi konularda karar vermektedir. Sözleşme imzalanmayan hallerde ise işçinin sigortası ile ilgili yasal yükümlülüklerinde yerine getirilmemesine sıkça rastlanmaktadır. Bu halde Yargıtay çalışanın fiili çalışma durumunu incelemekte ve sözleşmesi olmasa dahi çalışma biçimini belirleyebilmekte ve hizmet tespiti ile ilgili kararı çalışma biçimine göre sonuca bağlamaktadır.
Bu konuda YHGK’nın 2010/21-230 K:2010/266 T: 12.05.2010 tarihli kararı emsal niteliktedir.
Karara konu davada, davacı 14 daireli ve sobalı binada haftada bir gün apartman ve bahçe temizliği ve her akşam çöpleri alan kapıcı olarak çalıştığını tespiti ile iş sözleşmesinin feshi nedeni ile işçilik alacaklarına ilişkin talepte bulunmuştur. Mahkeme davayı kabul etmiştir. Temyiz edilen mahkeme kararına ilişkin olarak Yargıtay; davacının belirlenen çalışma biçiminin yapılan işin niteliğine göre kısmi zamanlı olduğunu kabulü gerekirken tam zamanlı kabul edilerek sonuca gidilmesini hatalı bulmuş ve bozma kararı vermiştir. Mahkeme direnme kararı vermiş ve YGHK temyiz itirazlarını ve Yargıtay’ın bozma kararını yerinde bularak direnme kararının bozulmasına karar vermiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında çalışanın yaptığı işin niteliğine göre çalışma biçimini belirlemiştir.
Çalışma hayatında akdedilen sözleşmelerin türünün, 4857 sayılı İş Kanunu’na, işin niteliğine ve çalışma ile ilgili diğer koşullara göre belirlenmesinin, çıkacak ihtilafları bertaraf etmesi yönünden önem taşıdığı düşüncesindeyiz.