Antalya, hükümetten “Tarım paketi” bekliyor
Rusya ile yaşanan krizden en çok etkilenen il kuşkusuz Antalya. Krizin çıktığı günden beri Antalya'daki odalar, sivil toplum örgütleri sorunları gündeme taşımak için adetâ çırpınıyor. Hazırlanan raporlar, dosyalar ilgili bakanlara sunuluyor. Bugüne kadar ihracatçılar ve turizm sektörü için iki paket açıklandı. Ancak, tarımsal üretim konusunda somut bir adım atılmadı.
Antalya Tarım Konseyi, Aralık 2015'te kapsamlı bir rapor hazırlayıp ilgili bakanlara sundu.Yanıt dahi verilmedi. Geçtiğimiz günlerde konsey, geniş katılımlı bir toplantı yaptı. Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır, toplantı açılışında; Rusya krizinin hemen ardından kapsamlı bir rapor hazırlayarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun desteği ile, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik ile Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'e sunduklarını söyledi. Çandır: “Dosyayı sunalı iki ayı geçti, tarım sektörü olarak Ankara'dan müjdeli haberler bekliyoruz. Ama somut ışık göremediğimizi ifade etmek istiyorum. Başbakanımız Sayın Ahmet Davutoğlu, turizmle ilgili destek paketini bizzat açıkladı. Bizler de tarım sektörü olarak yaralarımıza merhem olacak bir paket bekliyoruz” dedi.
Toplantıda yaşanan sorunlar ve destek paketi konusundaki görüşler ise özetle şöyle:
Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp: “Uçak kargoya destek verilmeli. Tarımda rekabet yapmamız için buna ihtiyaç var. Sadece Ziraat Bankası değil özel banka borçlarının da ertelenmesi lazım. Desteklemeler ürün bazlı yapılmalı. Üretici, tüccar, komisyoncu, ihracatçı desteklenmeli hepimiz aynı gemideyiz.”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Vahap Tuncer: “İhracata gitmesi gereken domatesler salçaya gidiyor. Domates fiyatının düşmesi tedarikçileri önemli ölçüde zorlayacaktır. Konsey olarak tedarikçilerin yaşadığı vadelerin kısaltılması konusunda bir çalışma başlatmalı ve bu konuda kamuoyu oluşturmalıyız.”
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Barut: “Krizin ardından en büyük destek devletin vereceği lojistik destektir. Lojistik açıldığı sürece bir çok ülkeye ihracat yapabiliriz.”
Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı: “Uçak kargo desteği mutlaka sağlanmalı. Karayolu taşımacılığında mazot desteği konusunda çalışma yapıyoruz. Sektör birkaç yılda bir kriz yaşıyor. Bizlerin özellikle kriz döneminde kalite ve standardı elden bırakmamamız rekabet açısından önemli. Altyapı problemleri hep kriz dönemlerinde ortaya çıkıyor. Rusya krizi sonrası ihracatçılar devletten bir miktar destek aldı ancak üretici destek alamadı. Üreticiye kredi desteği sağlanmalı, borcu ötelenmeli. Girdi desteğiyle ilgili oran ve çeşitliliğin artırılması gerekiyor. Bunlarla ilgili raporlar verildi takibini yapmalıyız. Örtü altı üretimi, güvenilir olmayan ürün algısından kurtarmak gerekiyor.”
Kumluca Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Murat Hüdavendigar Günay: “En büyük sıkıntımız ürettiğimiz kaliteli ürünleri ihraç edemememiz. Rusya sıkıntısından sonra yeni pazarlara ihtiyaç var, bu noktada uçak kargoyu çok önemsiyoruz. Turizme sağlanan destek, uçak kargoda tarıma da sağlanırsa sorunumuza çözüm olur.”
Kumluca Ticaret Borsası Başkanı Fatih Durdaş: “Komşu ülkelerle aramız iyi değil, dolayısıyla alternatif pazar arayışı içine girdik. En büyük maliyet ulaşım ve akaryakıtta. Başka ülkelere ihracat yapabiliriz ama maliyetler pahalı olduğu için cesaret edemiyoruz. Devletimiz akaryakıta vergi indirimi yapıp ihracata destek olmalı.”
Antalya Sebze Meyve Tüccarları Derneği Başkanı Adem Özaydın: “Son zamanlarda üretimde belirsizlik yaşanıyor. Bu belirsizlik ürün kalitesine yansıyor, üretici acilen desteklenmeli.”
Antalya Komisyoncular Derneği Başkanı Cüneyt Doğan: “Uçak kargo mutlaka desteklenmeli. Son zamanlarda örtü altı üretim sağlıksız, yaz üretimi sağlıklı gibi bir bilgi kirliliği söz konusu. Bilgi kirliliği ortadan kaldırılıp, üretici desteklenmeli.”
Akdeniz Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Ayhan Topuz: “Üretim önemli ama gıda ürünlerini değerlendirmek de önemli. İhraç edemediğimiz ürünleri nasıl değerlendirebiliriz buna bakmalıyız.”
Korkuteli Ziraat Odası Başkanı Musa Büyükçetin: “Bu yıl yağış mevsim normallerinin çok altında gerçekleşti. Meyvede bizi sıkıntılı günler bekliyor. Gübre ve yemde KDV düştü ama üreticiye yansımadı. İnsanlar karamsar.”
S.S. Yazır Köyü Tarım Kalkınma Kooperatifi Başkanı Yaşar Kocaoğlu: “Meyve ürünlerimizin yüzde 80'i depolarda bekliyor. Bu konuda birliklerin birlikte hareket etmesi gerekiyor. Kooperatifler ve birlikler devlet desteklerinden daha fazla yararlanmalı.”
Kaş Ziraat Odası Başkanı Ramazan Süer: “Domatesin durumu içler acısı. Domates derelere dökülmek üzere. Bu yıl domates elma ve narda hayal kırıklığı yaşadık. Alternatif pazarlar geliştirilmeli, destekler artırılmalı, çiftçi kredileri faizsiz ertelenmeli.”
Gazipaşa Ziraat Odası Başkanı Yusuf Çelik: “Birçok sektörde kriz devam ediyor. Bankalar üreticinin borcunu faizsiz bir yıl ertelemeli. 2 yılda fide fiyatları çok arttı, üretim maliyetleri hızla artıyor.”
Antalya Sanayici ve İşadamları Derneği Başkan Yardımcısı Lütfü Göbüş: “Havayolu taşımacılığı desteklenmeli. Türk Hava Yolları, havayolu taşımacılığına yılbaşında döviz bazında yüzde 12 zam yaptı. Kuzey ülkelere uçuşta yüzde 100'lük fiyat farkı var bu değerlendirilmeli, çözüme kavuşmalı. Tarımsal desteklerde tarım kenti olduğumuzu hissetmiyoruz. Sosyal güvenlik konusunda da tarıma özel yeni sistem kurulmalı.”
Özetle, Antalya'nın gözü kulağı Ankara'dan gelecek tarım destek paketinde. Hükümetin, ihracatçılara, turizmcilere destek olurken tarımı görmezden gelmesi kabul edilemez. Bunun faturası sadece Antalya'ya değil ülkeye çıkar.