Anketler ortaya çıkmaya başladı...
Referanduma yaklaşık 2.5 ay kala anketler ortaya çıkmaya başladı. Bunların ilklerinden biri Avrasya Kamuoyu Araştırmalar Merkezi’nin (AKAM) 26 il ve ilçelerinde 2 bin 240 denek üzerinden 11-17 Ocak tarihleri arasında, propaganda çalışmaları başlanmadan yaptığı anket çalışması. Doğaldır ki bu anket sonuçları propaganda döneminde farklılaşabilecek, değişebilecek sonuçlardır. Ve bundan farklı sonuç veren ilk araştırmalar da söz konusu. Bu araştırmada referandumun muhtemel sonucu bu dönemde yüzde 57.6 hayır, yüzde 42.4 evet. A-G araştırma şirketin Yöneticisi Adil Gür’e göre ise şu anda evetler yüzde 52, propaganda döneminde evetlerin yüzde 60’ın üzerine çıkabileceğini belirtiyor.
Ankete göre referandumda partililerin muhtemel oyları ne önce ona bakalım:
• AK Parti’liler, yüzde 75 evet, yüzde 12.1 hayır, yüzde 12.9 oy kullanmayacak. CHP’liler yüzde 1.1 evet, yüzde 90.3 hayır, 8.6 oy kullanmayacak. MHP yüzde 29.2 evet, yüzde 59.3 hayır, yüzde 11.5 oy kullanmayacak. HDP yüzde 1 evet, yüzde 78.8 hayır, yüzde 20.2 oy kullanmayacak.
Bu tablo sonuç değiştirecek alanın oy kullanmayacağını söyleyenlerle MHP cephesinin tercihlerindeki değişimle olacağını gösteriyor.
Ankete katılanların kararsız olduğunu ve oy kullanmayacağını belirtenlerin dağıtılmasıyla bugün seçim olsa oy verecekleri partiler için oy dağılımı şöyle:
• AKP yüzde 43.1, CHP 31.5, MHP 12.9, HDP yüzde 10.9, diğer partiler yüzde 1.7.
Secmenlerin referandumda evet ve hayır oylarının gerekçeleri :
• Evet vereceklere göre yüzde 45.5 Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 21.2 başkanlık sisteminde ülke daha iyi yönetilecektir, yüzde 20.1 partim evet diyeceği için, yüzde 5.6 parlamenter sistem yetersiz, yüzde 7.6 diğer konular kararlarında etkili. Hayır vereceklere göre, Erdoğan karşıtlığı yüzde 50.1, kuvvetler ayrılığına aykırılık, yüzde 14.5 bölünme tehlikesi oluşur, yüzde 13.2, dikta ve tek adam tehlikesi oluşur yüzde 12.5, yüzde 9.7 diğer nedenler kararlarında etkili. Bu tablo, cumhurbaşkanı yandaşlığı ve karşıtlığının değerlendirmelerindeki ayrışmanın, tercihlerde öremli etkisini gösteriyor.
Ankete katılanlara göre Türkiye’nin en önemli sorunu ne?:
• Ekonominin kötüye gitmesi yüzde 24.5, Güvenlik/Dış politika/ mülteciler yüzde 20.4, işsizlik yüzde 20.1, eğitim 12.5, hükümetin kötü yönetimi yüzde 12, yolsuzluk 5.1, başkanlık sistemi olmayışı 0.6, diğer yüzde 4.8
Kişisel olarak en önemli problemleri:
• Geçim sıkıntısı yüzde 30.2, işsizlik/ ailede işsizlik yüzde 25.7, mutsuzluk yüzde 15.2, sağlık sorunları 14.8, borçlar 12.5, diğer 1.6.
Sizce ekonomik kriz var mı ve ne derecede ciddi:
• Yüzde 63.2 evet var, yüzde 21.8’i hayır yok, yüzde 15 fikri yok. Evet diyenlere göre krizin tanımı yüzde 21.4 kısa dönemli geçici durgunluk, yüzde 25 zorlukla atlatılabilecek bir kriz, yüzde 53.6’sı ciddi bir ekonomik kriz yaşanıyor.
İlk anketlerden Avrasya araştırma merkezinin anket sonuçları böyle. Referandum propaganda döneminde benzeri anket sonuçlarını sizlerle zaman zaman paylaşacağım. Propaganda dönemindeki gelişmeleri izlerken Cumhurbaşkanı’nın sahaya inmesinin sonuçlarına da bakacağız.