Anızda kompost, komposttan mantar oluyor ( Mantar da para getiriyor )
Korkuteli halkı "mantarcı" oldu... Anızı kompost, kompostu mantara dönüştürerek para kazanıyor.
Korkuteli, Antalya'ya 60 km uzaklıkta Toros'ların yamacında, denizden 1.020 mt yükseklikte bir ilçemiz.
Bu ilçe halkının mantarcılık macerası bir başarı öyküsü... Anlatayım.
Önce anızdan başlayalım. Anız, tarlalarda ekin biçildikten, ürün toplandıktan sonra kalan bitki artıkları. Çok yerde anız yakılır. Yakılan anız ateşi de yangınlara neden olur.
Şimdilerde İç Anadolu'nun ve sahildeki tarlaların anızları Korkuteli'ne getiriliyor. Anızlar açık alanlara yayılıyor. Tavuk, at ve güvercin gübresi ile karıştırılıyor. Üzerlerine su serpiliyor. Dibe geçen su tekrar tekrar karışımın üzerine serpilerek anızlar çürütülüyor. Sonra pastörize odasına alınıyor. Üzerlerine bir hafta sıcak hava püskürtülüyor. Baskıdan geçiyor. Torbalara dolduruluyor. Anız böylece "kompost"a dönüşmüş oluyor.
İş bilenin
Kompost, birçok organik bitkinin yetişmesinde kullanılan bir madde. Korkuteli, Türkiye'deki kompost üretiminin yüzde 70'ini gerçekleştirir hale gelmiş. Kompostun kilosu 33 YKr'den satılıyor.
Mantar üretimi kompost üzerinde yapılıyor. Fakat bunun için de kompostun üzerine Burdur bölgesinden getirilen "torf" adı verilen göl toprağı konuyor.
Önceleri Korkuteli'nde evlerin alt katında üretilen mantar, şimdilerde, duvarları straforla kaplanan özel yapılmış üretim alanlarında yetiştiriliyor. Önemli olan üretim alanının yaz kış 16-18 C olması. Bunun için yaz aylarında soğuk hava, kış aylarında sıcak hava üfleniyor. Yüzde 90 nem oranı sağlanıyor. 60-70 günde ürün alınıyor. Yılda 5 ekim yapılıyor.
Mantar, pazarı olan bir ürün
Her ürün döneminde kompost ve torf karışımı değiştirildiği için, daha önce üretimde kullanılan kompost ve torf bu defa özel işlemden geçirilerek bahçe mimarlarına, peyzaccılara satılıyor. Bütün bu saydıklarım iş imkanı yaratıyor. Gelir yaratıyor. Ancak Korkuteli'li üretici her defasında yüzde 18 KDV ödemekten yakınıyor.
Geçen yıl Korkuteli'nde 12 bin ton mantar üretilmişti. Bu yıl 18 bin ton üretilmesi bekleniyor. Türkiye'de üretilen 150 bin kompostun 85 bin tonu Korkuteli'nde üretildi. Geçen yıl Korkuteli'ne mantar geliri olarak 45 milyon YTL girdi.
Korkuteli'nde mantar işleyen 3 tesis var. Bunlar üreticiden kilosu 2.15 TL'ye mantar alıyor ve günde 10 ton mantar işliyor. Bu üç tesisin önde geleni Devran Konserve imiş. Günlük işleme kapasitesi 4 ton. İşletme müdürü Sevgül Turgul Hanım, Korkuteli'nin mantarcılıkta geleceğinin parlak olduğunu fakat maliyet artışları nedeniyle Korkuteli'nde mantar üreticilerinin üretimi artıramadıklarını söylüyor.