Altyapı Çanakkale Köprüsü
Sayın Başbakan, Japonya’ya yaptığı ziyarette, Japon Başbakanı ile yaptığı toplantıda Japon firmalarının, 2015 yılında ihalesi planlanan ve dünyanın ilk 5 asma köprüsü arasında yer alacak Çanakkale Köprüsü ihalesine katılmalarını istemiş.
Japonların yıllardır ülkede ekonomik ölçekli yatırım yapmasını bekleriz. 20 yıl önce Brisa’ya 150 milyon dolar, Toyotosa’ya 200 milyon dolarla ortak oldular. 400 milyon dolarlık Toyota yatırımı en büyük Japon yatırımıdır. Daha sonra 260 milyon dolar yenileme yatırımı yapıldı.
Brisa için Aksaray’da 300 milyon dolarlık yeni bir yatırımdan söz ediliyor. Sumitomo ise Petlas ile Çankırı’da 500 milyon dolarlık bir lastik fabrikası projesini gerçekleştirmeye niyetli.
Açık anlatımı ile 1 milyar dolarlık bir Japon yatırımı hayaline bir türlü ulaşılamadı.
Ama Japonya’nın ünlü firmaları birinci, ikinci köprü projelerine, Haliç Köprüsü projesine, Pendik Tersanesi projesine, tüp geçitten, şehirlerin toplu taşıma projelerine birçok yatırım projesine katıldı.
Çanakkale Köprüsü’nü de büyük olasılıkla Japon firmaları yapar.
Bu arada Japonlar bazı Türk firmalarını satın alıyor. Kükrer Sirke tesisleri gibi küçük boy bir tesisi bile satın aldılar. Türkiye’deki temsilciliklerini, satış bürosu haline getirdiler.
Bütün bu gelişmeler Japonya bakımından normal de, bizim bekleyişlerimize ters. Biz Japonlar’ın Türkiye’yi üretim üssü olarak değerlendirmelerini beklerken, Japonlar Türk pazarının imkanlarını değerlendiriyor.
Bizim bekleyişimiz, Japonlar sayesinde döviz getirisi sağlayacak üretime dönük projeler iken, bir de bakıyoruz Japonlarla gerçekleştirilen her işbirliği, döviz faturasını büyütüyor.
Hiçbir ülkeyi, bu arada Japonları Türkiye’de büyük ölçekli yatırım yapmaya zorlama şansımız yok. Fakat ticaret ilişkilerinde, ekonomik ilişkilerde dengeyi sağlayacak politikalar gerçekleştirmek her zaman mümkündür.
Anadolu deyimi ile “Hep bana, hep bana yerine, hem bana hem sana” politikalarının önemi büyüktür.
Japonlarla 22 milyar dolarlık bir nükleer enerji tesisi kurma müzakereleri var. Bunun anlamı Türkiye’nin geleceğe yönelik 22 milyar dolarlık bir yük altına girmesi ve buna ek olarak her yıl enerji bedeli ödemesi yapmasıdır.
Bu yükün kaldırılabilmesi, yıllık ödemelerin yapılabilmesi için Türkiye’nin döviz geliri olması gerekir.
Türkiye döviz gelirini patates, domates satarak toplayamaz. Dünya pazarında, talebi olan malları üretmek zorundayız. Yabancıların üretime katkıları işte bu nedenle çok önemli.