Altındaki makasın arkasında ne var?
Serbest piyasada gram altının fiyatı, Londra’ya göre yaklaşık yüzde 10 primli durumda. Borsada işlem gören altın sertifikaları ise daha da yüksek fiyattan alınıp satılıyor. Peki farklılığın sebebi ne?
Türkiye’de altın en sevilen yatırım araçlarından biri. Geleneksel olarak süregelen bu ilgi nedeniyle yastık altında 4500- 5000 ton civarında altının olduğu tahmin ediliyor. Dönem dönem bu altınların sisteme dahil edilmesi amacıyla yeni ürünler piyasaya sunuluyor.
Bu kadar büyük bir tasarrufun olduğu bir yerde altınla ilgili her gelişme de yakından takip ediliyor. Son günlerde döviz kurlarında olduğu gibi altında da fiyat farklılıkları kamuoyunda sıkça tartışılıyor. Londra’daki fiyatlara göre 1250 TL’ye yakın bir seviyede işlem görmesi gereken gram altının fiyatı serbest piyasada 1350 TL’den satılıyor. Borsa İstanbul’da işlem gören Darphane Altın Sertifikaları’nda ise gram altının fiyatı 1430 TL’ye denk geliyor.
Londra ile %10’luk fark
Peki gram altındaki bu fiyat farklılığının nedeni ne? Türkiye’nin yıllık altın ihtiyacı yaklaşık 300-310 ton civarı. Bunun 40 tonu madenlerden çıkartılan altınlarla karşılanıyor. 70-80 ton civarı da hurda dönüşümünden geliyor. Geriye kalan yaklaşık 180 tonun ise ithal edilmesi gerekiyor. 2022 yılında toplam 20 milyar dolarlık altın ithal edilirken bu rakam ocak-şubat döneminde 9 milyar dolar civarında gerçekleşti.
Ocak ayında 68.3 ton, şubat ayında ise 57.4 ton altın ithalatı yapıldı. Altın ithalatını sınırlayan düzenlemeler sonrası Mart ayında yapılan ithalat 21.6 tona geriledi. Dolayısıyla arz kısmındaki daralma, altın fiyatlarının Londra ile Türkiye arasında yaklaşık yüzde 10’luk bir makasın oluşmasına neden oluyor. Yani Türkiye’de gram altının fiyatı Londra’dan yüzde 10 daha pahalı. Londra-Türkiye makasıyla ilgili çarpıcı bir istatistik var.
Geçiş yıllarda 250 işlem gününün 200’ünde Türkiye’deki altın fiyatları Londra’ya göre primli, 50 günde ise iskontolu işlem görmüş. Ancak son 3 yılda 250 işlem gününün tamamında Londra’ya göre altın fiyatları Türkiye’de primli. Bunda spekülatif amaçlı artan altın talebinin etkisi önemli bir yer tutuyor. Öyle ki yılın ilk aylarında yapılan altın ithalatının büyük bölümünün kurumsal yatırımcılardan kaynaklandığı söyleniyor.
Kredi ile döviz alımı sıkı şekilde kontrol edilirken bu nedenle bazı şirketler döviz yerine altına yönelerek spekülatif yatırıma yönelmiş olabilir. Yatırım amaçlı altın ticaretinde fiziki teslimden kaydi yönteme geçiş cari denge üzerinde altın baskısını bir miktar azaltabilir.
Gram altın alınır mı?
Borsadaki altın sertifikalarının serbest piyasadan da yüksek işlem görmesinin nedeni olarak ‘spekülasyon’ gösteriliyor. Fiyat farklılıklarının olduğu bir ortamda altına yatırım yapılır mı? Uzmanlar, mevcut seviyelerden alınacak altın için baştan yüzde 10 prim ödendiğini dolayısıyla ithalattaki sınırlamaların gevşetilmesi halinde Londra ile makasının aşağı yönlü kapanabileceği ve bu durumda yurtiçinde fiyatların aşağıya gelebileceği uyarısında bulunuyor. Yani bugün alınacak gram altından kara geçebilmek için kurların artmadığı varsayımına göre ons fiyatının yüzde 10’un üzerinde yükselmesi gerekiyor.
Altının onsunda bu seviyelere dikkat!
Gelelim altının ons fiyatındaki teknik görünüme… Altının ons fiyatı haftalık bazdaki grafikte 2018 Ağustos ayında başlayan uzun vadeli yükseliş trendi üzerinde. Bu şu an için ana trendin hala yukarı olduğunu gösteriyor. Bu hafta için de bu trendin destek noktası 1807 dolar seviyelerine denk geliyor. Bu trend desteğinin yanında 1965 dolar seviyesi de yatay destek noktası olması açısından önemli.
Teknik açıdan bu seviyelerin üzerinde kalınması ons fiyatında yukarı yönlü hareketlerin inişli çıkışlı bir seyir de olsa devamı konusunda önemli bir sinyal veriyor. Bununla birlikte olası yukarı denemelerinde 2 bin 50 – 2 bin 75 dolar bandı son derece kuvvetli bir direnç bölgesi. Altın, bu bölgeyi yakın zamanda 3 defa denedi ancak kırmayı başaramadı. Aşılması yukarı hareketin ivmesini artıracak öneme sahip. Böyle bir senaryoda 2 bin 120 dolar seviyesi ilk hedef noktası olacak.