Altında ihracat mücevhere kaydı, ithalat ise hız kesti

Altın ithalatında 2018’e çok hızlı bir giriş yaptık. Ocak ayında 2.3 milyar dolarlık altın ithal edildi.

Altın, dış ticaret kayıtlarında yalnızca “külçe altın” olarak yer alıyordu ve sektör temsilcileri ithal edilen altının bir kısmının gerçekte külçe altın olmadığını özellikle belirtiyorlardı. Hurda olarak ithal edilen altının Türkiye’de eritilip yeniden külçe haline dönüştürüldüğü ifade ediliyordu.

İşte ilk kez bu yıl başlatılan uygulamayla daha önce tümünü “külçe altın” olarak gördüğümüz kalem, “külçe altın” ve “hurda altın” olarak ayrıldı.

Bu sayede 2018 yılıyla birlikte ne miktarda hurda altın ithal ettiğimizi öğrenme olanağı bulduk.

Ocakta 502 milyon dolarlık hurda altın ithal edildi; ancak külçe altın ithalatı da adeta rekor kırarak 1.8 milyar dolara ulaştı. Böylece ocakta toplam 2.3 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirilmiş oldu.

Şubatta ithalat büyük ölçüde hız kesti. Ocak ayında 502 milyon dolar olan hurda altın ithalatı şubatta 539 milyon dolara çıktı. Ancak külçe altın ithalatı 1.8 milyar dolardan 471 milyon dolara geriledi.

İki ayın toplamında 1 milyar dolarlık kısmı standart dışı, yani hurda; 2.3 milyar dolarlık kısmı standart, yani külçe olmak üzere 3.3 milyar dolarlık altın ithalatı gerçekleştirdik.

İhracat biçim değiştiriyor

Türkiye iki ayda 3.3 milyar dolarlık altın ithal etti ama bu dönemdeki ihracat yalnızca 110 milyon dolar oldu.

Oysa geçen yılın ilk iki ayında 1 milyar 318 milyon dolarlık altın (külçe+hurda) ithalatına karşılık 1 milyar 150 milyon dolarlık da ihracat yapılmıştı.

İhracatın geçen yıla göre çok belirgin bir gerileme göstermesinin altında birkaç neden yatıyor. Bunlardan biri ihracatın biraz biçim değiştiriyor olması. İlk iki ayda 337 milyon dolarlık mücevher ihraç edildi. Marttaki ihracatın ise rekor kırarak 523 milyon doları bulduğu açıklandı. Mücevher ihracatının tümünün altından oluştuğu söylenemez tabii ki ama yine de altın önemli bir ağırlığa sahip.

Külçe altını kim topluyor?

Geçen yıllarda ithal ettiğimiz hurda altını külçe haline getirip bunun bir bölümünü ihraç ediyorduk. Bu yıl ise o altın büyük ölçüde yurtiçinde kalıyor gibi.

İki ayda 3.3 milyar dolara ulaşan toplam altın ithalatının ne kadarının mücevher olarak ihraç edildiği ortada. Külçe altın ihracatımız ise yok gibi... Şu durumda kalan külçe altın ne oluyor, kim topluyor bu altını?

Bankalar mevduatın zorunlu karşılığını altın olarak tutabiliyor. Dolayısıyla bankalardan kaynaklanan bir altın talebi var.

Buna ek olarak Merkez Bankası’nın da rezervini çeşitlendirmek amacıyla altın aldığı biliniyor. Merkez Bankası doğrudan altın ithal etse bu ithalat dış ticaret kayıtlarına girmiyor. Ancak Merkez Bankası’nın yurtiçinden altın almayı tercih ettiği ifade ediliyor.

Böylece altın ithalatının hangi nedenle milyarlarca dolara ulaştığı sorusu da yanıtını büyük ölçüde bulmuş oluyor.

Hatırlayalım, Türkiye geçen yıl 16.6 milyar dolarlık altın ithalatıyla tüm yılların rekorunu kırmıştı.