Alt işverenin işçisinin alt işverenle asıl işveren arasındaki sözleşmeye

Av. Cihan AVCI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2009/2079 E. ve 2009/185 K. sayılı 20.01.2009 tarihli ilamında alt işveren işçisinin ücretinin hangi esaslara göre tespit edileceğini, bu noktada asıl işverenle alt işveren arasında yapılan hak ediş sözleşmesinin ücretin tespitinde dikkate alınıp alınamayacağını incelemiştir. Karar genel olarak alt işverenlik ilişkisi içerisindeki ücretin tespitinde akla gelebilecek bir takım ihtimalleri değerlendirmesi ve aydınlatması açısından büyük önem taşımaktadır. İncelediğimiz karar müstesna bir karardır. Tam olarak bu hususta Yargıtay'ca verilmiş başkaca bir karara rastlanılamamıştır. Kararda ayrıca fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacaklarına uygulanacak faizde gösterilmiştir.

İncelemize konu olayda; davacı, kıdem, izin, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, bayram ve genel tatil ücreti ve ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme isteği kısmen hüküm altına almıştır. Yargıtay yerel mahkemenin kararını incelemiş ve bozmuştur.

Yargıtay bozma kararında öncelikle, davacının ücrete ilişkin talebini analiz etmiştir. Davacı işçi asıl işverenle alt işveren arasındaki ilişkide düzenlenen hak ediş belgesinde davacının ücretinin daha yüksek olarak belirlendiği ve asıl işverenden bu hesaba göre hak ediş alındığı gerekçesiyle ödenmekte olan ücretle ödenmesi gereken ücret arasındaki farkı talep etmiştir. Mahkemece isteğin kabulüne karar verilmiştir. Yargıtay davacı işçinin bu talebinin kabulünün mümkün olamayacağını belirtmiştir. Yargıtay ilamında, iş ilişkisinde, kararlaştırılan ücret ya da iş şartı halini almış olan ücret ödenmesi gerekeceği, işçinin, asıl işveren alt işveren arasında yapılan sözleşmede işçilik bedeli olarak gösterilen ve alt işverenin hak edişini ilgilendiren ücreti talep etmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca taraflar arasında ücret konusunda da uyuşmazlık görülmüştür. Davalı işveren asgari ücret ödendiğini savunmuş, davacı işçi ise daha yüksek ücret ödendiğini ileri sürmekle birlikte hak ediş belgesindeki ücretin ödenmesi gerektiği belirtmiştir. Bilirkişi raporunda hak ediş belgesindeki ücretten söz edilmekle birlikte kıdem tazminatı ile genel tatil ücretleri bakımından daha düşük bir ücrete göre hesaplama yapılmıştır. Yargıtay bu şekilde tanzim edilen bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, yapılması gerekenin, kıdem tazminatı ile genel tatil ücreti hesabında hangi ücretin esas alındığı konusunda denetime açık bir rapor alınması olduğuna vurgu yapmıştır.

Yargıtay kararının ikinci bölümünde ise birtakım işçilik alacaklarına uygulanması gereken faiz şekilleri izah edilmiştir. Buna göre geniş anlamda ücret kavramı içerisinde anılan bayram tatili, genel tatil ve fazla mesai alacakları için bankaların mevduata uyguladıkları en yüksek faizin uygulanması gerekmektedir.