Alpu Kömür ihalesi neden yapılamıyor?
Eskişehir’in Alpu ilçesindeki kömür sahasının, elektrik santrali kurma şartıyla ihale yoluyla işletmeye açılması hedefleniyor.
Konuya ilişkin süreç, Haziran 2016 tarihinde Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından bölgede rezerv tespiti amaçlı sondaj çalışmaları yaptırılmasıyla başladı.
Sürecin sonraki aşamaları görece hızlı ilerledi. Enerji Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ait Alpu Kömür Sahası 26 Eylül 2017 tarihinde resmen özelleştirme kapsam ve programına alındı.
Hemen ardından, Eskişehir Alpu-Tepebaşı kömür sahaları, santral kurma şartıyla, birim başına en düşük elektrik fiyatını veren istekliye devredilmek üzere ihaleye çıkarıldı. İsteklilere ön yeterlilik ve teklif verebilmeleri için verilen son tarih 26 Ocak 2018 olarak belirlendi.
Gerek ihale öncesi gerekse sonrasında 1080 MW’lik kömür santrali kurulmasına yerel unsurlardan ciddi tepkiler yükseldi.
Bunlar ne kadar etkili oldu bilinmez ama ihale sürecinin sonraki aşamalarında işler başlangıçtaki hızda ilerlemedi.
Son teklif verme tarihine 6 gün kala, yani 20 Ocak 2018’de ön yeterlilik ve teklif verme süresi 7 Mart 2017 tarihine kadar uzatıldı.
7 Mart 2018 tarihi geldiğinde konuya ilişkin gelişmeleri takip edenler ön yeterlilik ve teklif başvuru sahiplerinin kimler olduğunu öğrenmeyi beklerken Resmi Gazete’de yayımlanan yeni bir erteleme kararıyla karşılaştılar.
Evet, Alpu Kömür Sahası ihalesinde ön yeterlilik ve teklif için son başvuru tarihi bu kez 26 Nisan 2018 olarak açıklandı. Bu kez, söz konusu tarihe 5 gün kala yeni bir erteleme duyurusu yayınlandı.
Artık olası isteklilere düne (15 Ağustos 2018) kadar yeni bir süre daha tanınmıştı. Fakat yine olmadı. Dün itibariyle, santral kurma şartlı Alpu Kömür Sahası ihalesinin 17 Ekim 2018 tarihine uzatıldığı açıklandı.
Bu durumda Alpu Kömür Santrali ihale süreci, ilk duyurunun üzerinden tam bir yıl geçmesine rağmen gerçekleştirilememiş oldu.
Peki neden böyle oldu?
Sektörden edinilen bilgiler, firmaların bu ihale için çok da istekli görünmediklerini ortaya koyuyor. İsteksizliğin arkasındaki temel faktör ise günümüzde kömür santrali projelerine finansman bulmanın sadece Türkiye’de değil, dünyada da çok zorlaşması.
Çünkü kömür santrallerine kaynak sağlamayacağını açıklayan finans kuruluşlarına son yıllarda sürekli yenileri ekleniyor.
Türkiye’deki bankaların, yurtdışı partnerler olmadan tek başlarına bu tür uzun vadeli projeleri finanse etmeleri de güç. Kaynak bulunsa bile maliyeti yüksek.
Tabii Türkiye’deki olası istekli firmaların çevre kaygısıyla projeye karşı çıkan yerel unsurların itirazlarıyla uğraşmak istemeyişleri de bunlara eklenince Alpu Kömür Sahası ihalesi en azından şimdilik ortada kalmış görünüyor.
Demek ki, son günlerde yoğunlaşan kur tartışmalarına rağmen, üreteceği elektriğe devletin döviz cinsinden alım fiyatı garantisi vermesi bile firmaları ikna etmeye yetmiyor.