Almanya’da kömürden çıkış elektrikte fiyat artışı yaratmayacak

Enerji sektöründe kömürün payının azaltılması için önerilen yol haritası enerji sektörünü, elektrik fiyatlarını ve emisyon hedeflerine ulaşmayı nasıl etkileyecek?

Kömürden uzaklaşma sürecine giren ve girmeyi düşünen ülkeler için bu sorunun cevabı önemli. Almanya da bu ülkelerden biri. Almanya Kömür Komisyonu geçtiğimiz Ocak ayında elektrik üretiminde kömürün payının en geç 2038 yılına kadar sonlandırılması üzerinde uzlaşmıştı. Almanya’nın enerji dönüşümü konusunda çalışan düşünce kuruluşu Agora Energiewende geçtiğimiz hafta Almanya’nın kömürden çıkış patikasını değerlendiren bir rapor yayınladı.

“Almanya Kömür Komisyonu: Kömürden Yenilenebilir Enerjiye Adil Dönüşüm için Yol Haritası” isimli rapor; kömüre dayalı elektrik üretiminin azaltıldığı senaryo ile üretimin şimdiki haliyle seyrettiği senaryo arasındaki elektrik fiyatlarını karşılaştırıyor.

Agora Energiewende adına gerçekleştirilen analiz; Almanya'da yenilenebilir enerjinin yaygınlaşmasıyla birlikte, kömürden üretilen elektrik üretiminin aşamalı olarak devre dışı bırakılmasının elektrik fiyatları üzerindeki çok az etkisine işaret ediyor.

Almanya Kömür Komisyonu, 2030 yılında bir kilovat saatlik elektrik üretiminin bugünkü maliyetinden yalnızca yüzde bir artış göstereceğini öngörüyor. 2030 öngörüsü, yenilenebilir enerji kaynaklarının yüzde 65'e yükseleceğini ve mevcut kömür üretiminin üçte iki oranında azalacağını varsayıyor. Komisyonun 2019 yılının başlarında kabul ettiği kömür anlaşması, yüksek tüketimi olan sanayiler için elektrik fiyatlarının da rekabetçi kalacağını temin ediyor.

İki senaryo karşılaştırılıyor

Analiz iki senaryoyu karşılaştırıyor. Bunlardan ilki, kömürden üretilen elektriğin Alman Kömür Komisyonu'nun önerileri doğrultusunda azaltıldığı senaryo; diğeri ise kömür üretiminin sonlandırılmadığı ve yenilenebilir enerjide ek kapasite artışının gerçekleşmediği, yani üretimin şimdiki haliyle seyrettiği senaryo.

Kömür üretiminin sonlandırıldığı senaryoya göre analiz, hane halkı tüketicilerinin 2030 yılında bugüne göre kilovat-saat başına sadece 0,4 euro sent fazla ödeyeceklerini gösteriyor. Altyapının genişletilmesi ve modernizasyonu için elektrik bedelinin bir kısmı olarak tahsil edilen şebeke kullanım ücretleri, elektrik maliyetlerinin en büyük bölümünü oluşturmaya devam ediyor.

2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artması sebebiyle, işlerin bugünkü haliyle seyrettiği senaryoda ise, toptan satış fiyatlarının kilovat saat başına yaklaşık 0,5 euro sent düşeceği öngörülüyor. Dolayısıyla, enerji kullanımının yoğun olduğu sanayilerin Kömür Anlaşması’nın avantajlarından yararlanmaya başladığı söylenebilir.

Agora Energiewende'nin direktörü Patrick Graichen’e göre yenilenebilir enerji kaynaklarındaki hızlı büyüme enerji yoğun sanayileri yüksek elektrik fiyatlarından koruyacak. Ancak, bu endüstrilerin yeşil üretimden daha fazla yararlanabilmeleri, yenilenebilir kaynakların kullanımının artırılmasını finanse etmek için kullanılan EEG-Umlage vergisinden muaf tutulmaları ile mümkün olacak.

Almanya tükettiğinden daha fazla elektrik üretmeye devam edecek

Çalışma, yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki payının yüzde 65'e ulaştığı durumda bile, Almanya’nın net elektrik ihracatçısı konumunu devam ettireceğini öngörüyor. Nükleer enerjinin aşamalı olarak devre dışı bırakılmasıyla birlikte, yıllık ihracat hacminin 2023 yılında 50 teravat saat seviyesinden 5 teravat saate gerilemesi, 2030’da ise 25 teravat saate ulaşması öngörülüyor. Bu aşamada toplam ulusal elektrik üretimi yaklaşık 11 teravat saat artışla 630 teravat saate çıkmış olacak. Graichen, “Bu nedenle kömürden elektrik üretiminin sona ermesiyle bile, Almanya yurtiçinde tüketilenden daha fazla elektrik üretmeye devam edecek” diyor. Uzun vadede Almanya’nın ucuz yenilenebilir elektrik üretim modeli, diğer Avrupa ülkelerinde de geleneksel elektrik üretiminin yerini alacaktır.

41 gigavat kömürden 17 gigavata

Komisyon tarafından kömürün aşamalı olarak devre dışı bırakılması için önerilen yol haritasına göre, Almanya 2030 yılında günümüzdeki 41 gigavat kömür kurulu gücünün yerine 17 gigavat kömür kurulu gücüne sahip olacak. Bu düşüş, enerji sektörünün yıllık karbon salımlarını yüzde 60 oranında (319 milyon tondan 182 milyon tona) düşürecek. Böylece Almanya'nın enerji sektörü için 2030 karbon azaltım hedefi ne ulaşmasını sağlayacak. Ancak bunun gerçekleşebilmesi, Komisyon’un önerilerinin bir an önce yasalaşmasına bağlı.

Raporun öne çıkan sonuçları

● Almanya’da yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşmasıyla birlikte kömüre dayalı elektrik üretiminin aşamalı olarak sonlandırılması, elektrik fiyatları üzerinde çok az etkiye neden olacak.

● 2030 yılında tüketiciler bugüne göre kilovat-saat başına sadece 0,4 euro sent fazla ödeyecek. Öte yandan toptan satış fiyatlarının kilovat saat başına yaklaşık 0,5 euro sent düşeceği öngörülüyor.

● Almanya'nın enerji sektörü için 2030 karbon azaltım hedefine ulaşabilmesi için, 2030 yılında günümüzdeki 41 gigavat yerine 17 gigavat kömür kurulu güce sahip olması, yenilenebilir enerjinin elektrik tüketimindeki payının ise yüzde 65’e yükselmesi gerekiyor. Böylece, enerji sektörünün yıllık karbon salımları yüzde 60 oranında (319 milyon tondan 182 milyon tona) düşebilir.

● Yenilenebilir enerji kaynaklarındaki hızlı büyüme, enerji yoğun sanayileri yüksek elektrik fiyatlarından koruyacak.

● 2030 yılında Almanya, Kömür Anlaşması’na rağmen net elektrik ihracatçısı olmaya devam edecek.

● Elektrik üretiminde kömürün devre dışı bırakılmasının, 2038’den daha erken bir tarihte gerçekleşme olasılığı yüksek. Kömür anlaşmasının belli aralıklarla gözden geçirilmesi, karar vericilere derinleşen iklim kriziyle mücadele edebilmek için ek önlem alma şansı veriyor.