Alışverişte değişim oldu, kuralı oluşmadı
İstanbul Shoppingfest'in üstünden 15 gün geçmeden bazı firmalar "indirimli satış" dönemini başlattılar. Bu alışverişte ve indirim dönemlerinde değişimin tartışılması sonucunu beraberinde getirdi. Tüketicilerin taleplerindeki değişime yanıt vermek isteyenler, buna ayak uydurmak isterlerken, dünün kuralları ve indirim tarihlerine gelen sınırlamalar son buldu. Bu yeni duruma uygun, değişimle gelen talepleri kucaklayacak, yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğu konusunda perakendeciler görüş birliği içersindeler.
40 gün devam eden İstanbul Shoppingfest'in hemen ardından 15 gün sonra bazı firmaların yeni indirime gitmeleri, yeni bir tartışma başlattı. Bazı firma temsilcileri bu erken indirim kararlarına karşı çıkar erken bulurken, bazı firma temsilcileri ise, "Tüketici indirim istiyor. Rakibimiz yapınca biz de yapmak zorunda kalıyoruz" değerlendirmesini yapıyorlar.
Hemen hemen bütün perakende firma yöneticileri artık alışverişte bir değişim olduğunu, tüketici talebinin etkin olduğunu buna uygun kurallı bir ortam oluşturulması gerektiği konusunda birleşiyorlar. Perakendeciler, tüketicinin hem vitrindeki üründe hızlı değişim talebinde bulunduğunu, hem de indirim taleplerini "sürekli" hale getirdiklerini, müşteri "Zihni modelinin değiştiğini" söylüyorlar. Buna bağlı olarak eskinin mevsime bağlı iki kez uygulanan indirim sisteminin değiştiğini, özellikle yabancı firmaların gelmesi ve onların iki haftada bir vitrindeki ürünü değiştirme kararlarına yerlilerde ayak uydurunca, eski usül mevsimlik indirimler değişen alışveriş kurallarının yerini yeni kurallar aldı.
Bir yandan mağazalarda, promosyon var, kampanya var, belli ürünlerde indirim var, gibi mevsimi içinde ürünlerde çeşitli indirimler uygulanarak tüketicilerin "indirimli alışveriş" talebine yanıt verilmeye başlandı.
Ayrıca, sadece İstanbul'da birbiri ardından "fabrika satış mağazası"," depo " ve "out-lat" isimleri altında indirimli mal satılan, markaların yer aldığı mağazalar açılmaya başlandı. Şu anda sadece İstanbul'da "Out- lat" mağazacılığın yapıldığı AVM sayısı 57'ye ulaşmış durumda. Ayrıca, Out-lat AVM'ler hızla şehirlerarası yollarda, Anadolu'nun çeşitli kentlerinde birbiri ardından açıldı. Hızla açılmaya, yayılmaya devam ediyor.
Bugün indirimli satışların kuralları da, daha önceki dönemlerde ortaya konulan indirimli satış dönemlerini sınırlayan tarihleri de bugün artık bir anlam taşımıyor. Müşterinin değişen zihni modeli ve taleplerine uygun olarak ürünün piyasaya sunulma süresinden, indirimin belli ve sınırlı dönemlerde mevsimsel olarak uygulanmasına kadar her alanda önemli değişimler söz konusu. Ne müşteri dünün müşterisinin kalıpları içersinde ele alınabilir. Ne de onun taleplerine yanıt vermek isteyen perakendecilik sektörü dünün kuralları içinde hareket edebilir.
Çok yoğun yaşanan bir değişim içinde, yeni değerler ve yeni kurallar ortaya çıkmıştır. Bu giderek kuralsızlığı artan bir alışveriş ve perakende ortamı yaratmaktadır.
Şimdi vakit kaybetmeden alışverişin içersinde yer alan aktörlerin taleplerini dinleyerek, isteklerini ele alarak yeni bir perakende yasası hazırlanmalı, dünün kurallarının yanıt vermediği yapı değiştirilerek, yeni taleplere yanıt verecek bir kurallı yeni düzen hazırlanmalıdır. Dünün sistemi değişmiştir, dünün kuraları bugünün taleplerine cevap verememektedir. Alışverişteki değişime uygun yeni kurallarla, yeni bir disiplin vakit kaybetmeden ortaya konulmalıdır.