Akıllı, bağlantılı ürün gelişmelerini kaçırmayalım...

İşletme yönetimi sorunlarını kendime dert edindiğim ilk günden bugüne, iki yabancı makaleden yararlanıp üçüncü Türk makalesini yazmanın anlamlı olmadığını düşünüyorum; o nedenle sahada olup bitenleri gözlemleyerek kendimize özgü olanı yakalamak için çabalarımı kesintisiz sürdürüyorum.

Biliyorum ki dünya bütün insanların ortak mekanıdır; sadece yaşadığımız coğrafyada olup bitenlere takılıp kalarak, insanlığın ortak birikimi olan uygarlığın değer ve kaynaklarına ilgisiz kalmak da gelişmenin önündeki büyük engellerden biridir.

Bugünün dünyasında, ulaşılabilirlik ve erişilebilirlik öylesine gelişti ki yaşadığımız dünyanın en uzak köşelerinde olup bitenlere ilgisiz kalmak, var olma ve varlıklı olma  hakkımızdan vazgeçme anlamına gelebiliyor. Önemli ölçüde bu yeni gelişmeler nedeniyle, dünyanın her yerindeki oluşumları daha yakından izleyerek, yarattıkları etkiyi kendi olanak ve kısıtlarımızla dengeleme giderek daha önemli hale geliyor.

Yazacaklarımı abartılı bulabilirsiniz, ama yine de diyorum ki topluma karşı, doğrudan ve dolaylı, en küçük sorumluluğu olan herkesin, Harvard Business Review Türkiye'nin Kasım 2014 sayısında Michael E. Porter ve James E. Heppelmann'ın “Akıllı, Bağlantılı Ürünler Rekabeti Nasıl Dönüştürüyor?" başlıklı makalelerini mutlaka özenle, dikkatle, geri dönüşler yaparak, eleştirel aklı sonuna kadar kullanarak okumaları, kendilerine ve içinde bulundukları topluluk, toplum ve insanlığa katkı yapmanın önünü açar.

Alıcının pazarlık gücü zayıflıyor

İşini doğru dürüst yapmak isteyen, uzun dönemli gelecek inşa etmeyi ciddiye alan biriyseniz, “Akıllı, bağlantılı ürünler sektör yapılarını yeniden belirliyor; sektör sınırlarını çiziyor; kârlılık düzeyinini etkiliyor” iddiasını hafife alabilir misiniz?
İki  deneyimli  yönetim  bilimcisine göre, bütün üretim alanlarında rekabeti  beş etken yönlendiriyor:
1. Alıcıların pazarlık gücü,
2. Mevcut rakipler arasındaki rekabetin doğası ve yoğunluğu,
3. Pazara yeni girenlerin tehdidi,
4. Muadil ürün ve hizmetlerin tehdidi,
5. Tedarikçilerin pazarlık gücü.
Rekabet gücünü yönlendiren beş etkendeki her değişme, kârlılığı, ona bağlı olarak birikim yeteneğini de etkiliyor; uzun dönemli geleceği güven altına almanın koşullarını değiştiriyor.

Bir köşe yazısı sınırlarını dikkate alarak; yazarların akıllı, bağlantılı ürünlerin sadece  “alıcıların pazarlık gücü”nü etkilediğini iddia ettikleri beş noktayı paylaşabiliriz:
1. Rekabeti yalnızca fiyat etkeninden uzaklaştırarak ürün farklılaştırma fırsatlarını önemli ölçüde genişletiyor.
2. Müşterilerin ürünleri gerçekten nasıl kullandıklarını bilmek, müşterileri segmente etme, daha iyi değer yaratılmak üzere fiyat belirleme ve katma değerli ürünlere genişletme  yetkinliğini artırıyor.
3. Şirketlerin daha yakın ilişkiler kurabilmesinin önünü açıyor.
4. Geçmişin birikimleri ve ürün kullanım verilerini toplayabildiğinden, kullanıcıların yeni bir tedarikçiye geçme maliyetini artırıyor.
5. Şirketin dağıtım ya da hizmet ortaklarına bağımlılığını azaltıyor; hatta onları tamamen aradan çıkararak daha çok kâr yakalama potansiyeli oluşturuyor.

Bütün bunlar alıcının pazarlık gücünü zayıflatıyor.

“Akıllı, bağlantılı ürünler alıcıların, ürün performansını ve bir üreticiyi diğerine tercih etmesini sağlarsa alıcı gücü artabilir. Ayrıca alıcılar, üreticinin ürün kullanım verilerine erişimin olmasının, tavsiye ve destek konusunda üreticiye olan güveni azalttığını düşünebilir. Son olarak mülkiyet modelleriyle karşılaştırıldığında 'hizmet olarak ürün' iş modelleri veya  ürün paylaşım hizmetleri, yeni üreticiye geçme maliyetini düşürerek alıcıların gücünü artırabilir.”

Matbaanın gecikmesi gibi etki eder

Dünya genelinde tartışılan, hızla yayılan akıllı, bağlantılı ürünlerle ilgili gelişmeleri yakından izlemez, tartışmalarla rafine ederek içselleştirmezsek, “Sanayi Devrimi'ni  kaçırmış tipik ülke” nitelemesi, bu kez bir başka devrimi kaçırmış olmak nedeniyle  sırtımıza yüklenen kamburumuz olmaz mı?

Makalenin küçük bir bölümündeki değerlendirmeleri aktardım. Bu makaleyi iş dünyasında herkesin analiz etmesi, gerekli erken uyarıyı alarak, farkındalığını artırması gerektiğine içtenlikle inanıyorum... Matbaanın geciktirilmesi, sanayi devrimini kaçırmamızın etkenlerinden biri ise, akıllı,bağlantılı ürünler alanındaki gelişmelere ilgisiz kalmak da benzer bir sonuç yaratacaktır.