Aile şirketlerinin kısa veya uzun ömürlü olmaları
Yurdumuzda kurulu bulunan şirketlerin büyük bir çoğunluğu aile şirketi durumundadır. Uzun yıllardır aile şirketlerinin uzun ömürlü olmaları için bir çok kişi ve kuruluş çaba göstermektedir. Ancak insanımızdaki kültürel yapı buna engel olmaktadır.
Aile Şirketlerinin Kısa Ömürlü Olma Sebepleri
Türkiye’deki firmaların müesseseleşememelerinin genel olarak sebeplerinden ilk akla gelebilenler şu şekilde sıralanabilir.
- İnsanlarımızdaki kültür yapısı : İşi paylaşamama duygusu. Ben faktörü.
- Türkiye’deki feodal yapı,
- Elti Faktörü
- Profesyonel kişilere tahakküm etme dürtüsü. vb. gibi insanlarımızın genel yapısından kaynaklanan sebepler.
- Zaten kısıtlı olan işletme sermayesinin paylaşılamaması.
- Uzun seneler boyunca sermaye sahiplerinin öz kaynaklarını yok eden, dolayısıyla şirketleri krizlere götüren enflasyon.
- Uzağı, geleceği görmedeki eksikliklerimiz.
- Uzman kişi eksikliklerimiz.
- Küçük sermayeler ile kurulan KOBİ niteliğindeki işletmelerin çoğunlukta bulunması.
- Tarıma dayalı ekonominin ağırlıklı olması
- Taşrada, büyümenin, daha yavaş ve kısıtlı şartlar ile gerçekleşiyor olması
- Türkiye’de kayıt dışı ekonominin fazla olması dolayısıyla, insanların sırlarını paylaşmayı istememeleri, gibi sebeplerden dolayı müesseseleşme oluşmamaktadır. Bu sebeplerden dolayı da Türkiye’de aile şirketlerinin çoğu kurum kimliği kazanamamaktadır.
Aile Şirketlerinin Uzun Ömürlü Olma Sebepleri
Muhakkak ki başarısız olan aile şirketlerinin yanında Başarılı olan aile şirketleri de bulunmaktadır, yani üçüncü kuşakta da varlığını sürdürebilen güçlü şirketler nasıl davranmış ki, ayakta kalabilmiş ve gelişmiştir.
- Aile bireyleri ve profesyonel yöneticiler çok iyi bir diyalog içine girmişlerdir.
- Yönetim şirket çalışanlarına eşit yaklaşmaktadır.,
- Çok hızlı karar verme sistemi kurulmuştur.
- Aile bireyleri iş konusunda devamlı eğitilirler, sorumluluk ve mülkiyet duygusu aşılarlar,
- Sahipler değişime açık olmalı, yenilikleri firmaya getirmede öncülük yapmalıdır.
- İşin lideri zamanında liderliği bir başkasına devretmesini bilmelidir,
- Aile bireyleri, şirket ve ailenin birbirinden farklı olduğu gerçeğini kavramalı ve şirket ile aileyi birbirinden ayırmalıdır.
- Ailenin varlığının yönetimi ile şirketin varlığının yönetiminin birbirinden ayrı unsurlar olduğu kabul edilmelidir.
- Yönetime nitelikli profesyoneller alınmalı ve bunlar alınacak kararlarda dışlanmamalıdır.
- Vehbi Koç’un prensipleri içinde insan odaklı olmak, profesyonel yöneticileri önemsemek ve onlarla çalışmaya öncelik vermek, tutumlu olmak bulunduğunu da unutmamak gerekmektedir.