Aile danışmanlığı sertifikası alanların beklentisi neydi, ne oldu…
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Aile Hekimi uygulaması gibi Aile Destek Uzmanlığı sistemine geçileceğini ifade etti. Sosyal Hizmet Merkezleri’ni yaygınlaştırdıklarını belirten Şahin “Sağlık Bakanımız ile beraber aile hekimlerimizden gelen destekle de Aile Destek Uzmanlığı sistemini hayata geçiriyoruz. Şu anda Bakanlığımızın çalıştığı en önemli projelerden birisi bu” açıklamasını yaptı.
Bu konuda son birkaç yıldır yaşanan bir kargaşa söz konusu. Özellikle geçtiğimiz yıl aile hekimlerine benzer şekilde aile danışmanlığı uygulamasının başlayacağı, yaklaşık 30 bin civarında aile danışmanı kadrosu açılacağına ilişkin bilgiler dolandı. Özel eğitim kurumları ile üniversitelerin bir kısmı, Aile Danışmanlığı Sertifika Programları düzenlediler. Kendilerine yol çizmeye çalışan, ek bir kariyer fırsatı yaratmak isteyen bir çok kişi, bedeli 3 bin ile 5 bin lira arasında değişen bu eğitimlere katıldılar. Katılımcıların algısı, sertifikayı elde ettiklerinde açılacak kadrolara yerleşme imkanı bulabilecekleri yönündeydi.
2012 yılında yayınlanan “Gerçek Kişiler ve Özel Tüzel Kişiler ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılacak Aile Danışma Merkezleri Yönetmeliği”nde uygun kurumlarda başarı ile tamamlanacak toplam 450 saatlik eğitim sonucunda aile danışmanı unvanının alınabileceğinin belirtilmesi ve eğitim kurumların programlarının tanıtım metinlerinde yer alan yönlendirici ifadeler bu algının oluşmasına neden oldu.
Zaman içerisinde bu sertifikayı alanlar, bakanlığa ulaşmaya çalıştılar, kadroların ne zaman açılacağına ilişkin sorular sordular. Bunun üzerine bakanlık tarafından bir açıklama yapıldı. Açıklamada “Bakanlığımıza ulaşan dilekçe içeriklerinde Aile Danışmanlığı ve Aile Sosyal Destek Danışmanlığı kavramlarının sıklıkla karıştırıldığı görülmektedir” ifadesine yer verildi. Özetle şu bilgiler paylaşılıyordu:
“- Aile Sosyal Destek Danışmanlığı kavramı 61. Hükümet Programı’nda bir taahhüt olarak yer alan Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) kapsamında istihdam edilmesi düşünülen personele karşılık gelmektedir. Aile Sosyal Destek Danışmanı da ASDEP kapsamında gerekirse hane hane dolaşarak, alanda mobil olarak çalışıp, birey ve ailelerin ihtiyaçlarını yerinde tespit edip, ilgili çözüm merciine ulaştıracak personel için üretilmiş bir kavram olmakla beraber halen bakanlığımız bünyesinde böyle bir unvan bulunmamaktadır. 2012 yılında yapılan Aile Sosyal Destek Programı Pilot Uygulama ve Araştırma Projesi çıktıları doğrultusunda ASDEP kapsamında çalışacak personelin valilikler ve kaymakamlıklar bünyesinde yer alan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma vakıflarında istihdam edilmesi kararlaştırılmıştır. Söz konusu vakıflarda halen “Sosyal Yardım İnceleme Görevlisi” unvanıyla çalışan personelin, Aile Sosyal Destek Danışmanı olarak görev yapması ve kadroların ihtiyaca cevap verecek şekilde takviye edilmesi için alımlar yapılmış ve yapılmaktadır.
- Aile Danışmanlığı ise, ailenin gelişmesi ve güçlenmesi için bireylerinin katılımcı, üretken, kendine yeterli hale gelmesi ve sorun çözme kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla bireylere, çiftlere veya ailelere yönelik özel teknik ve stratejileri içeren hizmetleri yürütmek üzere gerçekleştirilen faaliyetlerdir. Sosyal hizmet, psikoloji, sosyoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, tıp, hemşirelik ve çocuk gelişimi alanlarından birinde en az 4 yıllık lisans programlarından mezun olduktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu veya üniversitelerden, biri tarafından uygun görülen en az 300 saati teorik ve en az 30 saati süpervizyon eşliğinde olmak üzere 150 saati uygulamalı toplam 450 saatlik aile danışmanlığı alanında bir programı başarıyla tamamladıktan sonra sertifika alanların sahip olacakları unvana karşılık gelmektedir. Unvanı elde edenler, çoğunluğu özel olarak faaliyet gösteren Aile Danışma Merkezleri’nde istihdam edilebilirler. Bakanlığımız bünyesinde de başta Aile Danışma Merkezleri’miz olmak üzere farklı birimlerimizde söz konusu şartları yerine getirerek, aile danışmanlığı eğitimine sahip olmuş personel bulunmaktadır. Bu eğitimden geçerek aile danışmanı unvanı elde etmiş personel, bu unvan herhangi bir kadroya karşılık gelmediği için diğer (psikolog, sosyolog vb.) kadro unvanları çerçevesinde istihdam edilmekte ve aile danışmanlıkları nedeniyle farklı bir kategoride değerlendirilmemektedirler. Söz konusu personel aile danışmanı olarak işe alınmamış, işe alındıktan sonra kendi kişisel gelişim ihtiyaçları doğrultusunda aile danışmanı olmuşlardır. Aile danışmanı olarak şimdiye kadar bir alım yapılmamıştır ve bu doğrultuda bir planlama bulunmamaktadır. Dolayısıyla piyasada belirli bir ücret mukabilinde verilen sertifikaların bakanlığımıza eleman alımında herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.”
Özetle, aile danışmanlığı birçok kişiye çok cazip bir kariyer fırsatı olarak gözüktü. Bu fırsatı değerlendirmek üzere sertifika alanlar elbette kariyer gelişimlerine katkıda bulunacak önemli bir adım attılar. Ancak kamuda bu alanda kadro açılacağı ve sertifika sahiplerinin bu kadrolara yerleşeceği beklentisi bu süreçte gerçek olmadı.
Fatma Şahin’in son açıklamasının da ortaya koyduğu üzere Aile Destek Uzmanlığı sistemi üzerinde çalışmalar yapılıyor. Ancak şu anda açıklanmış bir alım söz konusu değil. Alınan sertifikaların kamuda bir avantaj yaratıp yaratmayacağını zaman gösterecek diyebiliriz.