Ahmet Hamdi Gül’ün hikayesi

Ahmet Hamdi Gül öldü. 1925 doğumlu Ahmet Hamdi Gül’ün hayat hikayesi, Kayseri’de sanayileşmenin hikayesidir. Kamu fabrikalarının bir şehirde insan yapısını ve üretim yapısını değiştirmesinin hikayesidir.

Tayyare Fabrikası ve Sümerbank (Bez) Dokuma Fabrikası, Kayseri’nin kalkınmasının altyapısını oluşturan tesislerdir. Kayseri sanayisini, bu fabrikalarda yetişenler kurdu, büyüttü.

Tabii ki Kayserililerin becerisi önemli, ama, Kayseri’nin sanayileşmesinin ve sanayileşmede tekstil ve makine sanayinin öne çıkmasının arkasında nelerin olduğunu unutmayalım.

Cumhuriyet’in ilanından hemen sonra, Atatürk’ün direktifiyle, uçak üretmek üzere Tayyare ve Motor Türk Anonim Şirketi (TOMTAŞ) kuruldu. TOMTAŞ, Alman Junkers firmasının desteğiyle uçak üretimi için Kayseri’de bir fabrika kurdu. Alman ustalar ve onların yetiştirdiği Türk ustalar, 1926 yılında üretime başladı. 1928 yılına kadar 20 silahlı, 20 silahsız A20 tipi uçak üretildi. A20 tipi uçaklar metal gövdeli uçaklardır. Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk telsizli uçaklarıdır.

1950 yılında başlayan Amerikan Marshall Yardımı Programı kapsamında uçak fabrikası kapatıldı. Kayseri Bez Fabrikası, Türkiye'de sanayileşme hareketini başlatan, devlet tarafından yapılmış ilk tesistir. Kapanıncaya kadar halk tipi ucuz basma üretti.

Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası, 1930 Beş Yıllık Sanayileşme Planı döneminde Sovyetler Birliği'nden alınan 8.5 milyon liralık krediyle ve Sovyet teknolojisi ile kuruldu. 1935'de hizmete açıldı. Fabrikada 2 bin 100 işçi ile 155 memur çalışıyordu. Özelleştirme sevdası ile fabrikayı da kapattık.

Ahmet Hamdi Gül, Tayyare Fabrikası’na işçi olarak girmişti Fabrikada, “tesviye atölyesinde usta başılığa” kadar yükselmişti. Tayyare fabrikası çöker hale gelince, 1972 yılında fabrikadan ayrılan üç arkadaşıyla birlikte “Teksan” adıyla bir atölye kurarak makine parçaları ve kalıp üretmeye başlamıştı.

Ben Ahmet Hamdi Gül ustayı küçük atölyesinde çalışırken tanıdım, çayını içtim, sohbet ettim.

Alın teriyle kazandığı para ile iki oğlunu, kızını okuttu. Oğlunun biri makine mühendisi oldu. Babası ile birlikte çalıştı. Öbür oğlu politikaya atıldı. Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı koltuğuna oturdu. Cumhurbaşkanı oldu. O oğlu Abdullah Gül'dür.

Ahmet Hamdi Gül ile ortakları 2004 yılında Organize Sanayi Bölgesi’nde, madeni eşya üretmek için yeni bir tesis kurdular. Asteksan Madeni Eşya Makine Sanayi firması olarak belediyeler için sokak mobilyaları üretimine yöneldiler.

Asteksan’ı Ahmet Hamdi Gül’ün ve ortaklarının çocukları yönetiyor. Ahmet Hamdi Gül’e tanrıdan rahmet, ailesine başsağlığı dilerim.