Ağustos ithalatında 20 milyar eşiği kırılacak mı?

TÜİK, ağustos ayının dış ticaret gerçekleşmesini yarın açıklayacak. Şimdiye kadarki dönemlerde tüm tahminlerin şaşmasına yol açan altın ihracatı yüzünden, ihracatla ilgili bir öngörüde bulunmak pek kolay değil. Gerçi ortada Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin rakamları var; ancak, bu rakamlar, altın ihracatını kapsamadığı için bir anlamda gerçeği tam olarak yansıtmaktan uzak kalıyor. Kaldı ki, aynı biçimde derlenmediği için, altın etkisi olmasa bile, TÜİK rakamlarıyla TİM rakamları arasında bir fark oluşuyor. Ama yine de hiç yoktan iyidir, diye yaklaşıp, TİM'in ağustos ayına ilişkin ihracat verilerini hatırlamakta yarar var.

TİM kayıtlarına göre ağustos ayı ihracatı 10.5 milyar dolar. Bu tutara, yaklaşık 2 milyar dolarlık altın ve diğer mücevherat ihracatı eklenebilir. Şu durumda ağustos ihracatı 12.5 milyar dolar dolayına yükselecek demektir. Ama bakarsınız, son ayların sürpriz ihraç kalemi altın bir anda devreden çıkabilir ve TÜİK'in açıklayacağı ihracat da, TİM'in 10.5 milyar dolarlık rakamı dolayında kalabilir.

İthalat kaç milyar olur?
Şimdilik belli olmayan, bilinmeyen ise ithalat. İthalatı izlemek, tahmin etmek için kullandığımız en temel verinin ithalde alınan KDV olduğunu defalarca belirttik. Maliye Bakanlığı'nın geçen hafta açıkladığı verilere göre, ağustos ayında ithalde alınan KDV 4 milyar liranın altında kaldı. Ağustostaki tahsilat 3 milyar 963 milyon lira oldu. Bu tutar, son dört ayın en düşük düzeyine işaret ediyor. Hatta ağustostaki tahsilat, sekiz ayın en düşük dördüncü gerçekleşmesi olma özelliği de taşıyor.

Son dört ayın en düşük gerçekleşmesinin ortaya çıkmasında döviz kurunun da etkisi var kuşkusuz. Ağustosta 1.7858 olan ortalama dolar kuru, önceki üç ayın ortalamasının altında bulunuyor. Bu da, ithalatın TL karşılığının düşük kalmasına ve bağlı olarak KDV tahsilatının düşük gerçekleşmesine yol açan etkenlerden biri.

İthalatın ağustos ayında kaç milyar dolar olabileceğine gelince... İthalat-KDV ilişkisine dayalı geçmiş yıl eğilimleri bu yılın ağustosunda ithalatın 20 milyar dolara iyice yaklaşabileceğini, hatta bu eşiğin kırılması olasılığının bile bulunduğunu gösteriyor. Bizim hesaplamamız, ağustosta 20.2 milyar dolara yakın bir ithalat gerçekleşmesinin şaşırtıcı olmayacağı yönünde. Ancak, sürpriz bir rakamla karşılaşmak ve 20 milyar doların altında bir ithalat görmek de mümkün olabilir.

Aylık ithalatın birkaç yüz milyon dolar yukarıda ya da aşağıda olmasının çok da önemi yok aslında. Önemli olan yön ve bu şekilde bakılınca da çok açık biçimde ithalatın gerileme eğilimi içinde olduğunu gözleniyor.

İlk bakışta ithalatın, dolayısıyla en temel döviz giderinin azalıyor olmasından mutluluk duymak gerekir; ancak bunun nasıl bir yan etki doğurduğu da ortada. Büyümesi giderek yavaşlayan bir Türkiye var artık. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, büyümenin yüzde 3 ile 4 arasında kalacağını açık açık söylüyor.

Son dönemde hükümet içinde hem de basın aracılığıyla tam olarak ifade edilmese de "beceriksizlik" suçlamasına kadar varan tartışmalar yapılıyor olmasının temelinde de bu yatmıyor mu... Bakanlar arasında, daha doğrusu iki bakan arasında, yıllar öncesindeki koalisyon hükümetlerinde bile zor rastlanan bir söz düellosu var. Bu düellonun nedenini de dünkü yazımızın başlığında "gaz-fren-balata" diye özetledik zaten...