Afrika ilişkilerimiz üzerine...
DEİK Afrika İş Konseyleri Koordinatör Başkanı Tamer Taşkın, 25 günlük Afrika ziyaretlerinin ardından yapığı değerlendirmede, DEİK adına iş konseyleri kurma anlaşmaları yapkıklarını belirterek, “Afrikanın sağlıktan turizme, tekstilden otomotiv ve yan sanayiye, yedek parçadan makineye kadar birçok alanda pazar potasiyeli taşıdığını ve niyet edilip çalışılmasıyla her alanda ticaret imkanının geştirilebileceğinin” altını çiziyor.
Taşkın, Afrika ilişkilerinde son dönemde önemli gelişmeler olduğunu belirterek, 2002 yılında 9 büyükelçiliğimiz varken bugün sayının 40’a yükseldiğini, THY’nin sadece Kuzey Afrika’ya uçarken bugün yaklaşık 40 merkeze uçtuğunu, gelecek sene THY’nin bütün Afrika ülkelerine uçuş hizmeti vermeyi hedeflediğini söylüyor. Taşkın bu gelişmelere karşın, Afrika açılımı sonrası Türk işadamlarının dikkatini çekmeye başladığını, ancak yatırım için birçok alanda geç kalındığını da belirtiyor. Afrika’da ülkemiz ürünleriyle ilgili, “Avrupa kalitesinde ama Asya fiyatında “algısının bizi rekabetçi kıldığı da Tamer Taşkın tarafından dile getiriliyor.
Afrika’da son zamanda birçok ülke Afrika’da kiraladıkları büyük topraklarda kendileri adına tarım yapıyorlar. Afrika’da 1990 yılında toplam arazinin yüzde 41.9’u ekilebilirken, 2013’te yüzde 43.9’a yükselmiş olması da bunun kanıtı. Buna karşın Afrika’da küresel ekili alan toplamının yüzde 60’ına denk 600 milyon hektar ekili olmayan tarım alanı söz konusu. Şimdi Türkiye dahil birçok ülke yatırımcısı bu alanlarda ekim araştırmaları yapıyor.
Afrika’da önemli yatırımları olan Çin’in 34 ülkede yatırımları var. En büyükleri 21 milyar dolarlık Nijerya, Etiyopya yatırımları. Cezair’de 15 milyarın üzerinde yatırımı olan Çin’in Angola ve Güney Afrika yatırımları da 10 milyar dolar seviyesinde. DEİK’in 2014 yılındaki açıklamasında ise Türkiye’nin Afrika’daki toplam yatırımlarının 5 milyar dolar ile toplam yurtdışı yatırımlarımızın yüzde 20’si seviyesinde olduğu bilgisi yer almıştı.
TÜİK verilerine göre, Afrika ülkelerine ihracatımıza baktığımızda 2005 yılında 13 milyar 825 milyon dolar, 2010 yılında 32 milyar 577 milyon dolara, 2015’te 43 milyar 536 milyon dolara yükselmiş olduğunu görüyoruz. Buna göre 2005 yılında 2010 yılına Afrika ihracatımız yüzde 136, 2010’dan 2015’e yüzde 33.6, 2005’ten 2015’e yüzde 215.1 artış olduğu sonucuna ulaşıyoruz.
Peki, toplam ihracatımızda Afrika’nın payı ne durumdadır? 2005 yılında 43 milyar 467 milyon dolarlık ihracatımız içersinde Afrika’nın 13 milyar 825 milyon dolar ile yüzde 18.8 olan payı bulunuyor. Afrika'nın, 143 milyar 935 milyon dolara yükselen 2015 yılındaki ihracatımızdaki payı, 43 milyar 536 milyon dolara çıkarak, toplam ihracat içersindeki oranını yüzde 30.2’ye kükseltmiş olduğu görülüyor. Doğaldır ki bunda Tamer Taşkın’ın sözünü ettiği büyakelçilik sayılarının artması ve THY uçuşları ile işadamlarımızın yeni pazar arayışları etkili olmuştur.
TÜİK verilerine baktığımızda, Türkiye’nin Afrika’ya ihracatında Yakın ve Ortadoğu ağırlıklı olduğunu, Afrika’nın diğer bölgelerinde sınırlı olduğunu görüyoruz. Tamer Taşkın’ın Afrika ticaretimizin artmasında imkanlara sahip olduğumuzu açıklaması ve geliştirilmesini istediği konular bu bakımdan önemli...