'Aferin çok adam çalıştırıyorsun diyen de niye işçi çıkardın diyen de yok'

Necati Kurmel, zaman zaman bir işadamı olarak yaşadıklarıyla ilgili sohbet için arar, konuşmalar yaparız. Önceki günkü sohbetimizde,”Ne çok adam çalıştırıyorsun aferin diyen olmuyor. Tesis kapatıp, işçileri işten çıkardığımızda da niye çıkardın demiyorlar” diyerek duygusunu dile getirdi. 50 yıllık krom işletmeciliği yaptığı dönemle ilgili bazı değerlendirmelerini aktardı.

Kurmel, hayvancılık, halıcılık, madencilik alanlarındaki işletmelerinde Gümüşhane’de 650, Bitlis’te 150, Kayseri’de 1200, Niğde’de 600 işçi çalıştırıyor. Adana’daki krom madeni tesislerinde de aynı ilçeden Aladağ’dan bir dönem 1100 kadın ve erkek işçi çalıştırmış.

Kurmel, krom madenciliğini, bu alanda yaşadıklarını ve şu andaki derdini şöyle anlattı:

“1966’dan bu yana krom madenciliği yapıyorum. 135 kilometre sondaj yaptığımız maden alanında 150 milyon ton rezerv söz konusu. 3 yıl önce kromun ton fiyatı 250 dolardan 700 dolara yükselince, 50 milyon doları öz kaynak 100 milyon doları kredi ile 150 milyon dolarlık üç tesis daha kurma kararı aldık. Bankadan 100 milyon dolar, kredi talebinde bulunduk. Banka 10 yıllık uzun vadeli kredi önerdi. Biz bu üç tesisi kurarak ayda 20 bin ton kapasiteye ulaşacağımızı düşünerek, bu tesisleri kısa sürede üretime geçireceğimiz için bankadan 2 yıl vadeli olarak 100 milyon dolar kredi aldık. Tesisleri kurarken, krom fiyatları hızla 140 dolara kadar düşünce, zararına çalışmamak için üretimi bir süre durdurduk. Orman bakanlığından kira bedelinin indirilmesini istedik sonuç alamadık. Doğalgaz fiyatları da arttı. Zarar gündeme gelince bir yıl önce Adana Aladağ’da aynı ilçeden 1100 işçiyi işten çıkarmak durumunda kaldık. Kimse bize niye çıkarıyorsunuz diye sormadı. Bu 1100 işçiye 8 ay işsizlik maaşı verildi. Son dönemde krom fiyatı 140 dolardan 400 dolara çıktı. Yeniden 400 işçi aldık. Zorlukları yaşadığımızda bir dönem zararına çalıştık. Banka 2.5 yıl geçtiği için krediyi geri ödememizi istedi. 70 milyon dolarını mülk satarak ödedik. Şimdi yeni sorun yaşamamak için orman bakanlığından kira fiyatını gözden geçirip düşürmesini talep ediyoruz. Bu gerçekleşirse yine madendeki çalışan sayımızı 1100’e çıkarıp, üretim kapasitemizi ayda 20 bin tona çıkarmak amacındayız.”

Kurmel, madencilik yaptığı 50 yıllık dönemde iktidara gelen bütün hükümetlerin ağız birliği içinde “Yeraltı kaynaklarımızı harekete geçireceğiz” dediğini, ama madencilerin önüne hep engeller konulduğunu belirtiyor. “Yeraltı zenginliklerimizin ele alınıp milli servet olarak değerlendirilmesi ülkemize refah getirecek bir konudur. Bu bilinerek madencilerin önüne engeller çıkarmak yerine desteklenmeleri gerekir” diyor.
Kurmel, farklı sektörlerde 3 binden fazla işçi çalıştıran, yarım asırı aşkın iş dünyasında yer alan kıdamli bir işadamı. Onun başlıkta belirttiği, çok işçi çalıştırırken “Aferin” denilmesi isteği de işçi çıkardığında “Nedeninin sorulmasını” beklemesi de çok yerindeki beklentiler. Kamu kurumları bu soruları işletmelere sorarak, sorunları daha yakından izleyip, çare bulunması yolunda önlemler geliştirebilir.