Af Kanunu’nda yaşanan sorun OHAL KHK’sı hemen çözülmeli
PROF. DR. ERSAN ÖZ
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 6736 sayılı Kanun 19/08/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve kamuoyunda “vergi aff ı” olarak algılanmıştı. Bu kapsamda, her türlü vergi ve vergi cezaları, gecikme faizleri ve zamları, gümrük vergileri, trafik, askerlik, nüfus, seçim, karayolu geçiş ücreti RTÜK idari para cezaları, YURT-KUR öğrenim ve katkı kredisi borçları, SGK ve belediyelere borçlar düzenleme kapsamında yer almaktaydı. Başbakanımız ve Maliye Bakanımız yapılan başvuruların çokluğunun ekonomi için olumlu değerlendirilmesi gerektiği konusunda beyanatlarda bulunmuştu. Başvuru süresi gerçekten de yoğunluk üzerine Bakanlar Kurulu tarafından kanunun verdiği tek defalık uzatma yetkisi ile 25.11.2016 tarihine uzatılmıştı. Ancak yapılandırılan vergi borçları, stok ve kasa affı, matrah artırımı, ödemelerinin 30.11.2016 olan son ödeme tarihi değiştirilmemiştir. Bu tarihte ödemelerini internetten kredi kartı ile yapmak isteyen mükellefl er Maliye Bakanlığı resmi sitesinin çöktüğünü ve sisteme hiç ulaşılamadığını gördüler. Aynı zamanda bankaların internet siteleri de yoğunluktan kilitlenmişti. Vergi Dairelerine nakit ödeme için koşan mükellefler çok yoğun bir kuyruk ile karşılaştılar. Banka şubeleri de aynı haldeydi. Nihayetinde Maliye Bakanlığı öncelikle vergi dairelerinin ve bankaların fiilen saat 21:00’a kadar çalışacağını duyurdu. Daha sonra bu önlemde yeterli gelmeyince vergi dairelerinin saat 24:00’e kadar çalışacağı duyuruldu. Ankara’da Dikimevi Vergi Dairesinde gece 23:45’te kuyruk hala binanın dışına taşmış durumdaydı.
Vergi yapılandırmalarının son gününde bir yoğunluk beklenmesine rağmen kimse bu kadar sıkıntı yaşanacağını tahmin edememişti. Sonuçta pek çok mükellef ve serbest muhasebeci mali müşavir elinde para olmasına rağmen yapılandırma ilk taksitini ödeyemedi. Yapılandırmanın temel koşulu (aftan yararlanma şartı) ilk iki taksiti zamanında ödemek olduğundan pek çok mükellef ciddi bir hak kaybı ile karşı karşıya gelmiştir. Maliye Bakanlığı ise bu mağduriyetler sonucu beklediği tahsilat oranında ulaşamamış olacaktır.
Peki sürelerin 1-2 gün uzatılması hukuken mümkün değil mi? Maliye Bakanlığı yetkilileri olayın “mücbir sebep” olarak değerlendirilmesinin hukuken mümkün olmadığını belirtmektedirler. Bakanlar Kurulu ise kanundan aldığı bir defalık uzatma yetkisini kullandığından yeni bir düzenleme yapmaya yetkili bulunmamaktadır.
Sıkıyönetim ve Olağanüstü Hal durumlarında vergi ile ilgili Kanun Hükmünde Kararname, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. Dolayısıyla bu Kanun Hükmünde Kararnamelerde Cumhurbaşkanının iradesi, olağan KHK’lerdeki gibi Bakanlar Kurulu Kanun Hükmünde Kararnamesine eklenen şekli bir onay değil, işlemin asli bir unsurudur. Vergilerin kanuniliği ilkesi sıkıyönetim ve olağanüstü hal dönemlerinde bu şekilde bir istisna taşımaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımız Bakanlar Kurulu’nu toplayarak bu vergisel sorunu çözme yetkisine sahiptir. Sorunun çözüme kavuşturulması kanuna gösterilen başvuru teveccühünün, rakamsal tahsilata da yansıması, devlet hazinesine katkı ve ihtilaflı dosyaların ortadan kaldırılarak mükellefle gerçekten barışılması noktalarından önem taşımaktadır.